Σε πεδίο ολομέτωπης σύρραξης εξελίσσεται η Ερυθρά Θάλασσα: Οι φιλο-ιρανοί αντάρτες Χούθι συνεχίζουν τις επιθέσεις σε εμπορικά σκάφη, η δυτική συμμαχία των 12 κρατών υπό τις ΗΠΑ στέλνει τελεσίγραφα και σχεδιάζει αεροπορικές επιδρομές στην Υεμένη και οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης απειλούν κάθε «εχθρικό ναυτικό».
Το δράμα στην Ερυθρά Θάλασσα δεν είναι, φυσικά, τίποτα καινούργιο, καθώς μας πηγαίνει πίσω στην Παλαιά Διαθήκη και στην ιστορία της Εξόδου. Ωστόσο, οι σημερινοί «χρήστες» της Ερυθράς Θάλασσας δεν μπορούν να ελπίζουν σε θεϊκή παρέμβαση.
Η «πυρκαγιά» εξαπλώνεται στη θαλάσσια περιοχή της «Πύλης των Δακρύων», όπως ονομάζονται τα στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ ,ανάμεσα στον Κόλπο του Άντεν και την Ερυθρά Θάλασσα. «Σήμερα αντιμετωπίζουμε μια ολοκληρωτική μάχη με τον εχθρό», δήλωσε ο διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης, Χοσεΐν Σαλαμί, στο λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς, στον Κόλπο. Ο Σαλαμί δεν διευκρίνισε ποιον εννοούσε με τον όρο «εχθρός». Αναμφίβολα εννοεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον συνασπισμό «Prosperity Guardian» για την προστασία της εμπορικής ναυτιλίας μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.
Εκατό ιρανικά σκάφη
Το Ιράν έχει ήδη στείλει τη φρεγάτα Albors στην Ερυθρά και ανακοίνωσε πώς ενισχύει τη ναυτική του δύναμη με 100 σκάφη, εξοπλισμένα με εκτοξευτές ρουκετών. Τα νέα σκάφη παρουσιάστηκαν στο λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς, ανάμεσά τους το Abu Mahdi με εκτοξευτές πυραύλων.
Οι κινήσεις αυτές δείχνουν ότι το Ιράν δεν θα διστάσει να υπερασπιστεί τα δικά του συμφέροντά του στην περιοχή, διακινδυνεύοντας ακόμη και μια μεγάλη σύγκρουση. Άλλωστε, χάσουν-κερδίσουν, οι αγιατολλάδες στην Τεχεράνη, αλλά και άλλες χώρες του Κόλπου δεν βλέπουν με κακό μάτι μια σύγκρουση. Γι` αυτούς θα ήταν μοναδική ευκαιρία να αυξηθούν κατακόρυφα οι τιμές του πετρελαίου και φυσικά τα κέρδη τους. Άλλωστε, δεν το έχουν πετύχει μέχρι τώρα, παρά τις περικοπές στην παραγωγή του μαύρου χρυσού, καθώς η ζήτηση δεν έχει αυξηθεί ενώ η Αμερική έχει πλημμυρίσει την αγορά με σχιστολιθικό πετρέλαιο.
«Επικίνδυνη θάλασσα»
Η Ερυθρά έχει εξελιχθεί σε «επικίνδυνη θάλασσα» από τότε που οι Χούθι ξεκίνησαν τις επιθέσεις τους στα τέλη Νοεμβρίου. Οι μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν αρχίσει να εκτρέπουν τα πλοία τους σε άλλες διαδρομές. Περισσότερα από 350 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και πετρελαίου κάνουν αναγκαστικά τον περίπλου της Αφρικής για να αποφύγουν τη Διώρυγα του Σουέζ. Η διαδρομή μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, την οποία κάποτε η κατασκευή της Διώρυγας του Σουέζ το 1869 είχε καταστήσει περιττή για φορτία μεγάλων αποστάσεων, ξαφνικά είναι ξανά της μόδας.
Αυτό σημαίνει μεγάλες οικονομικές απώλειες λόγω της αύξησης των ναύλων. «Οι ναυτιλιακές εταιρείες είναι εξαιρετικά απασχολημένες αυτή τη στιγμή», λέει ο Κόρμακ Μακ Γκάρι, ναυτιλιακός αναλυτής στην εταιρεία συμβούλων Control Risks . «Αν ένα πλοίο ταξιδεύει στη Νότια Αφρική, ίσως χρειαστεί να σταματήσει κάπου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού για ανεφοδιασμό και αλλαγή πληρωμάτων», επεσήμανε ο Μακ Γκάρι. Τώρα, οι αλλαγές στα πληρώματα θα πρέπει να συμβούν σε μέρη όπως η Μομπάσα της Κένυας, το Ντέρμπαν στη Νότια Αφρική, το Νταρ ες Σαλάμ στην Τανζανία ή τα Κανάρια Νησιά .«Αλλά αυτό επιφέρει επιπλέον κόστος».
Η εμπλοκή του Ιράν
Τα προβλήματα αυτά αναμένεται να εκτοξευτούν στα ύψη, αν το Ιράν εμπλακεί τελικά σε μια σύγκρουση, έστω και περιορισμένη. Φυσικά, ο ιρανικός στρατός δεν μπορεί να αντέξει μια αναμέτρηση με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ,αλλά είναι αλήθεια ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Τεχεράνης είναι από τις πιο σημαντικές στον κόσμο. Το Ιράν διαθέτει τον 17ο πιο ισχυρό στρατό στον κόσμο με περισσότερες από 4.000 άρματα μάχης και πάνω από 1.000 συστήματα εκτόξευσης πυραύλων. Το ενεργό στρατιωτικό προσωπικό ανέρχεται σε 575.000 άνδρες, το έβδομο μεγαλύτερο στον κόσμο. Για δεκαετίες, το Ιράν εργάστηκε επίσης για να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, αλλά μέχρι στιγμής δεν το έχει καταφέρει, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη. ««Το Ιράν θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τη Χαμάς από το να επιτεθεί στο Ισραήλ και τους Χούθι να εξαπολύουν επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσας. Αντίθετα, επέτρεψε την κλιμάκωση της σύγκρουσης», λέει ο Μάτ Γκέρτκεν, επικεφαλής Γεωπολιτικής Στρατηγικής στην BCA Research.
«Ως εκ τούτου, δεν είναι ασφαλές για τους επενδυτές να στοιχηματίσουν στην αυτοσυγκράτηση του Ιράν», προσθέτει. Ειδικά σε μια περίοδο που το ιρανικό καθεστώς αντιμετωπίζει εσωτερική κοινωνική αναταραχή, οι επενδυτές θα πρέπει να περιμένουν επιθετικότητα και κλιμάκωση πρώτα, πριν από οποιαδήποτε σταδιακή αποκλιμάκωση», τονίζει ο Γκέρτκεν.
Η Ουάσιγκτον θα χρειαστεί να κάνει μεγάλη επίδειξη στρατιωτικής ή διπλωματικής δύναμης για να σταματήσει την συμπεριφορά του Ιράν. Η κυβέρνηση Μπάιντεν παραμένει επιφυλακτική , καθώς η χώρα έχει μπει σε προεκλογική περίοδο , ενόψει της αναμέτρησης του προσεχούς Νοεμβρίου για τον Λευκό Οίκο.
Ρεκόρ για το αμερικανικό πετρέλαιο
Οι Ηνωμένες Πολιτείες άλλωστε είναι μέχρι τώρα ο απροσδόκητος νικητής στην κρίση της Ερυθράς. Η ισχυρή βιομηχανία πετρελαίου των Ηνωμένων Πολιτειών έχει δει τις εξαγωγές να εκτοξεύονται στα ύψη. Την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου, η προσφορά πετρελαίου της Ουάσιγκτον στο εξωτερικό από τα 3,9 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα έφτασε στα 5,3 εκατομμύρια. Δηλαδή, σε μία εβδομάδα οι πωλήσεις στο εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 35%, αθροίζοντας σχεδόν 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 2023, κατά μέσο όρο 1,83 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως «διέσχιζαν τον Ατλαντικό- 26% περισσότερα από ό,τι στο σύνολο του 2022 και χωρίς να υπολογίζουμε τον Δεκέμβριο, όπου, όπως φαίνεται, οι αποστολές αυξήθηκαν έντονα, λόγω της κρίσης στην Ερυθρά.
Ο Ρόμπερτ Γιάουγκερ ,αναλυτής της Mizuho Securities, τονίζει ότι λόγω της νέας διαδρομής της ναυσιπλοΐας γύρω από την Αφρική, ξαφνικά, ο ασφαλέστερος και φθηνότερος τρόπος απόκτησης πετρελαίου για πολλούς πελάτες στην ΕΕ έχει γίνει η μεταφορά των φθηνότερων βαρελιών από τις ΗΠΑ, μέσω του Ατλαντικού…
