Νέα «επίθεση» με όπλο τους σιδηροδρόμους ετοιμάζεται να εξαπολύσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Μιλώντας στο 4ο συνέδριο των ρωσικών σιδηροδρόμων την Παρασκευή στη Μόσχα, ο Ρώσος πρόεδρος παρουσίασε σχέδια για την κατασκευή αρκετών νέων σιδηροδρομικών γραμμών προς την Ινδία και τις περιοχές της Άπω Ανατολής.
«Μια σιδηροδρομική σύνδεση υψηλής ταχύτητας θα δημιουργηθεί στη διαδρομή από το Μουρμάνσκ προς το Μπαντάρ Αμπάς του Ιράν», υποσχέθηκε ο Πούτιν. Σήμερα, χρειάζονται 15 ημέρες για τη μεταφορά φορτίου από την πόλη του Αρκτικού κύκλου στην Ινδία, είπε. «Ο χρόνος ταξιδιού θα μειωθεί τέσσερις φορές.»
Ο Πούτιν ανακοίνωσε επίσης την ανάπτυξη σιδηροδρομικής σύνδεσης Βορρά-Νότου που θα διασχίζει τα Ουράλια και τη Σιβηρία. Αυτή προορίζεται να συνδέσει τα λιμάνια σε περιοχές της Αρκτικής, όπως η χερσόνησος Γιαμάλ, με την Κίνα και τη Μογγολία μέσω του Υπερσιβηρικού Σιδηροδρόμου.
Στα σχέδια του Ρώσου προέδρου περιλαμβάνονται φυσικά και οι κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας. «Στο μέλλον, θα κατασκευάσουμε γραμμές υψηλής ταχύτητας προς το Λουχάνσκ και το Ντόνετσκ», είπε ο Πούτιν. Σχεδιάζονται επίσης συνδέσεις με τη λεγόμενη περιοχή Novorossiya (Νέα Ρωσία). Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, όπως γράφει η ρωσική εφημερίδα Vedomosti. Ο ρωσικός σιδηρόδρομος είναι άλλωστε απαραίτητος για τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία: «Εξασφαλίζει αξιόπιστες στρατιωτικές μεταφορές και προμηθεύει τις ρωσικές δυνάμεις με όλες τις απαραίτητες πρώτες ύλες και ανταλλακτικά» εξήγησε ο Πούτιν
O Ρώσος πρόεδρος υπερασπίστηκε την αξιοπιστία των ρωσικών σιδηροδρόμων. Όπως είπε, το σιδηροδρομικό δίκτυο καλύπτει το 87% της εμπορευματικής κίνησης, περίπου το ένα τρίτο της επιβατικής κίνησης και μεταφέρει περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο. «Οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι και άλλες εταιρείες μεταφορών αναδιάρθρωσαν γρήγορα τα logistics τους και δημιούργησαν πρόσθετες συνδέσεις με την Άπω Ανατολή, το βόρειο και το νότιο τμήμα της χώρας και συνέβαλαν σημαντικά στην άμυνα κατά των κυρώσεων της Δύσης», είπε ο Πούτιν.
Ενίσχυση της οικονομίας
Με τα εκτεταμένα σιδηροδρομικά έργα, ο Ρώσος πρόεδρος προσπαθεί να τονώσει και την εγχώρια οικονομία, η οποία υποφέρει από τις δυτικές κυρώσεις. Η αυτοπεποίθηση του Βλαντίμιρ Πούτιν οφείλεται επίσης στην ανθεκτικότητα που δείχνει η ρωσική οικονομία, παρά τις κυρώσεις. Η οικονομία είναι ήδη εύρωστη και αναπτύσσεται κατά 3% φέτος, την ώρα που η ΕΕ προσπαθεί να αποφύγει την ύφεση. Η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Οι τιμές έχουν αυξηθεί πρόσφατα, αλλά η κυβέρνηση Πούτιν λέει πώς θα το φροντίσει και αυτό. Έτσι περιγράφει το ρωσικό καθεστώς την κατάσταση στη χώρα, η οποία βρίσκεται σε πόλεμο εδώ και σχεδόν δύο χρόνια και έχει υποβληθεί σε ένα από τα αυστηρότερα καθεστώτα κυρώσεων όλων των εποχών από τη Δύση.
Για πρώτη φορά, η Μόσχα θέλει να κατασκευάσει τον δικό της στόλο για την πολιτική αεροπορία: 1.000 αεροσκάφη πρόκειται να κατασκευαστούν έως το 2030. Όπως και η κατασκευή αεροσκαφών, η παραγωγή αυτοκινήτων θα πρέπει επίσης να αυξηθεί ώστε τα αυτοκίνητα να είναι και πάλι προσιτά σε όλους.
Το παράδοξο είναι πως ο Πούτιν δεν λέει σε όλα ψέματα. Ο Ρώσος πρόεδρος χρησιμοποίησε την παραδοσιακή συνέντευξη Τύπου στο τέλος του χρόνου για να μιλήσει για τη «δύναμη της Ρωσίας». Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι το Κρεμλίνο είχε ακυρώσει μια τέτοια συνέντευξη λόγω των αποτυχιών στο μέτωπο της Ουκρανίας και της αβεβαιότητας στην οικονομία. Εφέτος, αντίθετα, επιτράπηκαν ακόμη και κρίσιμες ερωτήσεις από δημοσιογράφους όχι και τόσο αρεστούς στο Κρεμλίνο, λόγω της σιγουριάς που αισθάνεται το καθεστώς!
Νέος «Πατερούλης»
Ο Πούτιν προσπαθεί μάλιστα και ενόψει των εκλογών του Μαρτίου να παρουσιαστεί ως ο νέος «Πατερούλης» της χώρας, μετά τον Στάλιν. Για παράδειγμα, όταν ένας υποτιθέμενος συνταξιούχος από το Κρασνοντάρ παραπονέθηκε σε εκδήλωση που μεταδόθηκε ζωντανά από τη ρωσική τηλεόραση ότι οι τιμές για τα αυγά και τα κοτόπουλα είχαν αυξηθεί πολύ, ο Πούτιν ζήτησε συγγνώμη, υποσχέθηκε να διορθώσει το πρόβλημα. Αστειεύτηκε μάλιστα λέγοντας: «Μόλις μίλησα με τον Υπουργό Γεωργίας τις προάλλες. Τον ρώτησα πώς ήταν τα αυγά του.»
Η αυτοπεποίθηση της Μόσχας οφείλεται εν μέρει στην πορεία του πολέμου. Η Ρωσία κατάφερε να σταθεροποιήσει το μέτωπο στην Ουκρανία μετά τις αποτυχίες τον πρώτο χρόνο του πολέμου και να σταματήσει την ουκρανική αντεπίθεση. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που όλοι εκτιμούν πλέον πως η Ουκρανία είναι αντιμέτωπη με την ήττα στον πόλεμο.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή τα πράγματα πάνε καλύτερα για τη Ρωσία και στο οικονομικό μέτωπο. Αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπέθεσε ότι η ρωσική οικονομία θα κατέρρεε. Υπήρξε όμως μια μέτρια ύφεση που τώρα έχει ξεπεραστεί.
Το Κινεζικό «αντίδοτο»
Τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας στο εξωτερικό έχουν παγώσει – σχεδόν 300 δισεκατομμύρια δολάρια. Υπάρχει επίσης εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, ενώ τα ευρωπαϊκά δεξαμενόπλοια δεν επιτρέπεται να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο που έχει αγοραστεί πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι. Την ίδια ώρα όμως η Ρωσία παραμένει ο δεύτερος μετά την Αμερική εξαγωγέας LNG στην Ευρώπη.
Οι αναδυόμενες χώρες που δεν υποστηρίζουν τις κυρώσεις έχουν αντικαταστήσει τη Δύση σε πολλούς τομείς. Πάρτε το πετρέλαιο, για παράδειγμα: η Ρωσία πέτυχε να ανακατευθύνει το πετρέλαιο της, το οποίο προηγουμένως πήγαινε στην Ευρώπη, στην Ινδία και την Κίνα. Αντίθετα, οι Κινέζοι παραγωγοί έχουν πάρει τη θέση των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών και κατασκευαστών μηχανών στη Ρωσία.
Η αξία των αυτοκινήτων που εισάγονται στη Ρωσία από την Κίνα έχει δεκαπλασιαστεί από την αρχή του πολέμου. Το ένα τρίτο όλων των εισαγωγών στη Ρωσία προέρχεται ήδη από την Κίνα.
Ό,τι δεν μπορεί να εισαχθεί στη Ρωσία, έρχεται μέσω …παράκαμψης. Ερευνητές από το διαδικτυακό μέσο Verstka αξιολόγησαν τα ρωσικά τελωνειακά έγγραφα και δείχνουν ότι σχεδόν τα πάντα μεταφέρονται στη Ρωσία από όλο τον κόσμο – από κινητήρες Airbus μέχρι υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα της Apple. Τα εμπορεύματα αγοράζονται και προωθούνται από μεσάζοντες στα Αραβικά Εμιράτα και την Κίνα. Ακόμη και τα μικροτσίπ βρίσκουν το δρόμο τους στη ρωσική αμυντική βιομηχανία.
Αποτύχαμε να πλήξουμε τη Ρωσία
«Η Δύση απέτυχε να βλάψει τη Ρωσία», λέει ο οικονομολόγος του γερμανικού Ινστιτούτου Ανατολής (WIIW) Βασίλι Αστρόφ. Η ΕΕ έχει επιβάλει 12 πακέτα κυρώσεων, δίχως όμως να γονατίσει την πολεμική μηχανή του Πούτιν.
Για να μην υπάρχει παρεξήγηση: η Ρωσία δεν είναι οικονομική δύναμη. Το επίπεδο ευημερίας είναι ελαφρώς υψηλότερο από αυτό του φτωχότερου κράτους της ΕΕ, της Βουλγαρίας. Η ρωσική οικονομία δεν έχει απογειωθεί για περισσότερα από 10 χρόνια. Φυσικά, το χαμηλό ποσοστό ανεργίας έχει να κάνει πολύ με το γεγονός ότι έως και ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τα τελευταία δύο χρόνια ως αποτέλεσμα του πολέμου και της καταστολής. Επιπλέον, μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν επιστρατευθεί.
Παρόλα αυτά, το Κρεμλίνο κατάφερε να σταθεροποιήσει την οικονομία ενώ την ίδια στιγμή ενίσχυσε μαζικά τη στρατιωτική παραγωγή. Όπως δείχνει ο πρόσφατα εγκεκριμένος προϋπολογισμός για το 2024, η Ρωσία θα αυξήσει τις ήδη υψηλές στρατιωτικές της δαπάνες κατά σχεδόν ένα τρίτο το επόμενο έτος.. Το σουηδικό ινστιτούτο ερευνών για την ειρήνη Sipri υπολογίζει ότι το κράτος θα ξοδεύει σύντομα 21 σε κάθε 100 ρούβλια για τον στρατό. Πριν από τον πόλεμο ήταν μόλις 12 ρούβλια. Είναι εκπληκτικό ότι αυτό συμβαίνει την ίδια στιγμή που το κράτος επεκτείνει τα κοινωνικά προγράμματα και αυξάνει τις συντάξεις.
Τα έσοδα της Μόσχας από την επιχείρηση ορυκτών καυσίμων μειώθηκαν – αλλά παραμένουν ιστορικά υψηλά. Η Ρωσία έχει εξοικονομήσει χρήματα στο παρελθόν και τα έχει επενδύσει σε ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο. Αυτό και τα πρόσθετα έσοδα χάρη στην οικονομική ανάκαμψη διασφαλίζουν ότι η Μόσχα έχει ένα απόθεμα ασφαλείας για να αντέξει υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες και κοινωνικά προγράμματα.
Φυσικά υπάρχουν και προβλήματα: Οι ξένοι επενδυτές αποφεύγουν τη χώρα. Ο πληθωρισμός είναι υψηλός. Ως αποτέλεσμα, η κεντρική τράπεζα αύξησε τα βασικά επιτόκια στο 16%. Αυτό καθιστά τις ιδιωτικές επενδύσεις ακριβές και δύσκολες. «Αυτό σημαίνει ότι το κράτος έχει γίνει ο μοναδικός κινητήρας της οικονομίας», λέει ο Βασίλι Αστρόφ. Αλλά πάντα έτσι δεν ήταν στη Ρωσία;
