Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) αμφισβητεί ανοικτά τις εκτιμήσεις του ΟΠΕΚ για αύξηση της ζήτησης εφέτος για αργό πετρέλαιο, βγάζοντας ουσιαστικά «κόκκινη κάρτα» στο διεθνές καρτέλ.
Σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις του ΟΠΕΚ για σταθερή αύξηση της ζήτησης το 2024 κατά 2,25 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας «απάντησε» ότι ζήτηση θα αυξηθεί μόλις κατά 1,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα .καθώς επιβραδύνεται η παγκόσμια ανάπτυξη . Σύμφωνα δηλαδή με την εκτίμηση του ΙΕΑ, η εφετινή ζήτηση σε μαύρο χρυσό θα είναι σχεδόν η μισή, σε σχέση με πέρυσι (2,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα).
Όπως εξηγεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, θα υπάρξει πλεόνασμα πετρελαίου κατά το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, γεγονός που θα προκαλέσει αύξηση των παγκόσμιων αποθεμάτων αργού.
Συγκράτηση των τιμών
Ο ΙΕΑ πιστεύει ότι η προσφορά θα είναι ισχυρότερη από τη ζήτηση για σχεδόν ολόκληρο το έτος, γεγονός που θα οδηγήσει στη συγκράτηση των τιμών, εκτός και εάν ξεσπάσει κάποιος γεωπολιτικός κίνδυνος.
Από την πλευρά του, ο ΟΠΕΚ επιμένει στην πρόβλεψή του για σχετικά ισχυρή ανάπτυξη της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου το 2024 και, επιπλέον, διαβεβαίωσε ότι το 2025 θα σημειωθεί αξιοσημείωτη αύξηση στη χρήση πετρελαίου, με πρώτη την Κίνα και τη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, οι τιμές του πετρελαίου ξεκίνησαν εφέτος σε σχετικά αδύναμη βάση, με το Brent να διαπραγματεύεται στην περιοχή των 77 δολαρίων το βαρέλι . Στην εξέλιξη αυτή συμβάλει η μεγάλη αύξηση στην παραγωγή πετρελαίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βραζιλία, τη Γουιάνα και τον Καναδά. Ταυτόχρονα, η Αγκόλα ανακοίνωσε πριν τα Χριστούγεννα την αποχώρησή της από τον ΟΠΕΚ, με τον υπουργό Πετρελαίου της χώρας, Νταμαντίνο Αζεβέδο να καταγγέλλει ότι η ένταξη στο καρτέλ πετρελαίου δεν είναι προς το εθνικό συμφέρον. Το αφρικανικό κράτος θέλει να παράγει περισσότερο πετρέλαιο από αυτό που έχει ορίσει ο οργανισμός που ελέγχεται από τη Σαουδική Αραβία, διαφορετικά, θα έπρεπε να χάσει πολλά έσοδα.
Ρωγμές στον ΟΠΕΚ
Την ίδια ώρα, η αποχώρηση της Αγκόλα από το καρτέλ αποκάλυψε τις μεγάλες ρωγμές που αρχίζουν να διαφαίνονται στον ΟΠΕΚ, που επί δεκαετίες ήταν σε θέση να καθορίζει τις τιμές του πετρελαίου σχεδόν κατά βούληση.
Συνολικά, όλα τα κράτη του ΟΠΕΚ μαζί παράγουν αυτή τη στιγμή έξι εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, λιγότερα από ό,τι μπορούσαν, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν ψηλά τις τιμές, γράφουν οι «Financial Times». Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο αγοράς του καρτέλ έχει συρρικνωθεί σε μόλις 51%-στο χαμηλότερο ποσοστό από τότε που η Ρωσία ένωσε τις δυνάμεις της με τον ΟΠΕΚ, το 2016.
Ανοίγουν οι κάνουλες
Η Αγκόλα, όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς, το Μεξικό και άλλες χώρες που δεν είναι συνδεδεμένες με το καρτέλ του πετρελαίου, θέλουν να παράγουν και να διαθέτουν στην αγορά ,όσο το δυνατόν περισσότερο πετρέλαιο. Οι όγκοι παραγωγής τους είναι χαμηλοί σε σύγκριση με αυτούς των κολοσσών του ΟΠΕΚ, αλλά αυτό δεν ισχύει για τις ΗΠΑ, που «ανοίγουν ολοένα και περισσότερο τις κάνουλες».
Η παραγωγή πετρελαίου μόνο στις Ηνωμένες έφτασε στα τέλη του 2023 στο επίπεδο ρεκόρ των 13,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα. Αυτό είναι 1,3 εκατομμύρια περισσότερα από ό,τι μόλις πριν από ενάμιση χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι το 80% της παγκόσμιας αύξησης των εσόδων από την πώληση πετρελαίου παγκοσμίως, πήγε πέρυσι στις ΗΠΑ. «Ο πρώην εχθρός του ΟΠΕΚ κάνει δυναμικά την εμφάνισή του» γράφει το Bloomberg.
Η μεγάλη αύξηση της παραγωγής οφείλεται κυρίως στο σχιστολιθικό πετρέλαιο: οι εταιρείες fracking διαλύουν υδραυλικά το υπέδαφος από το Δυτικό Τέξας έως τη Βόρεια Ντακότα και αντλούν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, από βάθος χιλιάδων μέτρων, χάρη στις νέες τεχνολογίες.
Έκπληξη με το σχιστολιθικό πετρέλαιο
«Οι εταιρείες κατάφεραν να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου παρά το γεγονός ο αριθμός των γεωτρήσεων μειώθηκε κατά περίπου 20%, το 2023», γράφει το Bloomberg. Αυτή η αύξηση της παραγωγικότητας εξέπληξε όχι μόνο τον ΟΠΕΚ, αλλά και τους αναλυτές. Ο αριθμός των γεωτρήσεων ήταν πάντα ο πιο χρήσιμος δείκτης της απόδοσης της παραγωγής.
Η ίδια η βιομηχανία σχιστόλιθου δεν περίμενε αυτή την εξέλιξη. Ο Σκοτ Σέφιλντ, επικεφαλής της εταιρείας fracking Pioneer Natural Resources, δήλωσε μάλιστα «πολύ έκπληκτος», στους Financial Times. Αν υπάρξει μάλιστα πρόοδος στις τεχνολογίες γεώτρησης και άντλησης, πιστεύει ότι είναι πιθανό οι αμερικανικές εταιρείες να παράγουν 15 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα, σε μόλις πέντε χρόνια.
