Οι τράπεζες που φαινομενικά δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στο περιβάλλον, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση σε πιο «οικολογικό δανεισμό»; Όχι και τόσο πολύ, όπως αποκαλύπτουν τέσσερις γυναίκες οικονομολόγοι-μεταξύ των οποίων και η Ελληνίδα Μαρία Λουμιώτη από το πανεπιστήμιο του Τέξας, σε κοινό άρθρο που δημοσιεύουν στο ιστολόγιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Οι τέσσερις οικονομολόγοι χρησιμοποίησαν για την έρευνά τους αναλυτικά δεδομένα δανείων από συστημικές τράπεζες στην Ευρώπη, από τη βάση δεδομένων Anacredit.
Η έρευνα που επικεντρώνεται στα δάνεια μερικών εκατοντάδων μεγάλων τραπεζών στη ζώνη του ευρώ, κατά την περίοδο 2014 έως 2020, έδειξε ότι τραπεζικοί όμιλοι που «παρουσιάζονται ως πιο περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένοι, δανείζουν περισσότερα από άλλες τράπεζες σε ρυπογόνες βιομηχανίες», γράφουν οι τέσσερις οικονομολόγοι της ΕΚΤ .
«Εξετάζοντας τα δεδομένα δανείων, διαπιστώνουμε ότι οι τράπεζες με πιο εκτεταμένη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση τείνουν να εξειδικεύονται στην παροχή δανείων σε «καφέ» βιομηχανίες. Κατά μέσο όρο, αυτές οι τράπεζες χορηγούν περίπου 4% περισσότερα (νέα) δάνεια σε ρυπογόνες επιχειρήσεις,σε σύγκριση με άλλες τράπεζες. Αυτό το αποτέλεσμα είναι ισχυρότερο μετά τη Συμφωνία του Παρισιού, όταν αυξήθηκε η πίεση για περιβαλλοντική διαχείριση. Αυτό συνάδει με την υπόθεση ότι οι τράπεζες με μεγαλύτερη έκθεση σε «καφέ βιομηχανίες» βρίσκονται υπό μεγαλύτερη πίεση να αποκαλύψουν τις περιβαλλοντικές στρατηγικές και τα σχέδιά τους για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές», αναφέρεται στο άρθρο.
Το κείμενο έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της ΕΚΤ στη διάρκεια της συνόδου κορυφής για το κλίμα στο Ντουμπάι COP28 και υπογραμμίζει την κραυγαλέα «ασυμφωνία» μεταξύ των λόγων και των ενεργειών κάποιων τραπεζών. «Αυτοί οι τραπεζικοί όμιλοι είναι «απρόθυμοι» να διαταράξουν μια μακρά εμπορική σχέση «με δανειολήπτες με μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα», οι οποίοι από την πλευρά τους ανησυχούν για την κερδοφορία και την εξεύρεση άλλης χρηματοδότησης. «Όμως, παρά τις πιστώσεις που χορηγούνται από τράπεζες που αυτοαποκαλούνται «πράσινες», οι πιο ρυπογόνες εταιρείες «δεν δείχνουν να μειώνουν τις εκπομπές τους ή δεν δεσμεύονται για εθελοντικούς στόχους εκπομπών», επισημαίνουν οι τέσσερις οικονομολόγοι.
Απειλές για ποινές από την ΕΚΤ
Η ΕΚΤ αισθάνεται από καιρό υπεύθυνη για ζητήματα προστασίας του κλίματος και μόλις πριν από τρεις εβδομάδες απείλησε ορισμένες τράπεζες με κυρώσεις επειδή φέρεται να έδιναν πολύ λίγη προσοχή στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.
Η ρυθμιστική αρχή των τραπεζών της ΕΚΤ προειδοποιεί τις τράπεζες ότι δεν έχει απλώς πρόστιμα στο μανίκι της για να διασφαλίσει ότι λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην επιχείρησή τους. «Ελπίζω ότι αυτό είναι ένα ισχυρό μήνυμα και ότι οι τράπεζες θα εντείνουν τις προσπάθειές τους και θα έχουν αποτελέσματα», δήλωσε στο Bloomberg το μέλος του διοικητικού συμβουλίου Φρανκ Έλντερσον στο περιθώριο της διάσκεψης για το κλίμα COP28 στο Ντουμπάι. «Αν δεν είναι αποτελεσματικά, μπορούμε να ανέβουμε τη σκάλα κλιμάκωσης», είπε, αναφερόμενος στις ποινές. «Αλλά θα εκπλαγώ αν δεν λειτουργήσουν».
Η ΕΚΤ έχει επανειλημμένα τονίσει ότι οι τράπεζες στην ευρωζώνη δεν κάνουν αρκετά για να προετοιμαστούν για τον αντίκτυπο των ακραίων καιρικών φαινομένων στην αξία των στοιχείων του ισολογισμού ή τις πιστωτικές απώλειες, εάν οι δανειολήπτες με μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις δραστηριότητές τους.
Ο Έλντερσον δεν διευκρίνισε τι ενέργειες μπορεί να συνεπάγεται μια κλιμάκωση, αλλά η ΕΚΤ μπορεί να αυξήσει τις ατομικές κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών, εάν η κεντρική τράπεζα πιστεύει ότι η διοίκηση της εν λόγω τράπεζας δεν λαμβάνει πλήρως υπόψη τους κινδύνους για την επιχείρηση.
