Ο μεγάλος άγνωστος για το 2024 για τις αγορές: Πότε θα μειωθούν τα βασικά επιτόκια από τις κεντρικές τράπεζες, κάτι που θα καθορίσει τη συμπεριφορά των παγκόσμιων αγορών. Η νομισματική πολιτική είναι η κύρια δύναμη που κινεί τα χρηματιστήρια εδώ και χρόνια, και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε σταυροδρόμι.
Μετά από ενάμιση χρόνο κατά τον οποίο η Federal Reserve και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πραγματοποίησαν μία από τις ταχύτερες αυξήσεις ρυθμών στην ιστορία και επιβεβαίωσαν ότι αυτή η διαδικασία έχει ήδη τελειώσει.
Λόγω της ταχύτητας μείωσης του πληθωρισμού, η ΕΚΤ και η Fed άφησαν αμετάβλητα τα βασικά τους επιτόκια και τον Δεκέμβριο: στο 4% η ΕΚΤ και στο 5,25/5,50% η Fed. Επομένως, ο κύκλος των αυξήσεων έχει τελειώσει και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι οι μειώσεις θα ξεκινήσουν από το καλοκαίρι και τα επιτόκια θα υποχωρήσουν κατά 150 μονάδες βάσης το 2024.
Ο Τζερόμ Πάουελ έδωσε ορισμένες αριθμητικές ενδείξεις για μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων της Fed: 3 μειώσεις επιτοκίων κατά 25 μονάδες το 2024 και 4 μειώσεις επίσης κατά 25 μονάδες το 2025.
Οι αγορές προεξοφλούν ήδη ότι η πρώτη μείωση επιτοκίων θα γίνει τον Μάρτιο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Σάμι Σάαρ, επικεφαλής οικονομολόγος στην ελβετική τράπεζα Lombard Odier, εκφράζει την πεποίθηση ότι «ο πληθωρισμός θα πρέπει να πέσει στο 2% και στο 3% σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, ακόμη πάνω από τους τυπικούς στόχους 2% των κεντρικών τραπεζών, αλλά αρκετά για να διευκολύνει τις μειώσεις επιτοκίων το δεύτερο εξάμηνο του έτους στις ΗΠΑ και το τρέχον έτος στην ευρωζώνη».
Ιούνιος και Ιούλιος
Η Κριστίν Λαγκάρντ παραμένει επιφυλακτική, εκτιμώντας ότι «δεν έχει έρθει η ώρα να εγκαταλείψουμε την επιφυλακή μας» για τον πληθωρισμό.
Η ΕΚΤ, στον ιστότοπό της, δημοσίευσε τις ημερομηνίες των 8 συνόδων του Διοικητικού Συμβουλίου στις οποίες θα καθοριστούν οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής και τα επιτόκια αναφοράς. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς που μίλησαν στη «Ναυτεμπορική», οι πιθανές ημερομηνίες για την έναρξη των μειώσεων είναι στις συνεδριάσεις της 6ης Ιουνίου ή στις 18 Ιουλίου, στη Φρανκφούρτη.
Για την ΕΚΤ προέχει η μείωση του ισολογισμού με τα ομόλογα που κατέχει στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP μέσα στο 2024.
Στο θέμα αυτό η ΕΚΤ βρίσκεται πολύ πίσω από τη Fed. Η Fed ξεκίνησε το πρόγραμμα μείωσης του ισολογισμού της (Qantitative Tightening, QT) τον Ιούνιο του 2022, ενώ η ΕΚΤ ξεκίνησε μόλις τον Μάρτιο του 2023.
Αν βέβαια ο πληθωρισμός, για παράδειγμα, αυξανόταν απροσδόκητα, θα μπορούσαν να επιταχύνουν τη μείωση του ισολογισμού για να προσπαθήσουν να τον συγκρατήσουν, χωρίς να χρειάζεται να ξαναρχίσουν μια αύξηση επιτοκίων που θα μπορούσε να προκαλέσει πολύ νευρικότητα στους επενδυτές.
«Το μεγαλύτερο μέρος της πιο περίπλοκης διαδρομής για τις δυο κεντρικές τράπεζες έχει ήδη διανυθεί με επιτυχία, καθώς κατάφεραν να επαναφέρουν τον πληθωρισμό σε τροχιά χωρίς να εκτροχιάσουν την οικονομία» τονίζουν στη «Ν» παράγοντες της αγοράς. Εξηγούν πάντως ότι αυτό ισχύει κυρίως για τις ΗΠΑ, γιατί η ευρωζώνη έχει περιέλθει σε τεχνική ύφεση.
Τι θα κάνει η ευρωζώνη
Η κατάσταση δεν φαίνεται πάντως σοβαρή αυτή τη στιγμή και οι ειδικοί εκτιμούν ότι υπάρχουν προοπτικές ανάκαμψης τα επόμενα τρίμηνα. Όσον αφορά το 2024, η αγορά αναμένει ότι η Ευρώπη θα αναπτυχθεί κατά 0,5% – μια πρόοδος που μπορεί να επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο το 2025, έως και 1,4%. Αυτό θα επιτευχθεί με τον πληθωρισμό να κινείται, κατά μέσο όρο, στο 2,5% το επόμενο έτος, για να συνεχίσει να μειώνεται στο 2,1% το 2025.
