Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να χτίσει η Boeing τη φήμη της ως μίας από τις πιο αξιόπιστες αεροναυπηγικές εταιρείες στον πλανήτη. Πέρασαν λιγότερο 6 χρόνια για να γίνει ανεπανόρθωτη ζημιά στην εικόνα της. Και τη ζημιά δεν την κάνουν απλά φήμες, αρνητικά σχόλια και σενάρια. Αλλά σοκαριστικά στοιχεία που έρχονται στο φως για τα κενά στους ελέγχους ασφαλείας.
Ρυθμιστικές αρχές, αεροπορικές εταιρείες, ακόμη και εργαζόμενοι του αμερικανικού κολοσσού έχουν εξοργιστεί από τα αλλεπάλληλα ατυχήματα που καταγράφονται εν πτήσει και γεννούν σοβαρότατα ερωτήματα για τα πρότυπα ασφαλείας της εταιρείας και τις διαδικασίες ελέγχου στη γραμμή παραγωγής. Οι επενδυτές είναι εξίσου ανήσυχοι με τη μετοχή της Boeing να καταγράφει πτώση 27% από τις αρχές του έτους, στη δεύτερη χειρότερη επίδοση στον S&P 500, μετά την Tesla.
Ο πιο πρόσφατος πονοκέφαλος για τη Boeing ήρθε τη Δευτέρα, όταν ένα 787 Dreamliner που πετούσε από την Αυστραλία στη Νέα Ζηλανδία βίωσε απότομες, εντονότατες αναταράξεις, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν περί τους 50 επιβάτες. Η χιλιανή αεροπορική εταιρεία LATAM Airlines, σε ανακοίνωση που εξέδωσε, απέδωσε τους τραυματισμούς σε «τεχνικό συμβάν κατά τη διάρκεια της πτήσης που προκάλεσε ισχυρές αναταράξεις». Δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί τι είδους τεχνικό πρόβλημα προέκυψε και εάν ευθύνεται για αυτό η Boeing.
Ωστόσο είναι πλέον τόσο πυκνά τα ατυχήματα, που οι υποψίες δεν αργούν να φουντώσουν. Αεροσκάφος της United Airlines υπέστη επίσης προ ημερών διαρροή καυσίμων στον αέρα και προχώρησε σε αναγκαστική προσγείωση, δύο ώρες μετά απογείωσή του. Στις 4 Μαρτίου, ένα Boeing 737 αναγκάστηκε να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση στο Τέξας μόλις λίγα λεπτά μετά την απογείωση, αφού τυλίχτηκε στις φλόγες ένας από τους κινητήρες του. Στις 7 Μαρτίου ένα Boeing 777 έκανε κατεπείγουσα προσγείωση στο Λος Άντζελες , αφού…. έχασε ελαστικό κατά την απογείωσή του.Ένα άλλο Boeing στο Μέμφις γλίστρησε στο γρασίδι κατά την έξοδό του στον τροχόδρομο.
Τους προηγούμενους μήνες υπήρξαν περιστατικά με ρωγμές στο πιλοτήριο ή αποκόλλησης τμήματος της ατράκτου.
Πετάχτηκαν στην οροφή… «Σαν τη σκηνή από τον Εξορκιστή»
Ο Μπράιαν Τζόκατ, επιβάτης στην πτήση της Latam τη Δευτέρα δήλωσε ότι ήταν ξύπνιος όταν το αεροπλάνο άρχισε να τραντάζει τόσο πολύ, που επιβάτες πετάχτηκαν στην οροφή της καμπίνας. Ο ίδιος επιβάτης σε δηλώσεις του στη Wall Street Journal ήταν άκρως γλαφυρός: «Θυμάστε στον Εξορκιστή που η κοπέλα ίπταται από το κρεβάτι και χτυπάει στο ταβάνι; Ήταν ακριβώς αυτή η σκηνή».
Αίσθηση έχει προκαλέσει και η είδηση του πρώην υπαλλήλου – πληροφοριοδότη των αρχών, που αυτοκτόνησε.
Αναφερόμενο στα προβλήματα της Boeing, το CNN σημειώνει πως «για οποιαδήποτε άλλη εταιρεία, τώρα θα ήταν η στιγμή να καλέσει τους δικηγόρους και να αρχίσει να δουλεύει σε μία πώληση ή χρεοκοπία». Γιατί δεν είναι βεβαίως μόνο τα παραπάνω περιστατικά που έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη στην εταιρεία. Μέσα στα τελευταία 6 χρόνια, η Boeing έχει θεωρηθεί υπεύθυνη για δύο μεγάλες αεροπορικές τραγωδίες κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 346 άνθρωποι, έχει χάσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, έχει πληρώσει δισεκατομμύρια σε πρόστιμα και διακανονισμούς και είναι συνέχεια στην επικαιρότητα για όλους τους λάθος λόγους.
Πώς είναι δυνατόν να συνεχίζει ανεπηρέαστη; «Είναι για πολλούς λόγους ένας αμερικανικός θεσμός που μένει ανέγγιχτος» εξηγεί το CNN, συμπληρώνοντας πως ούτε καν οι ρυθμιστικές αρχές δεν μπορούν στην ουσία να της σηκώσουν ανάστημα. Η Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας (FAA), που δηλώνει «σοκαρισμένη» με τα όσα συμβαίνουν, σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο είναι τόσο ελλιπώς χρηματοδοτούμενη που στηρίζεται στην ικανότητα της Boeing για… αυτοέλεγχο και αυτορρύθμιση.
Too big to fail
Σε αμερικανικό επίπεδο η Boeing είναι σχεδόν μονοπώλιο και σε παγκόσμιο είναι ολιγοπώλιο με βασική ανταγωνίστρια την ευρωπαϊκή Airbus. Αλλά δεν είναι πραγματικός ανταγωνισμός.
Οι κύριοι πελάτες της Boeing είναι αεροπορικές εταιρείες που δεν μπορούν ξαφνικά να πετάξουν τα αεροσκάφη της και να αγοράσουν Airbus. Οι πιλότοι τους είναι συχνά πιστοποιημένοι για τα αεροσκάφη είτε της μίας είτε της άλλης εταιρείας. Οπότε από τη στιγμή που μία εταιρεία κάνει την επιλογή ανάμεσα στους δύο αεοραναυπηγικούς κολοσσούς, επιμένει σε αυτή.
Όπως λέγαμε και για τις τράπεζες κατά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η Boeing είναι πολύ απλά «too big to fail».
