Μόλις ένα χρόνο μετά την κατάκτηση του πλανήτη με το ChatGPT, την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης που σχεδιάστηκε από τους μηχανικούς της OpenAI, ο CEO της εταιρείας, Σαμ Αλτμαν ανεβάζει πολύ ψηλά τον πήχυ: Όπως αποκάλυψε η Wall Street Journal, ο νεαρός μεγιστάνας από την Καλιφόρνια εστιάζει τώρα την προσοχή του στην κατασκευή δεκάδων εργοστασίων σε όλον τον κόσμο για την παραγωγή ημιαγωγών, οι οποίοι έχουν γίνει απαραίτητοι για τα τεχνητά «νευρωνικά» δίκτυα του Chat GPT.
Για τον σκοπό αυτό ο Αλτμαν συναντήθηκε με αξιωματούχους και επενδυτές στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να τους παρουσιάσει το σχέδιο του και κυρίως «για να βάλουν τα χρήματα για την κατασκευή των εργοστασίων», όπως σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα. Το κόστος για το φιλόδοξο αυτό πλάνο θα ανέλθει σε 5 με 7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Σχεδόν δύο φορές το ΑΕΠ της Γερμανίας.
Το σχέδιο του Αλτμαν δεν είναι τρελό. Ένα νέο εργοστάσιο κατασκευής μικροτσίπ κοστίζει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά οι παγκόσμιες πωλήσεις ημιαγωγών ξεπερνούν κάθε χρόνο το μισό τρισεκατομμύριο δολάρια. Οι προηγμένες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν τεράστια υπολογιστική ισχύ και τίποτα δεν θα λειτουργήσει στα αυτοκίνητα και τα εργοστάσια του μέλλοντος χωρίς πανίσχυρους ημιαγωγούς .
Νέα βιομηχανική επανάσταση
«Πρόκειται για μια νέα βιομηχανική επανάσταση», γράφει η γερμανική Handelsblatt. Μια επανάσταση, αρκετή για να πυροδοτήσει έναν νέο ανταγωνισμό ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ασία, αλλά και την Ευρώπη, η οποία προσπαθεί εδώ και αρκετά χρόνια να εφαρμόσει μια νέα πολιτική για να προσπαθήσει να αναπληρώσει τη βιομηχανική της καθυστέρηση σε αυτόν τον τομέα. Η Γηραιά Ήπειρος έχει αφιερώσει ένα επενδυτικό σχέδιο European Chips Act, ύψους 43 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στόχο να διπλασιάσει το μερίδιο αγοράς της έως το 2030, το οποίο σήμερα αντιπροσωπεύει μόλις το 10% της παγκόσμιας παραγωγής.
Σήμερα, οι ημιαγωγοί βρίσκονται ουσιαστικά στα χέρια της Ασίας, η οποία συγκεντρώνει περίπου το 80% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας. Μόνο το νησί της Ταϊβάν αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 60% της παγκόσμιας παραγωγής, με προπύργιο την Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), τον αδιαμφισβήτητο παγκόσμιο ηγέτη στα μικροτσίπ, πολύ πιο μπροστά από την Νοτιοκορεατική Samsung.
Μάχη για τα μικροτσίπ στην Ευρώπη
Για να περιορίσουν την εξάρτησή τους από το μικρό νησιωτικό κράτος, που απειλείται όλο και περισσότερο από την Κίνα, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ επιδιώκουν να προσελκύσουν ειδικούς του κλάδου, να ανοίξουν εργοστάσια ικανά να κατασκευάσουν αυτά τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που έχουν γίνει απαραίτητα για την οικονομία τους.
Η Γερμανία αναμένεται να είναι ο μεγάλος νικητής του «European Chips Act», καθώς πρόκειται να φιλοξενήσει τα μεγαλύτερα εργοστάσια ημιαγωγών. Στη Δρέσδη, η TSMC θα εγκαταστήσει την το πρώτο ευρωπαϊκό εργοστάσιο έως το 2027, σε συνεργασία με την ολλανδική NXP Semiconductors και τις Γερμανικές Infineon και Bosch. Μια επένδυση ύψους 10 δισ. ευρώ, η μισή επιδοτούμενη από τη Γερμανία και στην οποία ο κολοσσός της Ταϊβάν θα συνεισφέρει μόλις 3,5 δισ. ευρώ.
Το Βερολίνο δεν δίστασε επίσης να επιχορηγήσει με άλλα 9,9 δισεκατομμύρια ευρώ την Καλιφορνέζικη Intel, για να πραγματοποιήσει επένδυση στο Μαγδεμβούργο, συνολικής αξίας 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το εργοστάσιο της Intel θα είναι το μεγαλύτερο στην παραγωγή ημιαγωγών στην Ευρώπη και αναμένεται να λειτουργήσει το 2027. Η γερμανική κυβέρνηση σχεδιάζει να διαθέσει άλλα 20 δισεκατομμύρια ευρώ, με σκοπό να ανοίξει και άλλα εργοστάσια ημιαγωγών στη χώρα.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, αφού απέτυχε να πείσει τον Πατ Γκέλσινγκερ, το αφεντικό της Intel, να επενδύσει στη Γαλλία, χορήγησε 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή ενός νέου εργοστάσιο ημιαγωγών του γαλλο-ιταλικού ομίλου STMicroelectronics, κοντά στη Γκρενόμπλ. Το συνολικό κόστος της επένδυσης αυτής φτάνει τα 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ και το υπόλοιπο ποσό θα καλυφθεί από την αμερικανική GlobalFoundries.
Επενδυτικές αμφιβολίες
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν πάντως ότι «η εγχώρια παραγωγή τσιπ» δεν προχωρά στη Γηραιά Ηπειρο όσο θα έπρεπε και τα τρέχοντα σχέδια απέχουν πολύ από την επίτευξη του στόχου του 20% της παγκόσμιας παραγωγής ημιαγωγών σε έξι χρόνια. «Είναι εντελώς μη ρεαλιστικό», αναφέρει ο CEO της Ολλανδικής εταιρείας ημιαγωγών ASML, Πήτερ Βένικ. «Αν υπολογίσουμε το ευρωπαϊκό μερίδιο στην παραγωγή τσιπ στο 8% της παγκόσμιας, απαιτούνται σημαντικά περισσότερες επενδύσεις και πολλά επιπλέον νέα εργοστάσια για να επιτευχθεί ο στόχος του 20%», τονίζει ο Βένικ. «Εάν η Ευρώπη θέλει να επιτύχει το μερίδιο του 20% στην παγκόσμια παραγωγή ημιαγωγών ως το 2030, θα χρειαστεί τουλάχιστον τρεις φορές την τρέχουσα χωρητικότητα, ή ακόμα πιο πιθανό τέσσερις φορές, εξήγησε.
«Αλλά με μόλις 43 δισεκατομμύρια ευρώ από την «European Chips Act», η Ε.Ε. δεν θα πάει πολύ μακριά», γράφει η ιστοσελίδα Politico. «Χρειάζονται τουλάχιστον 500 δισεκατομμύρια ευρώ για να επιτευχθεί ο στόχος του 20%».
Το γεγονός ότι η Γηραιά Ηπειρος δεν παίζει κανέναν ρόλο στις προτάσεις του Αλτμαν, δεν είναι και τόσο παρήγορο…