Τα σχέδια για την τέταρτη γενιά του Boeing 737, το MAX όπως ονομάστηκε, ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 2011. Με τα αεροσκάφη αυτά στενής ατράκτου, ο αμερικανικός αεροναυπηγικός κολοσσός ήθελε να ανταγωνιστεί τα A320neo της Airbus. Οι πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις έγιναν το 2016 και τελικά το μοντέλο έλαβε πιστοποίηση από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών (FAA) τον Μάρτιο του 2017. Η πρώτη παράδοση ήταν ένα Boeing 737 MAX 8 τον Μάιο του 2017 στη Malindo Air. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι το νέο “καμάρι” της Boeing θα εμπλακεί σε δύο πολύνεκρες αεροπορικές τραγωδίες.
Οι τραγωδίες με τους 346 νεκρούς
Περίπου 1,5 χρόνο αργότερα, στις 29 Οκτωβρίου 2018, ένα Boeing 737 MAX της Lion Air συνετρίβη ανοιχτά της Ινδονησίας με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 189 άνθρωποι.
Τον Μάρτιο του 2019 ένα 737 MAX της εταιρείας Ethiopian Airlines, το οποίο εκτελούσε δρομολόγιο ανάμεσα στην Αντίς Αμπέμπα και το Ναϊρόμπι, συνετρίβη παρασέρνοντας στον θάνατο 157 ανθρώπους.
Και τα δύο αεροσκάφη είχαν κάνει απότομα «βουτιά» με τη μύτη, με τους πιλότους να αδυνατούν να ανακτήσουν τον έλεγχο.
Το χρονικό της καθήλωσης των αεροσκαφών
Η Κίνα έγινε η πρώτη χώρα που έδωσε εντολή να καθηλωθούν τα αεροσκάφη 737 MAX στις 11 Μαρτίου 2019, δημιουργώντας παγκόσμιο προηγούμενο καθώς η Σιγκαπούρη, η Ινδία, η Τουρκία, η Νότια Κορέα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αυστραλία και η Μαλαισία ακολούθησαν την επόμενη μέρα. Οι ΗΠΑ εξέδωσαν αντίστοιχη απόφαση στις 13 Μαρτίου.
Από τον Μάρτιο του 2019 έως και τουλάχιστον τον Δεκέμβριο του 2020 ο στόλος των Boeing 737 Max ανά τον πλανήτη παρέμεινε καθηλωμένος για ελέγχους και διορθώσεις στον σχεδιασμό του συστήματος ελιγμών και σταθεροποίησης ( ΜCAS), στον οποίο διαπιστώθηκαν σοβαρά ελαττώματα. «Ο σχεδιασμός και η πιστοποίηση του MCAS», ενός αυτόματου συστήματος που εμποδίζει το αεροπλάνο να πραγματοποιήσει κάθετη πτώση, «δεν ήταν οι κατάλληλοι», έγραφε το πόρισμα των αρχών της Ινδονησίας για τις δύο βουτιές θανάτου.
Σε ορισμένες περιοχές η απαγόρευση των πτήσεων για το συγκεκριμένο μοντέλο της Boeing διήρκεσαν και το 2021.
Το πρόστιμο των 2,5 δισ. και οι αποκαλύψεις
Αφού κατηγορήθηκε για απάτη, η Boeing συμφώνησε να πληρώσει πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρόστιμα και αποζημιώσεις. Είδε επίσης την κεφαλαιοποίησή της να βουλιάζει, ενώ δέχθηκε σοβαρό πλήγμα και στις παραγγελίες.
Περαιτέρω έρευνες αποκάλυψαν επίσης ότι η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών και η Boeing είχαν συμπαιγνία σε δοκιμαστικές πτήσεις πιστοποίησης και προσπάθησαν να συγκαλύψουν σημαντικές πληροφορίες.
Ουσιαστικά το σύστημα MCAS και εν γένει η ασφάλεια του αεροσκάφους είχαν αυτο-πιστοποιηθεί από τη Boeing που το κατασκεύασε και όχι από κάποια ανεξάρτητη αρχή.
Ο εφιάλτης επέστρεψε
Τελικά όταν άναψε το πράσινο φως να επιστρέψουν στους αιθέρες, περίμενε κανείς οι έλεγχοι που είχαν προηγηθεί να είναι τόσο εξονυχιστικοί, που θα ήταν σχεδόν απίθανο να έχουμε νέο ατύχημα.
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια επανήλθαν ωστόσο με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο το Σάββατο, όταν αποκολλήθηκε παράθυρο και τμήμα της ατράκτου από αεροσκάφος της Alaska Airlines, λίγο αφότου απογειώθηκε από το Πόρτλαντ. Δεν υπήρξαν τραυματισμοί, ωστόσο το ατύχημα οδήγησε στην καθήλωση 171 αεροσκαφών Boeing 737 MAX 9.
Μάλιστα λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 28 Δεκεμβρίου, η Boeing προέτρεπε τις αεροπορικές εταιρείες να επιθεωρήσουν τα αεροσκάφη 737 Max για να ελέγξουν αν υπάρχει «χαλαρή βίδα» στο σύστημα ελέγχου του πηδαλίου. Η εταιρεία συνέστησε τις επιθεωρήσεις καθώς «ένας διεθνής αερομεταφορέας» ενώ εκτελούσε συντήρηση ρουτίνας σε έναν μηχανισμό στο σύνδεσμο πηδαλίου-έλεγχου ανακάλυψε ένα μπουλόνι από το οποίο έλειπε ένα παξιμάδι.
Ένας νέος κύκλος αμφιβολιών και ερευνών έχει πια ανοίξει και μένει να φανεί εάν θα οδηγήσει απλώς σε νέες διορθωτικές κινήσεις ή και στην οριστική απόσυρση του μοντέλου.
