Μπορεί να επέζησε από δύο παγκόσμιους πολέμους, αλλά η ιστορική γερμανική βιομηχανία παραγωγής σωλήνων Mannesmann στο Ντίσελντορφ, έβαλε λουκέτο μετά από 124 χρόνια λειτουργίας. Η εταιρεία, χτισμένη στην ακμή της γερμανικής εκβιομηχάνισης, άλλαξε πολλές φορές ιδιοκτησία, αλλά οι 1600 εργαζόμενοί της δεν πίστευαν ποτέ ότι θα χρεωκοπούσε.
Υπήρξαν πολλές τέτοιες τελικές πράξεις τον περασμένο χρόνο, υπογραμμίζοντας την οδυνηρή πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η Γερμανία: οι μέρες της ως βιομηχανική υπερδύναμη μπορεί να πλησιάζουν στο τέλος τους. «Υπάρχει λίγη ελπίδα, το λέω ειλικρινά», λέει ο Στέφαν Κλέμπερτ, Διευθύνων Σύμβουλος της GEA Group, μιας επιχείρησης που οι ρίζες ανάγονται στα τέλη του 1800.
Ο συναγερμός έρχεται από το Bloomberg: «Η Γερμανία πρόκειται να χάσει τα σκήπτρα της βιομηχανικής υπερδύναμης»: Οι κολώνες της γερμανικής βιομηχανικής μηχανής πέφτουν σαν ντόμινο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απομακρύνονται από την Ευρώπη και δελεάζουν τους Ευρωπαίους συμμάχους με εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για πράσινες επενδύσεις στη Βόρεια Αμερική.
Η Κίνα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος αντίπαλος και δεν είναι πλέον ο αχόρταγος αγοραστής γερμανικών προϊόντων. Η ζήτηση για γερμανικά προϊόντα από τον ασιατικό γίγαντα μειώνεται την ίδια στιγμή που το Πεκίνο γίνεται σοβαρός πονοκέφαλος για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία ως έντονο ανταγωνιστή.
Το τελικό πλήγμα για ορισμένους γερμανικούς κολοσσούς ήταν το τέλος των τεράστιων ποσοτήτων φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου.
Και όλα αυτά έχουν προκαλέσει «πολιτική παράλυση» στο Βερολίνο, με την τρικομματική κυβέρνηση του καγκελάριου Σολτς να παραπαίει και το πάλαι ποτέ πανίσχυρο SPD να γνωρίζει την μία ήττα μετά την άλλη, σε όποια κρατίδια διεξάγονται εκλογές.
Η παραγωγή στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης καταγράφει πτωτική τάση από το 2017. Μια πτώση που επιταχύνεται με ταχείς ρυθμούς υπό το βάρος του διεθνούς ανταγωνισμού. Η μείωση της παραγωγής αφορά μεγάλες μάρκες όπως οι γίγαντες παραγωγής ελαστικών Goodyear, Rubber Co, Gea Group, Continental αλλά και την Bosch «Δεν είμαστε πλέον ανταγωνιστικοί», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ σε εκδήλωση του Bloomberg. «Γινόμαστε φτωχότεροι γιατί δεν έχουμε ανάπτυξη. Έχουμε μείνει πίσω».
Η μεγάλη ηττημένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία
Το γιατί είναι απλό: Η Γερμανία αποδεικνύεται η μεγάλη ηττημένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όποια κι αν είναι η έκβασή του. Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από σχεδόν δύο χρόνια, οι περισσότεροι αναλυτές παρατήρησαν ότι, μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών οικονομιών, η Γερμανία θα ήταν η πιο ευάλωτη στις επιπτώσεις της αύξησης των τιμών ενέργειας και της πιθανής μείωσης των ενεργειακών ροών ενέργειας. Κάτι που επιβεβαιώθηκε με δραματικό τρόπο.Οι πιο ενεργοβόρες βιομηχανίες έχουν δει την παραγωγή τους να μειώνεται σωρευτικά κατά 22,5% από τον Δεκέμβριο του 2021.
Διάβρωση της εικόνας
«Σχεδόν δύο χρόνια μετά την ανακοίνωση της «αλλαγής εποχής» ( Zeitenwende ) από τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, οι Γερμανοί παραμένουν αποπροσανατολισμένοι, ανίκανοι να εδραιώσουν τη θέση τους στον κόσμο, μέσα σε ένα σαφές έλλειμμα ασφάλειας και ευημερίας. Το Βερολίνο βλέπει την εικόνα του να διαβρώνεται σταδιακά στο εξωτερικό», λένε στην «Ναυτεμπορική», Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Προσθέτουν μάλιστα ότι «μέσα σε μια δεκαετία, ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας στη Γερμανία θα είναι πολύ μικρός για να διατηρήσει την οικονομία σε λειτουργία, όπως στους παλιούς καλούς καιρούς».
Γερμανοί οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι αρκετοί αντίθετοι άνεμοι θα πλήξουν την οικονομία της χώρας μέχρι το 2025: οι συνέπειες της εγκατάλειψης του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου, η σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής, η πτώση των τιμών των ακινήτων και η ανταγωνιστική αδυναμία των γερμανικών εξαγωγών στο παγκόσμιο εμπόριο. Και όλα αυτά θα προκαλέσουν φυσικά πτώση της κατανάλωσης.
Ο Ματιέ Σαβαρί, επικεφαλής Ευρωπαϊκής Στρατηγικής της BCA Research, εξηγεί ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να είναι «σκλάβος» του παγκόσμιου βιομηχανικού κύκλου, όσο ο κύριος μοχλός ανάπτυξής της είναι οι εξαγωγές. Ο Σαβαρί λέει πώς αναμένει μια προσωρινή ανάκαμψη της παγκόσμιας βιομηχανικής δραστηριότητας το πρώτο μέρος του 2024 που θα παρείχε μια σύντομη ώθηση στη Γερμανία. Ωστόσο, προειδοποιεί, «αυτό δεν θα τελειώσει το ταξίδι της Γερμανίας στην οικονομική έρημο, καθώς προβλέπεται παγκόσμια ύφεση στα τέλη του τρέχοντος έτους ή στις αρχές του 2025».
Η Φραντσίσκα Πάλμας της Capital Economics λέει ότι «το υψηλό ενεργειακό κόστος θα κάνει τη γερμανική βιομηχανική παραγωγή να συνεχίσει να μειώνεται το 2024. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους αναμένουμε τη γερμανική οικονομία να μείνει στάσιμη εφέτος»
Πρόσθετες περικοπές
Τα προβλήματα αναμένεται να επιδεινωθούν καθώς λόγω και του «φρένου χρέους», η Γερμανία θα αναγκαστεί να εφαρμόσει πρόσθετες περικοπές στον προϋπολογισμό το 2024. Η απόφαση του Συνταγματικού δικαστηρίου της Καρλσρούης τον περασμένο Νοέμβριο στέρησε από την κυβέρνηση κάπου 60 δισ.ευρώ για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης. Χωρίς νομικές αλλαγές, θα είναι δύσκολο για τη Γερμανία να ανταποκριθεί στη συνεχιζόμενη αδυναμία της ανάπτυξης φέτος. Οι ειδικοί δεν αναμένουν καμία δραστική αύξηση των δαπανών παρά μόνο μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2025. Εκτός βέβαια και αν υπό την πίεση της οικονομίας, η κυβέρνηση Σολτς καταρρεύσει και η χώρα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές.
Αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε ποια θα είναι η σύνθεση της νέας κυβέρνησης, καθώς ο σημερινός συνασπισμός είναι ελεύθερη πτώση στις δημοσκοπήσεις και το ακροδεξιό AfD μπορεί να αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα…
