Ακάθεκτος προς τον Λευκό Οίκο για δεύτερη φορά βαδίζει σιγά σιγά ο Ντόναλντ Τραμπ. Μόνο η δικαιοσύνη φαίνεται ικανή να αποτρέψει την υποψηφιότητα και την εκδίκηση εναντίον του προέδρου Τζο Μπάιντεν, αφού οι 92, εναντίον του εκκρεμείς υποθέσεις θα μπορούσαν να τον αποβάλουν από την κούρσα
Η επιστροφή Τραμπ στο τιμόνι της Αμερικής προκαλεί ήδη, «εφιάλτες» στην Ευρώπη. Ανησυχητικά ερωτήματα τίθενται ξανά και ξανά στις Βρυξέλλες στα κεντρικά γραφεία της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Είναι έτοιμη αυτή τη φορά η Ευρώπη;
Η ΕΕ έχει τώρα τη λεγόμενη στρατηγική πυξίδα, ένα σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της δικής της ικανότητας ασφάλειας και άμυνας έως το 2030. Για πρώτη φορά υπάρχει επίσης ένα κοινό Ταμείο με χρήματα για την αγορά πολεμικού υλικού – από το οποίο επωφελείται ιδιαίτερα η Ουκρανία.
Όμως πολλά θα εξαρτηθούν από τις οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο ακτές του Ατλαντικού, που θα προκύψουν με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Δασμός 10% για τα εισαγόμενα προϊόντα
Ήδη, ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος έχει καταστήσει σαφές ότι θα θεσπίσει έναν καθολικό ελάχιστο τελωνειακό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές σε αμερικανικό έδαφος. «Νομίζω ότι όταν οι εταιρείες έρχονται και ξεφορτώνουν τα προϊόντα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα πρέπει να πληρώνουν αυτόματα, ας πούμε, φόρο 10%», λέει ο Τραμπ.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η αύξηση των δασμών θα μπορούσε να έχει «ισχυρό αντίκτυπο». «Αυτό το μέτρο θα είχε ως αποτέλεσμα αύξηση της τιμής στα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρώπη», προειδοποιεί η Αν-Σοφί Αλσίφ, επικεφαλής οικονομολόγος της συμβουλευτικής εταιρείας «BDO France». Τα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα γίνουν τότε «λιγότερο ανταγωνιστικά από τα αμερικανικά προϊόντα». Αυτό λέγεται προστατευτισμός.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός εταίρος της ΕΕ. Συνεπώς, οι εξαγωγές μας θα είναι λιγότερο ελκυστικές. Προς το παρόν, η ευρωζώνη είναι πλεονασματική χάρη ιδίως στις σκανδιναβικές χώρες και τη Γερμανία, το κορυφαίο εξαγωγικό έθνος στην Ευρώπη, το οποίο έχει επίσης περιέλθει σε ύφεση το 2023 », εκτιμά η Γαλλίδα οικονομολόγος. Το μέτρο αυτό που επιθυμεί ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να τιμωρήσει τις οικονομικές δραστηριότητες και την ανάπτυξη της ΕΕ.
Goldman Sachs: Απειλή για τις ευρωπαϊκές μετοχές ενδεχόμενη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ
Το έχει ξανακάνει
Πρόκειται άλλωστε για μια δασμολογική πολιτική που ο Τραμπ έχει εφαρμόσει για τα καλά. Κατά την πρώτη του θητεία, αύξησε τους δασμούς έως και 25% για ορισμένους κλάδους, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Σε κάθε περίπτωση, ένας «καθολικός δασμός» απειλεί να αλλάξει για πάντα το παγκόσμιο εμπόριο. Οι εμπορικοί πόλεμοι ήταν άλλωστε μια «σταθερά» στην πρώτη θητεία του Τραμπ, ο οποίος χρησιμοποίησε δασμούς για να διαπραγματευτεί διμερείς συμφωνίες με διαφορετικές χώρες και, στην πορεία, να προστατεύσει την αμερικανική βιομηχανία. Ωστόσο, ένας καθολικός δασμό 10% , θα έλθει να προστεθεί σε ένα εμπόριο του οποίου οι αλυσίδες εφοδιασμού πιέζονται για άλλη μια φορά έντονα από τη γεωπολιτική κατάσταση. Οι συνεχιζόμενε επιθέσεις των ανταρτών Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα αυξάνουν τις τιμές των ναύλων.
Ο Νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, τονίζει μάλιστα ότι μια τέτοια δασμολογική πολιτική «θα βλάψει μεν σαφώς και την αμερικανική οικονομία, αλλά λιγότερο από ό,τι αναμένουν πολλοί αναλυτές». Όπως εξηγεί ο Κρούγκμαν, «σε εποχές με δασμούς 40% κατά τον 19ο αιώνα, υπήρχε μόλις 1% επίπτωση στο ΑΕΠ». Υπό αυτή την έννοια, προβλέπει ότι ο δασμός του 10% θα ισοδυναμούσε με «ένα πολύ μικρό κλάσμα για την αμερικανική οικονομία, αλλά θα σήμαινε τον άμεσο τερματισμό όλων των αμοιβαίων εμπορικών συμφωνιών που ισχύουν». Αυτή η αλλαγή παραδείγματος θα είχε ως αποτέλεσμα ένα σημαντικό πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία και αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σύμφωνα με το Tax Foundation, αυτός ο καθολικός δασμός θα σήμαινε επιδείνωση 1,1% του ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ οι μικρότεροι και πιο εξαρτημένοι εμπορικοί εταίροι των Ηνωμένων Πολιτειών «θα υπέφεραν πολύ περισσότερο».
Αντίποινα
Αντιμέτωπες με την άνοδο του προστατευτισμού, άλλα κράτη θα μπορούσαν να αποφασίσουν να εφαρμόσουν αντίποινα εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Οικονομολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα εκτιμούν ότι θα υπάρξουν σκληρά αντίποινα από τους ανταγωνιστές των ΗΠΑ ,γεγονός που θα υπονόμευε τις ισχυρές εξαγωγές των ΗΠΑ ύψους 2,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων» .
Στη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Τραμπ επέβαλαν δασμούς ύψους σχεδόν 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε διάφορα προϊόντα από την Κίνα, σε μια εμπορική σύγκρουση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Γερμανοί οικονομολόγοι της Commerzbank προειδοποιούν επίσης ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για την επιστροφή του εμπορικού πολέμου, υπό τον Τραμπ. «Είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει αναζωπύρωση των εμπορικών διαφορών μεταξύ των δύο εταίρων». Αν και διευκρινίζουν ότι δεν υπήρξε ριζική αλλαγή στη διάρκεια της προεδρίας Μπάιντεν, θα επιδεινωθούν «οι τάσεις που ήδη υπάρχουν».
Αύξηση της αβεβαιότητας
Γενικά, «αυτός ο τρόπος άσκησης πολιτικής δημιουργεί πολλές αβεβαιότητες, που θα πυροδοτήσουν εντάσεις», λέει η Αν-Σοφί Αλσίφ. Αυτή η αβεβαιότητα θα μπορούσε να «επιβραδύνει τις επενδύσεις ή την επιθυμία για κατάκτηση άλλων αγορών των ευρωπαϊκών εταιρειών».
Ο Μάικλ Έβερι, υπεύθυνος στρατηγικής στην ολλανδική τράπεζα Rabobank εξηγεί μάλιστα ότι οι επιπτώσεις από την εφαρμογή ενός ενιαίου δασμού 10% στις εισαγωγές στην Αμερική, θα προκαλούσε ένα «διαρθρωτικό ρήγμα σε ολόκληρο το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα»
