Μετά από αρκετά χρόνια ύφεσης λόγω πανδημίας, ο ταξιδιωτικός τομέας όχι μόνο επέστρεψε, αλλά γνωρίζει μεγάλη άνθιση. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού, ο κλάδος αναμένεται να αποφέρει περίπου 9,5 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023 – το οποίο αντιστοιχεί στο 95% των προ της πανδημίας επιπέδων του.
Η άνοδος αυτή δεν είναι πουθενά πιο έκδηλη από ό,τι στα δημοφιλή τουριστικά κέντρα ανά τον κόσμο, πολλά από τα οποία σημείωσαν ρεκόρ επισκεπτών κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους.
Τέτοιες αυξήσεις μπορεί να είναι «γλυκές» για τις τοπικές οικονομίες και τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων φιλοξενίας, αλλά έχουν επίσης αξιοσημείωτα μειονεκτήματα: αυξημένος θόρυβος, ρύπανση, κυκλοφορία και επιβάρυνση των δημόσιων πόρων, χαμηλότερη ποιότητα ζωής για τους ντόπιους και μειωμένη εμπειρία των επισκεπτών, για να αναφέρουμε μόνο μερικά από αυτά.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί τουριστικοί πόλοι σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων αρκετών ευρωπαϊκών κέντρων, έχουν δημιουργήσει πρωτοβουλίες και περιορισμούς που αποσκοπούν στην καταπολέμηση των ζητημάτων του υπερτουρισμού.
Το θετικό είναι ότι όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες φαίνεται να γνωρίζουν τους κινδύνους του υπερτουρισμού – και πώς μπορούν να συμβάλουν στην ανακούφιση του προβλήματος. Σε μια έρευνα του 2022 από την ιστοσελίδα κρατήσεων ταξιδιών Booking.com, το 64% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα ήταν διατεθειμένο να μείνει μακριά από πολυσύχναστα τουριστικά αξιοθέατα για να αποφύγει την αύξηση της συμφόρησης. Και το 31% δήλωσε ότι θα ήταν πρόθυμοι ακόμη και να επιλέξουν μια εναλλακτική λύση στον προτιμώμενο προορισμό τους για να βοηθήσουν στην αποφυγή του υπερπληθυσμού.
Παρακάτω βρίσκονται μερικοί από τους πιο σημαντικούς προορισμούς σε όλο τον κόσμο, των οποίων τα προβλήματα υπερτουρισμού έγιναν πρωτοσέλιδα το 2023.
Άμστερνταμ
Οι Ολλανδοί είναι παραδοσιακά γνωστοί για την αμεσότητά τους, και το 2023, οι τουριστικοί αξιωματούχοι του Άμστερνταμ δεν δίστασαν να βάλουν στο στόχαστρο μια συγκεκριμένη ομάδα- τους νεαρούς Βρετανούς άνδρες- ως «ενοχλητικούς τουρίστες» που δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην ολλανδική πρωτεύουσα.
Η πρωτοβουλία, που ανακοινώθηκε τον Μάρτιο του 2023, στόχευε ειδικά τους νεαρούς άνδρες Βρετανούς, λέγοντάς τους να «μείνουν μακριά» αν είχαν σχέδια να «ξεσαλώσουν» στο Άμστερνταμ. Παράλληλα, οι αξιωματούχοι απαγόρευσαν το κάπνισμα ναρκωτικών στους δρόμους του De Wallen.
Ανεξάρτητα από την καλή ή κακή συμπεριφορά, όλοι οι επισκέπτες του Άμστερνταμ το 2024 θα πρέπει να προγραμματίσουν να πληρώσουν τους υψηλότερους τουριστικούς φόρους στην Ευρώπη.
Τον Σεπτέμβριο, η πόλη ανακοίνωσε ότι το ημερήσιο τέλος για τους ημερήσιους επισκέπτες κρουαζιερόπλοιων θα αυξηθεί από 8 σε 11 ευρώ (περίπου 8,50 έως 11,60 δολάρια), ενώ το νυχτερινό τέλος που ενσωματώνεται στις τιμές των δωματίων των ξενοδοχείων θα εκτοξευθεί στο 12,5% της τιμής του δωματίου. Αλλά ακόμη και με τέτοιες πρωτοβουλίες σε ισχύ, το Άμστερνταμ αναμένεται να φιλοξενήσει έως και 23 εκατομμύρια ετήσιους επισκέπτες διανυκτέρευσης έως το 2025 (χωρίς να υπολογίζονται άλλα 24 έως 25 εκατομμύρια ημερήσιες επισκέψεις).
Πώς να αποφύγετε τον συνωστισμό: Οι Ιανουάριος, Φεβρουάριος και Μάρτιος είναι από τους μήνες με τις λιγότερες επισκέψεις στο Άμστερνταμ, αλλά οι ταξιδιώτες θα πρέπει επίσης να είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τον κρύο, βροχερό καιρό. Ο Ιούνιος προσφέρει καλύτερο καιρό, αλλά περισσότερο πλήθος κόσμου, αν και όχι τόσο πολύ όσο αργότερα το καλοκαίρι, καθώς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα σχολεία είναι ακόμη σε λειτουργία.Η Χάγη, η Ουτρέχτη και το Ρότερνταμ είναι όλες σταθερές επιλογές για μια απόδραση με επίκεντρο την πόλη, ενώ μια σειρά από γραφικές πόλεις δελεάζουν με πιο χαλαρή εξερεύνηση και σαφώς ολλανδική γοητεία.
Αθήνα
Το καυτό κύμα καύσωνα στην Ευρώπη δεν εμπόδισε τις ορδές των επισκεπτών να συρρεύσουν στην ελληνική πρωτεύουσα αυτό το καλοκαίρι.
Στην πραγματικότητα, η Ακρόπολη, ο πιο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της χώρας, ήταν τόσο γεμάτη που τον Σεπτέμβριο οι αρμόδιοι έθεσαν ανώτατο όριο στον αριθμό των επισκεπτών στο αρχαίο ορόσημο στις 20.000 την ημέρα μέσω ενός συστήματος ωριαίων χρονοθυρίδων σε μια ιστοσελίδα κρατήσεων. Από τον Απρίλιο του 2024, το νέο σύστημα κρατήσεων θα εφαρμοστεί επίσης σε περισσότερους από 25 άλλους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία σε ολόκληρη τη χώρα.
Πλήθος κόσμου κατέκλυσε και τα πιο δημοφιλή νησιά της χώρας μας, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος- μια τάση που είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί.
Μπαλί
Μετά την τεράστια επιτυχία του βιβλίου της συγγραφέως Elizabeth Gilbert “Eat Pray Love”, το οποίο έγινε ταινία και απομνημονεύματα, η δημοτικότητα του Μπαλί εκτοξεύτηκε πολύ πέρα από το πλήθος των backpackers και των παραθεριστών που παραδοσιακά προσέλκυε.
Τελευταία, οι ανεξέλεγκτοι επισκέπτες έχουν γίνει ιδιαίτερα προβληματικοί – σε τέτοιο βαθμό που την άνοιξη του 2023 ο κυβερνήτης της επαρχίας Γουέιαν Κόστερ απαίτησε να επισυνάπτεται στα διαβατήρια των τουριστών ένας κατάλογος με τα «πρέπει» και «δεν πρέπει». Μεταξύ των κανόνων: απαγορεύεται να βρίζετε, να αγγίζετε ιερά δέντρα ή να σκαρφαλώνετε σε κατασκευές.
Οι διεθνείς τουρίστες που κατευθύνονται προς το Μπαλί και επισκέπτονται το νησί από τις 14 Φεβρουαρίου 2024 θα πρέπει επίσης να πληρώσουν έναν νέο φόρο 150.000 ινδονησιακών ρουπιών, που ισοδυναμεί με περίπου 10 δολάρια. Και οι ταξιδιώτες που τον έχουν ήδη πληρώσει δεν απαλλάσσονται από το να τον πληρώσουν ξανά αν επιστρέψουν στο Μπαλί μετά από επίσκεψη σε άλλους προορισμούς στην Ινδονησία.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν επίσης αρχίσει να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους του υπερτουρισμού στον εμβληματικό προορισμό της Ινδονησίας. Επικαλούμενη τα προβλήματα του μαζικού τουρισμού σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις, η υπουργός Τουρισμού και Δημιουργικής Οικονομίας της Ινδονησίας, Sandiaga Uno, τόνισε την ανάγκη στροφής σε πιο βιώσιμα μοντέλα τουρισμού, καθώς και την προσέλκυση επισκεπτών που «μένουν περισσότερο και ξοδεύουν στην ευρύτερη τοπική οικονομία».
Βαρκελώνη
Η Βαρκελώνη ήταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές πόλεις που απαγόρευσαν την κατασκευή νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της πόλης και περιόρισαν τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις δωματίων. Αλλά στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές του Μαΐου, ο υπερτουρισμός εξελίχθηκε σε πολιτικό σύνθημα, και όπως και άλλα hot spots, η πόλη έχει αυξήσει τα μέτρα για τον περιορισμό του προβλήματος.
Τον Οκτώβριο, η Βαρκελώνη έκλεισε τον σταθμό του βόρειου λιμανιού της για την κρουαζιέρα, μετά από συμφωνία με τις τοπικές αρχές για τη μετατόπιση των πλοίων πιο μακριά από την πόλη, μια κίνηση που θα επηρεάσει περίπου 340 ετήσιους ελλιμενισμούς κρουαζιερόπλοιων, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησαν οι λιμενικές αρχές.
Από την 1η Απριλίου 2024, οι τουρίστες (συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών κρουαζιέρας) θα πρέπει να πληρώνουν υψηλότερο ” πρόσθετο τέλος πόλης” ύψους 3,25 ευρώ (περίπου 3,50 δολάρια), από 2,75 ευρώ (περίπου 3 δολάρια) το 2023.
Αλλά για ορισμένους κατοίκους της Βαρκελώνης, πρέπει να γίνουν περισσότερα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, αποδείξεις της συλλογικής απογοήτευσης από τους τόσους πολλούς επισκέπτες εμφανίστηκαν με τη μορφή πανό, συνθημάτων και βρισιάρικων γκράφιτι που καλούσαν τους τουρίστες να “πάνε σπίτι τους” στις προσόψεις των κτιρίων.
Μαϊάμι
Σε μια ανακοίνωση του Μαΐου 2023, το Greater Miami Convention & Visitors Bureau, ο επίσημος οργανισμός μάρκετινγκ προορισμού της κομητείας Miami-Dade, δημοσίευσε στοιχεία για τον τουρισμό του 2022. 26,5 εκατομμύρια επισκέπτες και εκτιμώμενες δαπάνες ύψους 20,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σημειώνοντας αύξηση 8% σε σχέση με το 2021 – αποτελέσματα που περιέγραψε ως “ένα τουριστικό home run”.
Ωστόσο, ορισμένοι ντόπιοι κάνουν λόγο για τον αντίκτυπο του ανεξέλεγκτου, ασυγκράτητου συνωστισμού στους κατοίκους και τις γειτονιές που επηρεάζονται.
Σε ένα άρθρο του 2021 στην εφημερίδα The Miami Herald, ο Ρίτσαρντ Φλόριντα προειδοποίησε τους αξιωματούχους της πόλης για τις αρνητικές επιπτώσεις αυτού που αποκάλεσε “blotto tourism: όπου οι άνθρωποι ταξιδεύουν σε μια περιοχή για να διασκεδάσουν και να μεθύσουν – τροφοδοτούμενοι από τη συσσωρευμένη ενέργεια της πανδημίας και ενεργοποιημένοι από τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια και καταλύματα”, ειδικά σε γειτονιές όπως η Miami Beach, όπου ο Φλόριντα, ένας πολεοδόμος, είναι κάτοικος μερικής απασχόλησης.
Παρίσι
Η πόλη του Φωτός έχει προσελκύσει ένα ακόμη κύμα επισκεπτών τα τελευταία χρόνια, εν μέρει χάρη στην τεράστια δημοτικότητα της επιτυχίας του Netflix “Emily in Paris”και στον ρόλο της πόλης ως οικοδεσπότη των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2024.
Όποιος έχει επισκεφθεί τη γαλλική πρωτεύουσα τον τελευταίο καιρό, πιθανότατα έχει νιώσει τη πίεση. Κορυφαία αξιοθέατα, όπως ο Πύργος του Άιφελ, ξεχειλίζουν από τουρίστες, ειδικά στις περιόδους αιχμής της άνοιξης και του καλοκαιριού. Τον Ιούνιο του 2022, το μουσείο του Λούβρου ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει τους ημερήσιους επισκέπτες σε 30.000.
Οι κινήσεις αυτές αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που ανακοίνωσε η γαλλίδα υπουργός Τουρισμού Ολίβια Γκρεγκουάρ τον Ιούνιο του 2023 για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού σε ολόκληρη τη χώρα.
Πουκέτ
Η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης δεν ήρε τους κανονισμούς του Covid-19 μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, αλλά δεν άργησαν οι επισκέπτες που αγαπούν την παραλία να συρρέουν μαζικά στο Πουκέτ, μια νησιωτική επαρχία που βρίσκεται στα ανοικτά των ακτών της ηπειρωτικής χώρας.
Σύμφωνα με μια μελέτη του MoneyTransfers.com, το Πουκέτ κέρδισε την πρώτη θέση ως ο πιο υπερπλήρης προορισμός στον κόσμο το 2023, με έναν επιβλητικό αριθμό 118 τουριστών για κάθε ντόπιο κάτοικο. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η Πατάγια και το Κράμπι, επίσης στην Ταϊλάνδη, ακολουθούν στη δεύτερη και τρίτη θέση, με 98,7 και 72,2 ταξιδιώτες ανά κάτοικο, αντίστοιχα.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί επισκέπτες περιγράφουν το Πουκέτ ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεωγραφικά μέρη που έχουν δει ποτέ τους – αλλά παρατηρούν επίσης ότι είναι γεμάτο και μολυσμένο χάρη στον μαζικό τουρισμό.
Σε μια προσπάθεια να στραφεί προς έναν πιο υπεύθυνο τουρισμό, η τουριστική αρχή της Ταϊλάνδης ανακοίνωσε τρέχοντα σχέδια για τη στόχευση περιζήτητων δημογραφικών ομάδων επισκεπτών, όπως “λάτρεις της υγείας και της ευεξίας, οικογένειες με παιδιά, δραστήριοι ηλικιωμένοι και απομακρυσμένοι εργαζόμενοι/ τηλεργαζόμενοι”.
“Πιστεύουμε ότι αυτό θα ενισχύσει τον στόχο μας για την επίτευξη υψηλής αξίας και βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης στην Ταϊλάνδη”, δήλωσε ο Yuthasak Supasorn, διοικητής της Αρχής Τουρισμού της Ταϊλάνδης, σε μια ανακοίνωση.
Βενετία
Φθορίζοντα πράσινα νερά στο Μεγάλο Κανάλι της, τουρίστες με κακή συμπεριφορά και γέφυρες και πλατείες γεμάτες κόσμο: Ενώ αυτή η αρχαία ιταλική πόλη παλεύει με τον έλεγχο του πλήθους εδώ και αρκετό καιρό, ο υπερτουρισμός φάνηκε να γίνεται πιο πολύ στα πρωτοσέλιδα από ποτέ το 2023.
Συγκεκριμένα σχέδια για την αντιμετώπιση των προβλημάτων έχουν αργήσει να αναπτυχθούν. Πριν από αρκετά χρόνια, οι αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ένα σχέδιο για έναν τουριστικό φόρο που θα χρεώνεται στους ταξιδιώτες μιας ημέρας, αλλά μετά από διάφορες ενστάσεις και αναποδιές, κυκλοφόρησαν το πρόγραμμα τελών μόλις πρόσφατα – και δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν από τον Απρίλιο του 2024.
Το σχέδιο περιγράφει ένα τέλος 5 ευρώ (περίπου 5,45 δολάρια) για τους ημερήσιους ταξιδιώτες που είναι 15 ετών και άνω. Θα ισχύει για τους τουρίστες που δεν διανυκτερεύουν και τα τέλη θα χρεώνονται μόνο σε 29 ημέρες το 2024, οι περισσότερες από τις οποίες πέφτουν σε Σαββατοκύριακα κατά τη διάρκεια της υψηλής περιόδου από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο. Το τέλος θα ισχύει μεταξύ 8:30 π.μ. και 4 μ.μ. – που θεωρείται το πιο πολυσύχναστο μέρος της ημέρας για τη Βενετία – και οι βραχυπρόθεσμοι επισκέπτες εκτός αυτών των ωρών απαλλάσσονται.
Μένει να φανεί πόση επίδραση θα έχει ο τουριστικός φόρος. Προς το παρόν, όμως, η Βενετία και η λιμνοθάλασσά της έχουν αποφύγει την προσθήκη στον κατάλογο της UNESCO για την Παγκόσμια Κληρονομιά που κινδυνεύει – μια παράλειψη που εξέπληξε πολλούς κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης του οργανισμού του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο στη Σαουδική Αραβία. Ωστόσο, η Επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς υποστήριξε παρ’ όλα αυτά ότι η Βενετία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις και προέτρεψε την Ιταλία να συνεχίσει να την προστατεύει.
Πηγή: CNN
