Για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 20 χρόνια είναι πολύ φθηνότερο να δανειστεί κανείς βραχυπρόθεσμα, σε κινεζικό γουάν παρά σε δολάρια, αναφέρουν οικονομολόγοι στο GeoEconomics Center του Atlantic Council, τονίζοντας ότι η αυξανόμενη διαδικασία αποδολαριοποίησης ενισχύεται πλέον όχι μόνο από τις διεθνείς σχέσεις, αλλά και από τις διαφορές των επιτοκίων δανεισμού.
«Η απροθυμία να χρησιμοποιηθεί το δολάριο δεν οφείλεται στην άνοδο του γουάν ως ανταγωνιστικού νομίσματος, αλλά στην αυξανόμενη τάση χρήσης τοπικών νομισμάτων σε διμερείς διασυνοριακές συναλλαγές», τονίζουν οι οικονομολόγοι του αμερικανικού think tank. «Λόγω της μεγάλης παρουσίας της Κίνας στο διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις, η χρήση του γουάν στις διεθνείς συναλλαγές έχει ενισχυθεί ως κύριος αντίπαλος του δολαρίου, μετά από έναν ταχέως αυξανόμενο αριθμό διμερών διασυνοριακών συμφωνιών», εξηγούν. «Ενα σαφές παράδειγμα είναι τα “πετρογουάν”, όπως ονομάζεται πλέον το εμπόριο πετρελαίου μεταξύ της Κίνας και των χωρών του Αραβικού Κόλπου σε γουάν.
Αποτέλεσμα των κυρώσεων
Οι χώρες που κινδυνεύουν από τις δυτικές κυρώσεις, όπως η Κίνα και η Ρωσία, είναι οι μεγαλύτεροι υποκινητές της αποδολαριοποίησης, αλλά δεν είναι οι μόνες, αναφέρει το Bloomberg. Το εμπόριο μεταξύ Ρωσίας και Κίνας αντιπροσωπεύει μόνο το 27% της αύξησης των εμπορικών διακανονισμών σε γουάν. Το υπόλοιπο 70% προέρχεται από τις εμπορικές ανταλλαγές σε γουάν με τους γείτονες της Κίνας στην Ασία , αλλά και με πιο απομακρυσμένους γεωγραφικά εταίρους όπως η Αργεντινή, η Βραζιλία και οι χώρες του Κόλπου. «Αυτή η στροφή προς το εμπόριο με γουάν πιθανώς υποκινείται περισσότερο από το κόστος και τη διαθεσιμότητα των δανείων, επισημαίνει το Atlantic Council.
Για να εξηγήσουν αυτή τη δυναμική, οι οικονομολόγοι της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης υπογραμμίζουν τον αναπόσπαστο ρόλο που παίζει πλέον η χρηματοδότηση στη διευκόλυνση του παγκόσμιου εμπορίου: «Οι πληρωμές δεν γίνονται αμέσως, καθώς υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ του πότε οι εταιρείες λαμβάνουν πληρωμές για τα προϊόντα που στέλνουν και του πότε πρέπει να πληρωθούν για αυτά Οι εταιρείες απευθύνονται συχνά στις τράπεζες για δάνεια για να τις βοηθήσουν να καλύψουν τα κενά. Εξαιτίας αυτού, οι εταιρείες που επιδιώκουν να ελαχιστοποιήσουν το χρηματοοικονομικό κόστος δανεισμού, δίνουν μεγάλη προσοχή στο σχετικό κόστος του κεφαλαίου και στη διαθέσιμη ρευστότητα σε δολάρια».
Οι αυξήσεις των επιτοκίων από την Fed για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, που άρχισαν να τίθενται σε πλήρη ισχύ τους μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έχουν ακριβήνει και περιορίσει, τον δανεισμό σε δολάρια. «Το γεγονός αυτό ενθαρρύνει τις εταιρείες αναδυόμενων αγορών να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις στο δολάριο, καταφεύγοντας στο γουάν».
Υποχώρηση του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα
Πρακτικά, ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός σε γουάν είναι περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες φθηνότερος από τον ανάλογο δανεισμό σε δολάρια. Αυτό πιέζει τις εταιρείες , ειδικά αυτές που σχετίζονται με Κινέζους και εταιρείες και στα δύο άκρα της συναλλαγής, να δανείζονται σε γουάν για τη χρηματοδότηση του εμπορίου, προκειμένου να επωφεληθούν», τονίζουν οι ειδικοί του Atlantic Council. Ατλαντικού Συμβουλίου
Η εξέλιξη αυτή συνδέεται και με την υποχώρηση της παγκόσμιας κυριαρχίας του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος. Το δολάριο αποτελούσε σχεδόν το 80% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων το 1970. Μέχρι το 1980, το ποσοστό αυτό έπεσε κάτω από το 58%. Στη συνέχεια έπεσε κατακόρυφα στο 47% το 1990. Το δολάριο ανέκαμψε στο 71% περίπου των παγκόσμιων αποθεμάτων το 1999.Εκτοτε, το δολάριο μειώθηκε σταδιακά ως αποθεματικό νόμισμα στο 59% το 2020, χωρίς να ωφεληθεί κάποιο υποκατάστατο, αλλά μια σειρά περιφερειακών νομισμάτων.
