Στην ευρωπαϊκή αγορά, οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεν έχουν εξασφαλίσει ούτε το ένα πέμπτο (16%) των βασικών μετάλλων για τις μπαταρίες που χρειάζονται μέχρι το 2030, σύμφωνα με έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος (T&E).
Η ανάλυση αποτελεί μέρος έρευνας που αξιολογεί τους κατασκευαστές αυτοκινήτων με βάση την αλυσίδα εφοδιασμού πρώτων υλών, τη στρατηγική μπαταρίας και τις υπεύθυνες πρακτικές τους. «Μόνο η αμερικανική Tesla και η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία BYD κάνουν αρκετά για να εξασφαλίσουν τον εφοδιασμό τους σε κοβάλτιο, λίθιο και νικέλιο σύμφωνα με τους στόχους πωλήσεών τους έως το 2030. Υπάρχει τεράστιο χάσμα μεταξύ των στόχων ηλεκτροκίνησης των αυτοκινητοβιομηχανιών και των στρατηγικών τους για κρίσιμα μέταλλα. Η Tesla και η BYD είναι πολύ μπροστά από τις περισσότερες ευρωπαϊκές εταιρείες, οι οποίες μόλις τώρα ανταποκρίνονται στην πρόκληση της εξασφάλισης βασικών πρώτων υλών για μπαταρίες.
Κλήση αφύπνισης
«Η έρευνα θα μπορούσε να είναι μια κλήση αφύπνισης προς τους CEO και τους επενδυτές», λέει η Φριντερίκ Πάιπερ, σύμβουλος ηλεκτροκίνησης στην T&E Germany.
Η Tesla ηγείται της συνολικής κατάταξης λόγω των ισχυρών στρατηγικών προμήθειας πρώτων υλών και παραγωγής μπαταριών, αλλά υστερεί σε σχέση με αρκετούς ανταγωνιστές όσον αφορά τις υπεύθυνες πρακτικές. Η Volkswagen σημείωσε σχετικά καλά αποτελέσματα και στις τρεις κατηγορίες και κατέκτησε τη δεύτερη θέση, λίγο πιο μπροστά από την κινεζική BYD, η οποία είχε τις καλύτερες επιδόσεις στις πρώτες ύλες.
Μόνο έξι εταιρείες – Tesla, BYD, VW, Ford, Renault και Stellantis – έχουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια για τα τρία κύρια μέταλλα ή σχεδιάζουν να αλλάξουν τη χημεία των μπαταριών για να τερματίσουν την εξάρτησή τους από ένα από τα μέταλλα, σύμφωνα με την ανάλυση.
Αυξάνονται οι ανησυχίες στην ΕΕ
Οι ανησυχίες της ΕΕ σχετικά με τον κίνδυνο εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, λόγω της αυξανόμενης σημασίας τους για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Η παραγωγή των κρίσιμων μετάλλων και των σπάνιων γαιών παραμένει προς το παρόν, σε μεγάλο βαθμό, γεωγραφικά συγκεντρωμένη εκτός Ευρώπης, ιδιαίτερα στην Κίνα, γεγονός που εκθέτει την ΕΕ σε σημαντικούς κινδύνους εφοδιασμού.
Η Ευρώπη δεν έχει χρόνο για χάσιμο. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η παγκόσμια ζήτηση για τα κρίσιμα μέταλλα για τις μπαταρίες αναμένεται να τετραπλασιαστεί έως το 2040, λόγω της 42πλάσιας αύξησης της ζήτησης για λίθιο και της 7πλάσιας αύξησης της ζήτησης για σπάνιες γαίες έως το 2050.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Κομισιόν ενέκρινε τον περασμένο Μάρτιο τον κανονισμό για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (CRMA), ο οποίος στοχεύει στη διασφάλιση της πρόσβασης της ΕΕ σε βασικές σπάνιες γαίες. Αυτή η νομοθεσία αποσκοπεί στη μείωση της εξάρτησης των 27,ενθαρρύνοντας την αυξημένη ευρωπαϊκή παραγωγή και την ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών.
Λίστα 16 κρίσιμων μετάλλων
Με τον κανονισμό CRMA, η ΕΕ κατάρτησε έναν κατάλογο 16 στρατηγικών και κρίσιμων πρώτων υλών και θέτει στόχους για την αύξηση της συνεισφοράς της ΕΕ -10% για την εξόρυξη, 40% για την επεξεργασία και 15% για την ανακύκλωση. Ωστόσο, οι επικριτές έχουν εκφράσει ανησυχίες για την έλλειψη χρηματοδότησης , γεγονός που θέτει σε αμφισβήτηση την οικονομική βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα του κανονισμού. Η εξόρυξη, η επεξεργασία και η ανακύκλωση των κρίσιμων πρώτων υλών απαιτούν σημαντικές επενδύσεις και οι τρέχουσες ευκαιρίες χρηματοδότησης της ΕΕ είναι διάσπαρτες και περίπλοκες. Σε απάντηση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρότεινε τον περασμένο Σεπτέμβριο τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Πρώτων Υλών
Μείωση της εξάρτησης από την Κίνα
Οι εταιρείες των οποίων τα έργα θα αναγνωρίζονται ως στρατηγικά θα επωφεληθούν από απλουστευμένες διαδικασίες αδειοδότησης και ευκολότερη πρόσβαση σε δυνατότητες χρηματοδότησης. Επιπλέον, ο κανονισμός το CRMA προσφέρει ενδιαφέρουσες προοπτικές για την προώθηση βιομηχανικών έργων όπως ορυχεία λιθίου.
Η ΕΕ θέλει να μειώσει την εξάρτηση από την Κίνα, η οποία είναι μέχρι στιγμής, τεράστια. «Για παράδειγμα, η Κίνα προμηθεύει το 98% των αναγκών της ΕΕ σε σπάνιες γαίες» , αναφέρει μια έκθεση της Επιτροπής της ΕΕ. Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα για άλλες σημαντικές πρώτες ύλες όπως το λίθιο.
Υπάρχουν άλλωστε, κοιτάσματα: περισσότεροι από ένα εκατομμύριο τόνοι σπάνιων γαιών βρέθηκαν στη Σουηδία στις αρχές του έτους. Σχεδόν ταυτόχρονα, η Νορβηγία ανέφερε την ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων πρώτων υλών στα ανοικτά των ακτών της – συμπεριλαμβανομένων χαλκού, κοβαλτίου, μαγνησίου και νιόβιου καθώς και σπάνιων γαιών.
Η Euro Manganese εξασφάλισε πρόσφατα χρηματοδότηση για ένα έργο μαγγανίου στην Τσεχική Δημοκρατία. Περίπου το 3-5% των παγκόσμιων κοιτασμάτων λιθίου βρίσκονται κοντά στην πόλη Τσίνοβετς, στη μεθόριο Τσεχίας-Γερμανίας-Τσεχίας.
Η Vulcan Energy θέλει να εξορύξει αρκετό λίθιο για δύο εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα στη Γερμανία, από το 2026. Ένα μεγάλο κοίτασμα λιθίου υπάρχει και στη δυτική Σερβία.
Οι δυνατότητες της προμήθειας πρώτων υλών της Ευρώπης είναι μεγαλύτερες από τις τρέχουσες επιδόσεις της, τόσο όσον αφορά την εξόρυξη πρώτων υλών όσο και την ανακύκλωση. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει εάν οι πολιτικοί χαράξουν τη σωστή πορεία.
Οι ειδικοί στις πρώτες ύλες λένε ότι η ΕΕ πρέπει να τολμήσει να κάνει περισσότερα από το να κοιτάζει με… ζήλια τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο νόμος Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού προσελκύει ήδη επενδύσεις με τεράστιες επιδοτήσεις, στη Βόρεια Αμερικήί- ειδικά σε κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο. Δελεάζοντας πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες να μεταναστεύσουν στην ά΄΄η ακτή του Ατλαντικού…
