Θα πληγεί η παγκόσμια ανάπτυξη το 2024 από τα πολλαπλά μέτωπα στη Μέση Ανατολή και την Ερυθρά Θάλασσα; Ναι, αν πιστεύουμε την Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, τη διευθύντρια του ΔΝΤ. «Αν οι εχθροπραξίες εξαπλωθούν, ο κίνδυνος μετάδοσης αυξάνεται »,προειδοποιεί η Γκεοργκίεβα.
Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) προειδοποίησε επίσης ότι ο όγκος της εμπορικής κίνησης που διέρχεται από τη Διώρυγα του Σουέζ είχε μειωθεί κατά περισσότερο από 40% τους προηγούμενους δύο μήνες. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι θαλάσσιες μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μειώθηκαν σχεδόν κατά 30% από έτος σε έτος.
Ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ατζάι Μπάνγκα εκτιμά επίσης ότι «αυτά που συμβαίνουν στη Γάζα, αλλά και οι συγκρούσεις στην Ουκρανίας και στην Ερυθρά Θάλασσα, είναι μεταξύ των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία.
Για τους περισσότερους οικονομολόγους, το πιο σημαντικό μέτωπο είναι στην Αραβική Θάλασσα, τα Στενά του Ορμούζ – για τα σκάφη που αποπλέουν από τον Κόλπο – το Στενό του Μπαμπ αλ-Μαντέμπ, μεταξύ Υεμένης, Τζιμπουτί και Ερυθραίας και που συνδέει την Αραβική Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, τη Διώρυγα του Σουέζ με τη Μεσόγειο.
Αυτές οι θαλάσσιοι οδοί απειλούνται βέβαια, εδώ και χρόνια από την πειρατεία, για την αντιμετώπιση της οποίας, το 2001,κάπου 38 κράτη συγκρότησαν τη λεγόμενη «Συντονισμένη Ναυτική Δύναμη» ( CMF) για την ενίσχυση της ασφάλειας στη διεθνή ναυσιπλοία σε , σε μια έκταση 3,2 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων.
Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε κατά των πειρατών γύρω από τα νότια της Αραβικής Χερσονήσου, η παρουσία των Χούθι σήμερα, έχει σκορπίσει το φόβο στις θαλάσσιες οδούς στη Μέση Ανατολή.
Θα αμβλυνθούν οι επιπτώσεις
Ωστόσο αρκετοί ειδικοί λένε ότι θα βρεθεί τρόπος να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και κατ` επέκταση στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. « Για παράδειγμα, η τιμή του φυσικού αερίου σήμερα, είναι χαμηλότερη από ό,τι όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πριν δύο χρόνια. Η παγκόσμια οικονομία έχει δείξει τέτοια ευελιξία που κατάφερε να απορροφήσει όλους αυτούς τους κραδασμούς: πόσο μάλλον στη Μέση Ανατολή για έναν σχετικά μικρό και περιφερειακό πόλεμο»», λέει ο καθηγητής Χαμάουϊ και εξηγεί: «Οι ναυτιλιακές εταιρείες, για παράδειγμα, είναι έτοιμες να θέσουν πολλά πλοία σε κυκλοφορία, μειώνοντας το κόστος των ναύλων, που έχουν αυξηθεί δραματικά τον τελευταίο καιρό λόγω των επιθέσεων των Χούθι…Ναι, υπάρχει επιβράδυνση στον τουρισμό, ορισμένα προϊόντα πρέπει τώρα να διανύσουν μεγαλύτερη διαδρομή με υψηλότερο κόστος μεταφοράς. Αλλά έχουμε, για παράδειγμα, πολλά πλοία που πρόκειται να δρομολογηθούν: το κόστος των ναύλων, μετά από μια αύξηση όπως αυτή που σημειώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες, θα μειωθεί όπως και η τιμή του φυσικού αερίου. Το κόστος της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα θα παρακαμφθεί κατά κάποιο τρόπο. Βρισκόμαστε σε έναν πολυπολικό κόσμο, με εύκολα εξαγώγιμη τεχνολογία, με όλες τις οικονομίες της αγοράς, με λίγα λόγια, ώστε να παρέχουν μεγάλη ελαστικότητα στο διεθνές οικονομικό σύστημα», εκτιμά ο καθηγητής Χαμάουϊ.
Προσαρμογή του εμπορίου
Το διεθνές εμπόριο και η παγκόσμια οικονομία έχουν αποδειχθεί άλλωστε τα τελευταία χρόνια πολύ ευέλικτα και ικανά να προσαρμοστούν στις γεωπολιτικές εντάσεις, ώστε να εξουδετερώνουν αποτελεσματικά τους περισσότερους πολέμους, τόσο εμπορικούς όσο και κανονικούς. Αυτό συνέβη με τους εμπορικούς δασμούς που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ στην Κίνα, οι οποίοι αντισταθμίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από το Πεκίνο, χάρη στο Μεξικό, το Βιετνάμ, την Ινδονησία-χώρες από τις οποίες η Κίνα εισήγαγε «απαγορευμένα» λόγω υψηλών δασμών προϊόντα.
Με λίγα λόγια, αυτοί οι δασμοί δεν είχαν τεράστιες επιπτώσεις στην Κίναο .Το ίδιο συνέβη και με τις κυρώσεις στη Ρωσία, που εξουδετερώθηκαν με τις «τριγωνικές σχέσεις» της Μόσχας με την Τουρκία και κάποιες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. « Ο τρόπος με τον οποίο η Ρωσία επιβίωσε των δυτικών κυρώσεων θεωρείται σημαντικό μάθημα», λέει ο Ντινγκ Γιφάν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ξένων Σπουδών του Πεκίνου. «Η Ρωσία μάς έχει δώσει πολλή πολύτιμη εμπειρία από την οποία μπορούμε να μάθουμε πώς να αντιμετωπίζουμε τις χρηματοπιστωτικές και οικονομικές κυρώσεις στο μέλλον», υποστήριξε ο Κινέζος καθηγητής.
«Δεν τελείωσε η αγορά»
Aλλωστε, «δεν τελείωσε η αγορά, αλλά η ουτοπία της παγκοσμιοποίησης », όπως λέει ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Τζούλιο Τρεμόντι , πρόεδρος σήμερα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ιταλικής Βουλής.
Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι βασικοί σύμμαχοί τους επέβαλαν κυρώσεις χωρίς προηγούμενο και όρισαν ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου. Απαγόρευσαν επίσης στις ρωσικές τράπεζες να χρησιμοποιούν το παγκόσμιο σύστημα χρηματοοικονομικών συναλλαγών Swift και πάγωσαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Παρά τις αυξανόμενες κυρώσεις, η ρωσική οικονομία αναπτύχθηκε όμως κατά 3,6% πέρυσι, ξεπερνώντας τις προσδοκίες των αναλυτών. «Το γεγονός ότι ουδεμία μη δυτική χώρα συμμετείχε στις χρηματοοικονομικές ή οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας έχει εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του ρωσικού εμπορίου», είπε ο Ντινγκ. «Αυτό είναι ένα παράδειγμα που μας έδωσε η Ρωσία για το πώς να διατηρήσουμε το διεθνές εμπόριο παρά τις οικονομικές κυρώσεις», λέει ο Κινέζος καθηγητής.
