Με τους αγρότες της Ευρώπης, κυρίως των Ανατολικοευρωπαίων, να βρίσκονται στα…κάγκελα λόγω των αδασμολόγητων Ουκρανικών σιτηρών που πλημμυρίζουν τις αγορές τους, μειώνοντας τις τιμές χονδρικής και πλήττοντας τα εισοδήματά τους, οι εξαγωγές της Ουκρανίας, καλά κρατούν.
Βασικός στόχος των διαμαρτυριών είναι η επαναφορά των δασμών στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία, οι οποίοι είχαν καταργηθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022.
Η τακτική της ΕΕ που ξεσηκώνει αντιδράσεις
Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, οι εξαγωγές της Ουκρανίας κατέρρευσαν και οι παγκόσμιες τιμές των σιτηρών εκτοξεύτηκαν στα ύψη, κάτι που επηρέασε ιδιαίτερα τις φτωχότερες χώρες, παγκοσμίως.
Για να βοηθήσει την οικονομία της Ουκρανίας μετά τη ρωσική εισβολή, η ΕΕ κατάργησε τους δασμούς στις εισαγωγές από τη χώρα.
Νέες διαδρομές εξαγωγών
Όταν η Ρωσία αποσύρθηκε από την Πρωτοβουλία Σιτηρών Μαύρης Θάλασσας, δήλωσε ότι θα θεωρήσει κάθε πλοίο που κατευθύνεται προς την Ουκρανία ως πιθανό στρατιωτικό στόχο.
Λίγα φορτηγά πλοία τόλμησαν να προσεγγίσουν τα ουκρανικά λιμάνια και οι μηνιαίες εξαγωγές σιτηρών κατέρρευσαν σε λίγο πάνω από 2 εκατομμύρια τόνους τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2023.
Ωστόσο, η Ουκρανία παρέκαμψε τα προβλήματα, ανακαλύπτοντας νέες διαδρομές εξαγωγών, δημιουργώντας έναν νέο «προσωρινό διάδρομο εξαγωγών» τον Αύγουστο του 2023, ο οποίος αγκαλιάζει τη δυτική ακτογραμμή.
Πρόκειται για μια σχετικά ασφαλή διαδρομή για τα φορτηγά πλοία, επειδή τα νερά εκεί είναι πολύ ρηχά για να επιχειρούν τα ρωσικά υποβρύχια.
Περνά επίσης μέσα από τα χωρικά ύδατα της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, δύο χωρών του ΝΑΤΟ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος “διαύλων αλληλεγγύης” της ΕΕ, η Ουκρανία στέλνει επίσης σιτηρά μέσω ξηράς και φορτηγίδων σε λιμάνια στον ποταμό Δούναβη ή στο ρουμανικό λιμάνι της Κωνστάντζας, για να φορτωθούν σε φορτηγά πλοία τα οποία στη συνέχεια ταξιδεύουν μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Τα νούμερα
Με όλα αυτά, σύμφωνα με την Κρατική Τελωνειακή Υπηρεσία του Κιέβου, από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου η Ουκρανία έχει εξάγει σιτάρι 13,5 εκατ. τόνους, έναντι 12,6 εκατ. τόνοι την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Η Ουκρανία εξάγει περίπου πέντε εκατομμύρια τόνους σιτηρών το μήνα – πολύ περισσότερους από ό,τι το καλοκαίρι του 2023, όταν η Ρωσία αποσύρθηκε από τη συμφωνία
Συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο, το Κίεβο εξήγαγε 5,8 εκατομμύρια τόνους σιτηρών τον Φεβρουάριο, και 5,3 εκατομμύρια τόνους τον Ιανουάριο, με την ποσότητα που εξήχθη τον Μάρτιο να υποχωρεί – στους 4,5 εκατομμύρια τόνους περίπου.
Πριν από την εισβολή της Ρωσίας το 2022, η χώρα έστελνε περίπου 6,5 εκατομμύρια τόνους στο εξωτερικό κάθε μήνα.
Το χρονικό της προστασίας των ουκρανικών προϊόντων
Τον Μάιο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την απαγόρευση πώλησης ουκρανικών σιτηρών στην Πολωνία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, επιτρέποντας την είσοδο στις χώρες αυτές μόνο σιτηρών που προορίζονται για διαμετακόμιση.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 ήρε τους περιορισμούς, λέγοντας ότι το πρόβλημα είχε επιλυθεί. Ωστόσο, η Πολωνία επέβαλε δική της απαγόρευση στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών.
Μέχρι το 2025
Τον Μάρτιο εφέτος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ανώτατο όριο στις εισαγωγές χωρίς δασμούς ορισμένων ουκρανικών προϊόντων, όπως βρώμη, αυγά, πουλερικά και ζάχαρη, επιβεβαιώνοντας πάντως ότι όλες οι άλλες ουκρανικές εισαγωγές στην ΕΕ – συμπεριλαμβανομένου του σιταριού και του κριθαριού – θα παραμείνουν απαλλαγμένες από δασμούς τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Επιπλέον, πρότεινε την αύξηση των δασμών στις εισαγωγές ρωσικών και λευκορωσικών σιτηρών για τη μείωση των πλεονασμάτων στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Οι πρεσβευτές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε αναθεωρημένη συμφωνία την Τετάρτη για την παράταση των εισαγωγών τροφίμων από την Ουκρανία χωρίς δασμούς, αλλά με περιορισμούς, όπως κάποιοι δασμοί όταν οι ουκρανικές εισαγωγές ξεπεράσουν το πλαφόν που θα προσδιοριστεί.
Η συμφωνία πηγαίνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου θα ανακοινωθούν και οι περιορισμοί .
Αντιδράσεις
Εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων και της βιομηχανίας τροφίμων εξακολουθούν να εκφράζουν τις διαφωνίες τους για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των ουκρανικών εισαγωγών στην ΕΕ.
Όπως αναφέρουν η νέα συμφωνία αφήνει εκτός της αυτόματης ενεργοποίησης των μέτρων διασφάλισης ,το μαλακό σιτάρι και το κριθάρι.
Συνάντηση με του Πολωνούς
Εντωμεταξύ, συνάντηση στη Βαρσοβία πραγματοποιούν εκπρόσωποι των κυβερνήσεων της Πολωνίας και της Ουκρανίας, με σκοπό την εκτόνωση της διαμάχης για τις εισαγωγές σιτηρών που έχει προκαλέσει μαζικές διαμαρτυρίες αγροτών. Ωστόσο κορυφαίος Πολωνός αξιωματούχος δήλωσε ότι είναι απίθανο να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος.
Σύμφωνα με τον Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ, Janusz Wojciechowski, 4,1 εκατομμύρια τόνοι ουκρανικών σιτηρών εισήλθαν στην Πολωνία μεταξύ Απριλίου 2022 και Μαρτίου 2023 και 3,4 εκατομμύρια τόνοι από αυτούς διατέθηκαν στη χώρα.
naftemporiki.gr