«Δεν υπάρχει χώρος για εφησυχασμό»: Με αυτό το σύνθημα από τα πρακτικά της συνάντησής τους τον Δεκέμβριο, οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συναντώνται αύριο στην Φρανκφούρτη, έχοντας καταστήσει σαφές στις αγορές να μην τρέφουν μεγάλες ελπίδες για γρήγορες μειώσεις των επιτοκίων. Και σε κάθε περίπτωση, όχι πριν το καλοκαίρι.
«Οι συνεχιζόμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή αυξάνουν τον κίνδυνο σημαντικής ανάκαμψης του ενεργειακού πληθωρισμού και η ΕΚΤ έχει ακόμη δρόμο να διανύσει πριν από τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής» τονίζουν στη Ναυτεμπορική ευρωπαϊκές τραπεζικές πηγές. «Δεν βλέπουμε καμία πιθανότητα μείωσης των επιτοκίων το πρώτο εξάμηνο του 2024», τονίζουν οι ίδιες πηγές, σβήνοντας την όποια ευφορία είχε καλλιεργηθεί στις αγορές τις τελευταίες εβδομάδες για την ανατροπή της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη.
Οι επενδυτές έχουν προεξοφλήσει πέντε μειώσεις των επιτοκίων εφέτος από την ΕΚΤ, αλλά οι κεντρικοί τραπεζίτες θεωρούν ακόμη ότι αυτή η υπόθεση είναι πολύ αισιόδοξη. «Η Κριστίν Λαγκάρντ, για παράδειγμα, επεσήμανε στη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο ότι η συζήτηση για τη μείωση των επιτοκίων δεν ήταν καν στο τραπέζι, αν και την περασμένη εβδομάδα αναγνώρισε ότι η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να ξεκινήσει από το καλοκαίρι», τονίζουν στη «Ν» οι ίδιες πηγές.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες στην Φρανκφούρτη –ανεξάρτητα από τις διαφορές «γερακιών» και «περιστεριών», συγκλίνουν στην άποψη ότι «η μάχη κατά του πληθωρισμού δεν έχει ακόμη κερδηθεί».
Η ΕΚΤ μπορεί σίγουρα να επισημάνει τις επιτυχίες: ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε από 10,6% τον Οκτώβριο του 2022 σε 2,4%. Τον Δεκέμβριο ωστόσο, υπήρξε μια οπισθοδρόμηση και ο πληθωρισμός ανέβηκε ξανά στο 2,9%.
Ο γρίφος των επιτοκίων αναφοράς της ΕΚΤ ενισχύει την αβεβαιότητα
Ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιόακιμ Νάγκελ συνέκρινε μάλιστα την καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού με τη διεξαγωγή ενός μαραθωνίου δρόμου. «Το περίφημο τελευταίο μίλι είναι το πιο δύσκολο», είπε ο Νάγκελ, μιλώντας στο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός.
Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια 10 φορές, ανεβάζοντας το βασικό επιτόκιο καταθέσεων από το αρνητικό επιτόκιο στο υψηλό ρεκόρ του 4,0%. Στις δύο προηγούμενες συνεδριάσεις τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο, ανακόπηκαν οι αυξήσεις των επιτοκίων. Και αύριο αναμένεται ευρέως να παραμείνουν αμετάβλητα τα επιτόκια για τρίτη φορά.
Τον Μάρτιο η πρώτη συζήτηση
«Η αγορά αναμένει ότι η πρώτη συνεδρίαση στην οποία θα συζητηθεί μείωση επιτοκίου θα είναι τον Μάρτιο», λέει ο Τσαρλς Ντιμπέλ, ανώτατος συνεργάτης στην Mediolanum International Funds. «Οι αγορές συνηθίζουν να προεξοφλούν το καλύτερο σενάριο, ξεχνώντας ότι η αναμενόμενη πτώση των επιτοκίων δεν είναι παντοδύναμη, τη στιγμή που, επιπλέον, οι μετοχές φαίνεται ότι δεν έχουν υποστεί ακόμη τον αντίκτυπο του κύκλου των αυξήσεων. που συνέβη τα τελευταία χρόνια», τονίζουν στη «Ν» εγχώριες τραπεζικές πηγές. Σημειώνουν μάλιστα ότι «ο αντίκτυπος των νομισματικών πολιτικών φθάνει πάντα αργά και ότι η ζημιά που θα προκαλέσει η τελευταία αύξηση στην τιμή του χρήματος μένει ακόμη να φανεί.
Μείωση επιτοκίων θέλουν τα συνδικάτα
Η Εστερ Λιντς,Γενική Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ETUC), λέει πάντως ότι είναι καιρός να μειωθούν ξανά τα επιτόκια.
«Η ΕΚΤ πρέπει επειγόντως να μειώσει τα επιτόκια για να περιορίσει τη ζημιά των λανθασμένων πολιτικών της και οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να επιβάλλουν φόρους στα υπερβολικά κέρδη των τραπεζών», υποστηρίζει η Λιντς
Τα συνδικάτα θεωρούν ότι η αυστηρή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ συνέβαλε στην αδύναμη οικονομική απόδοση της ευρωζώνης πέρυσι.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά άλλωστε ότι η πραγματική ανάπτυξη στην ευρωζώνη μειώθηκε από 3,3% το 2022 σε 0,7%, το 2023. «Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι έχουν υποφέρει σημαντικά αυτό το διάστημα. Μια πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπιστώνει ότι η οικονομική δυσπραγία και η υλική και κοινωνική μειονεκτική θέση των εργαζομένων ,έχουν αυξηθεί σημαντικά από τα τέλη του 2021», τονίζει η Εστερ Λιντς.
Πληθωρισμός απληστίας
«Τα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η αύξηση των περιθωρίων κέρδους ορισμένων εταιρειών σε ορισμένους κλάδους συνέβαλε στους υψηλούς ρυθμούς πληθωρισμού το 2022 και το 2023», δήλωσε ο Ερίκ Ντορ, διευθυντής οικονομικών σπουδών στη Σχολή Διοίκησης IESEG. Ο Ντορ τόνισε επίσης ότι οι «πολύ κακές» βραχυπρόθεσμες οικονομικές προβλέψεις για την ευρωζώνη «κανονικά θα ήταν λόγος για μείωση των επιτοκίων». Παραδέχτηκε πάντως ότι η εντολή της ΕΚΤ απαιτεί να επικεντρώνεται αποκλειστικά στον πληθωρισμό και όχι σε άλλα οικονομικά και δημοσιονομικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ είναι ουσιαστικά αναγκασμένη να μην μειώσει τα επιτόκια στην αυριανή συνεδρίασή της.
Η Μαρία Δεμερτζή, ανώτερη συνεργάτιδα της δεξαμενής σκέψης Bruegel, συμφωνεί μάλιστα ότι ο «πληθωρισμός απληστίας συνέβαλε σημαντικά στον πληθωρισμό» το 2023. Προέβλεψε επίσης ότι η ΕΚΤ πιθανότατα θα είναι πολύ προσεκτική «Η ΕΚΤ δεν θέλει να βρεθεί σε μια κατάσταση όπου έχει αλλάξει πορεία και μετά πρέπει να επιστρέψει. Οπότε θα περιμένει περισσότερο από όσο χρειάζεται», τονίζει η Ελληνίδα συνεργάτιδα του ευρωπαϊκού think tank που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
