Τα μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη αναπνέουν με ανακούφιση: ο Βίκτορ Όρμπαν τελικά ενέδωσε και ήρε τις αντιρρήσεις του. H EE θα μπορέσει πλέον να χορηγήσει βοήθεια ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία.
Οι υπόλοιποι 26 Ευρωπαίοι ηγέτες περίμεναν ατελείωτες διαπραγματεύσεις στη χθεσινή σύνοδο κορυφής για να να αποσπάσουν το «ναι» του Βίκτορ Όρμπαν. Αλλά το σασπένς ήταν βραχύβιο. Ο «λευκός καπνός» βγήκε από το μέγαρο της ΕΕ στις Βρυξέλλες πριν καλά καλά …ανάψει το τζάκι.
Σύμφωνα με το Politico μάλιστα, ο καθοριστικός παράγοντας που συνέβαλε να καμφθούν οι αντιρρήσεις του Όρμπαν, ήταν μια γυναίκα-η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι: «Η επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης Τζόρτζια Μελόνι συζητούσε για αρκετούς μήνες με τον Ούγγρο ομόλογό της, τον οποίο γνώριζε «από πολύ καιρός. Προσπάθησε αρκετές φορές να τον πείσει και φαίνεται ότι αυτή τη φορά πέτυχε» , υπογραμμίζουν δύο Ευρωπαίοι διπλωμάτες «που δεν συμμερίζονται τις ακροδεξιές πολιτικές απόψεις της Μελόνι», γράφει η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα. «Η ενότητα της ΕΕ διατηρήθηκε» αναστενάζει με ανακούφιση η βελγική Le Soir, αλλά διερωτάται: «Με ποιο τίμημα;
Η ισπανική El Pais υποστηρίζει ότι οι Ευρωπαίοι έκαναν «δύο ελάχιστες παραχωρήσεις» για να ευθυγραμμίσουν τον Όρμπαν: αποδέχθηκαν «να συζητείται η βοήθεια στην Ουκρανία κάθε χρόνο, χωρίς δυνατότητα βέτο. Και δεύτερον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί να απαιτήσει σε δύο χρόνια την αναθεώρηση της βοήθειας, αλλά ομόφωνα»- ένα «καθαρά συμβολικό φρένο έκτακτης ανάγκης» , σύμφωνα με την εφημερίδα της Μαδρίτης.
Πανηγυρίζουν οι …Αμερικανοί
Την απόφαση των 27 για τα 50 δισ. στην Ουκρανία, πανηγύρισαν πάντως περισσότερο οι Αμερικανοί. «Το ευρωπαϊκό πακέτο βοήθειας στην Ουκρανία- 33 δισεκατομμύρια σε δάνεια και 17 δισεκατομμύρια σε δωρεάν επιχορηγήσεις σε τέσσερα χρόνια- θα θα συμβάλει στο να διατηρηθεί όρθια η ουκρανική οικονομία για τα επόμενα τέσσερα χρόνια», γράφουν οι New York Times.
Tα χρήματα που θα καταβληθούν στο Κίεβο θα χρησιμοποιηθούν «για την πληρωμή συντάξεων και μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και για τη διατήρηση της ροής ευρωπαϊκών όπλων στην Ουκρανία», γράφει η Washington Post. Κάτι πολύ χρήσιμο και για την Αμερική, αφού «το πακέτο βοήθειας για την Ουκρανία ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων εξακολουθεί να εμποδίζεται από τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο».
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ο πρόεδρος Μπάιντεν τηλεφώνησε στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ευχαριστώντας τους 27 για «αυτόν τον σημαντικό οικονομικό πακέτο, που θα βοηθήσει την Ουκρανία, σε μια εποχή που συνεχίζει να πολεμά ενάντια στη Ρωσία».
Η χώρα οδεύει στη χρεοκοπία
Παρά τις φανφάρες και τις ζητωκραυγές, τα κεφάλαια που δίνονται στην Ουκρανία από την ΕΕ, δεν πρόκειται να τη σώσουν από τη χρεοκοπία στο άμεσο μέλλον. Αυτό το γνωρίζουν και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ και τα μέσα ενημέρωσης. Για παράδειγμα, πολύ πρόσφατο έγγραφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εξετάζει τη βοήθεια προς το Κίεβο, συνοψίζει τις καταστροφικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην ουκρανική οικονομία:
-Περίπου 6,3 εκατομμύρια πρόσφυγες έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία μετά την επίθεση.
-Η οικονομία θα συρρικνωθεί σχεδόν κατά 30% μόνο το 2022.
-Η ανεργία έχει εκτοξευθεί στο 24,5 τοις εκατό.
-Ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 20,2% το 2022
Σύμφωνα μάλιστα με το Ουκρανικό υπουργείο Οικονομικών, πρόκειται για τη μεγαλύτερη απώλεια οικονομικής δραστηριότητας που έχει βιώσει η χώρα από την ανεξαρτησία της, το 1991.
Αυτή η οικονομική κατάρρευση έρχεται μάλιστα μετά από δύο πρόσφατες περιόδους ύφεσης: Η πρώτη σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης κρίσης του Ντονμπάς το 2014-2015 και η δεύτερη ύφεση ακολούθησε το 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας .Μετά από αυτό, η Ουκρανία κατάφερε να ανακάμψει με μέση ανάπτυξη μόλις κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες .
13 χρόνια για την ανάκαμψη
Σύμφωνα με το Οικονομικό Παρατηρητήριο, η Ουκρανία εκτιμάται ότι χρειάζεται 13 χρόνια για να μπορέσει η οικονομία της να ανακάμψει από το σοκ , εάν ο ρυθμός ανάπτυξης παραμείνει στο 3%. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα πρέπει να επιτύχει ρυθμό ανάπτυξης ρεκόρ τουλάχιστον 4% για να αποφευχθεί η καθυστέρηση κατά μια δεκαετία, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
Μετά τη ρωσική εισβολή ,ο πληθυσμός της Ουκρανίας έχει συρρικνωθεί δραματικά- από 40 εκατομμύρια σε λιγότερα από 30,λόγω των προσφύγων, αλλά και της προσάρτησης από τη Ρωσία της Κριμαίας και του Ντονμπάς. ΄
Ο αριθμός των Ουκρανών σε ηλικία εργασίας θα μπορούσε να συνεχίσει να μειώνεται κατά ένα τρίτο έως το 2040, με τον αριθμό των παιδιών να πέφτει στο μισό από τα προπολεμικά επίπεδα. Αυτό θα είχε πολύ σοβαρές αρνητικές συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία.
Ανθεί η διαφθορά
Η διαφθορά που εξακολουθεί να είναι ανεξέλεγκτη σήμερα, είναι επίσης ένα επείγον πρόβλημα. Το 2021, η Ουκρανία κατατάχθηκε ως η δεύτερη πιο διεφθαρμένη χώρα στον κόσμο, πίσω από τη… Ρωσία.
Υπάρχουν φόβοι ότι οι ελίτ του κρατικού μηχανισμού και της οικονομίας θα μπορούσαν να καταχραστούν τα κονδύλια βοήθειας και ανοικοδόμησης, για δικό τους όφελος.
Επιπλέον, ένας πόλεμος φθοράς που θα διαρκέσει για χρόνια θα διαβρώσει περαιτέρω την ουκρανική δημοκρατία, τα πολιτικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες.
Οι ζημιές που προκλήθηκαν από τη ρωσική εισβολή είναι ήδη τεράστιες: Η άμεση και έμμεση ζημιά από τις ρωσικές επιθέσεις μόνο τον Φεβρουάριο του 2022 κυμαίνεται μεταξύ 564 και 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ανοικοδόμηση αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μια δεκαετία, αν όχι περισσότερο. Το συνολικό κόστος ίσως φτάσει τα 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια…
Και τελικά τα δάνεια που δίνουν στο Κίεβο η ΕΕ, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα-που δεν είναι αλτρουιστικά σωματεία πρόνοιας- κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα, θα ζητηθούν πίσω από την Ουκρανία…
