Καθώς η Νορβηγία γίνεται η πρώτη χώρα που εγκρίνει την εξόρυξη σε βαθέα ύδατα, οι επιστήμονες ανησυχούν αλλά οι υποστηρικτές τους επιμένουν ότι θα βοηθήσει την ενεργειακή μετάβαση
Τι είναι η εξόρυξη βαθέων υδάτων;
Συνίσταται στην εξόρυξη στερεών ορυκτών πόρων από τον πυθμένα της θάλασσας, σε βάθος μεγαλύτερο των 200 μέτρων.
Τεράστιες εκτάσεις ανεξερεύνητης «αβύσσου», ιδίως στον Ειρηνικό Ωκεανό, είναι γεμάτες με πολυμεταλλικούς κονδύλους- αντικείμενα σε μέγεθος μπάλας πλούσια σε μέταλλα όπως μαγγάνιο, νικέλιο, χαλκό, κοβάλτιο και άλλα ιχνοστοιχεία.
Ορυκτά βρίσκονται επίσης κοντά σε υδροθερμικές πηγές και μέσα σε υποθαλάσσια βουνά (seamounts).
Γιατί υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εξόρυξη ορυκτών σε μεγάλα βάθη της θάλασσας;
Η κούρσα για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για την καταπολέμηση της παγκόσμιας θέρμανσης έχει οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση της ζήτησης για χαλκό, κοβάλτιο, νικέλιο και άλλα συστατικά που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, το 2040 οι παγκόσμιες ανάγκες για πολλά από αυτά τα μέταλλα, που χρησιμοποιούνται για μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, ηλιακούς συλλέκτες και ανεμογεννήτριες, θα είναι διπλάσιες από ό,τι σήμερα.
Η ζήτηση για χαλκό, για παράδειγμα, αναμένεται να διπλασιαστεί, από 25 εκατ. τόνους το 2020, σε 50 εκατ. τόνους μέχρι το 2050. Οι υποστηρικτές της εξόρυξης σε βαθιές θάλασσες υποστηρίζουν ότι επέκταση της εξόρυξης στην ξηρά θα προκαλούσε περαιτέρω περιβαλλοντικό όλεθρο.
Η εξόρυξη στον πυθμένα της θάλασσας είναι λιγότερο καταστροφική, υποστηρίζουν.
Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι η εξόρυξη στην ξηρά θα συνεχιστεί ενώ η εξόρυξη σε βαθιές θάλασσες θα προκαλέσει “μη αναστρέψιμη βλάβη” στην υποθαλάσσια ζωή και τα θαλάσσια συστήματα.
Ποιες είναι οι πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις;
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει για μεγάλης κλίμακας, σοβαρή και μη αναστρέψιμη βλάβη στα παγκόσμια οικοσυστήματα των ωκεανών, τα οποία ήδη απειλούνται από την κλιματική κρίση και την κρίση βιοποικιλότητας.
Τον Ιούλιο, μια ομάδα επιστημόνων βρήκε 5.000 νέα είδη στο βυθό της βαθιάς θάλασσας, τα περισσότερα άγνωστα στην επιστήμη, που ζουν σε μια πλούσια σε ορυκτά περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού, γνωστή ως ζώνη Clarion-Clipperton, η οποία αποτελεί στόχο των εταιρειών εξόρυξης σε βάθος θάλασσας.
Ποιες χώρες αντιτίθενται ή υποστηρίζουν την εξόρυξη σε βάθος θάλασσας;
Πέρυσι, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία και η Ιρλανδία προσχώρησαν στις χώρες που ζήτησαν μορατόριουμ, παύση ή απαγόρευση της εξόρυξης σε βαθιές θάλασσες.
Στα 24 κράτη που συμμετέχουν περιλαμβάνονται η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Βραζιλία, η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς, η Κόστα Ρίκα, η Χιλή, ο Παναμάς, το Παλάου, τα νησιά Φίτζι και οι Ομοσπονδιακές Πολιτείες της Μικρονησίας.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έχει υποστηρίξει την πλήρη απαγόρευση.
Κατασκευαστές αυτοκινήτων, όπως η BMW και η Volvo, καθώς και η κατασκευάστρια εταιρεία μπαταριών αυτοκινήτων Samsung, έχουν δεσμευτεί να μην χρησιμοποιούν ορυκτά βαθέων υδάτων στα οχήματα.
Η έγκριση της Νορβηγίας για την εξόρυξη ορυκτών στα εθνικά της ύδατα την φέρνει σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει ασκήσει πιέσεις για παύση της εξόρυξης για περιβαλλοντικούς λόγους.
Ποιος ελέγχει τον βυθό της θάλασσας;
Η Διεθνής Αρχή Βυθού (ISA), ένα οιονεί όργανο του ΟΗΕ που αποτελείται από τα κράτη μέλη, ρυθμίζει τις δραστηριότητες στο βυθό σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας.
Τον Ιούνιο του 2021, το μικρό νησιωτικό κράτος Ναούρου κοινοποίησε στη ISA την πρόθεσή του να ξεκινήσει εξορύξεις σε βαθιά θάλασσα, γεγονός που οδήγησε στην επίσπευση της ολοκλήρωσης των κανονισμών της Αρχής.
Αφού απέτυχε να καταλήξει σε συμφωνία το 2023, η ISA έχει τώρα περιθώριο μέχρι το 2025 για να οριστικοποιήσει τους κανονισμούς που θα μπορούσαν να καθορίσουν εάν και πώς οι χώρες μπορούν να κάνουν εξορύξεις σε διεθνείς θάλασσες.
naftemporiki.gr
