Από τα 12 εργοστάσια ελαστικών που εξακολουθούν να βρίσκονται στη Γερμανία, τα τέσσερα έχουν προγραμματιστεί να κλείσουν σταδιακά ως το 2025. Αιτία: Το υψηλό ενεργειακό κόστος και ο ισχυρός ανταγωνισμός από τα φτηνά ελαστικά από την Ασία. Και φυσικά, εργαζόμενοι θα μείνουν στο δρόμο.
«Στην Ευρώπη μόνο το ενεργειακό κόστος έχει αυξηθεί κατά 260% τα τελευταία πέντε χρόνια. Σε σύγκριση με τη Βόρεια Αμερική και την Κίνα, το συνολικό κόστος παραγωγής μας είναι σημαντικά υψηλότερο», λέει ανώτατο στέλεχος της εταιρείας Michelin. Αλλά και η Continental που παλαιότερα ήταν κατ’ ουσία γερμανική, δεν παράγει στη Γερμανία εδώ και πολύ καιρό: Ολόκληρη η παραγωγή μεταφέρθηκε σε φθηνότερες χώρες στο εξωτερικό πριν από 15 και πλέον χρόνια.
Με απλά λόγια: Η άσχημη κατάσταση της ευρωπαικής οικονομίας μπορεί να φανεί φυσικά, από τις πτωτικές τάσεις της βιομηχανικής παραγωγής και του ΑΕΠ, αλλά γίνεται πλέον εμφανής και με εμβληματικές περιπτώσεις. Το φυσικό αέριο στην Ευρώπη κοστίζει πέντε φορές περισσότερο από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πηγές της Ευρωπαικής βιομηχανίας τονίζουν χαρακτηριστικά στη «Ναυτεμπορική» ότι «σήμερα είναι φθηνότερο να αγοράζει κανείς αιθυλένιο-ένα από τα βασικά συστατικά των πλαστικών-στο Τέξας και στη συνέχεια να το μεταφέρει δια θαλάσσης πέρα από τον Ατλαντικό, αντί να το παράγει στην Ε.Ε..
Αλλά και ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλιακών πάνελ στη Γερμανία, η Meyer Burger, απείλησε να μεταφέρει την παραγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προφανώς, γιατί το αμερικανικό σύστημα καταφέρνει να αντέξει το χαμηλό ενεργειακό του κόστος.
Σε άλλο «κόσμο» η φον ντερ Λάιεν
Και όμως. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη συνάντηση που είχε μέσα στην εβδομάδα με 27 εκπροσώπων βιομηχανικών συνδέσμων της Ευρώπης, ισχυρίστηκε ότι οι τιμές της ενέργειας έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα.
Οι εκπρόσωποι της ευρωπαικής βιομηχανίας εστίασαν σε δύο βασικά ζητήματα: το κόστος των δικτύων αλλά και το θέμα των πολύπλοκων ρυθμιστικών κανονισμών. Ορισμένοι εκπρόσωποι έκαναν λόγο για 14.500 κανονισμούς που πρέπει να διαχειρίζονται ετησίως οι βιομηχανικές επιχειρήσεις, γεγονός που καθιστά τη συμμόρφωση τους μη βιώσιμη.
Ο πρόεδρος της Eurometaux, Ευάγγελος Μυτιληναίος, που μετείχε στη σύσκεψη, πρότεινε στην φον Ντερ Λάιεν μια λύση στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή βιομηχανία: To Green Pool.
Ένα πλαίσιο κρατικής ενίσχυσης του κόστους για τη σύναψη πράσινων διμερών συμβάσεων μεταξύ ηλεκτροπαραγωγών και βιομηχανιών, οι οποίες αφορούν στην παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα εργοστάσια. Η τοποθέτηση του κ. Μυτιληναίου βρήκε υποστηρικτές μεταξύ των συμμετεχόντων στη συνάντηση, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύθηκε για την εξέταση του αιτήματος.
Αδύνατη η πράσινη μετάβαση;
Δυστυχώς, η πράσινη ενεργειακή μετάβαση στην οποία στοχεύει η Ευρώπη, ειδικά μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία, δεν είναι δυνατή με το τρέχον ενεργειακό κόστος. Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη κινδυνεύει να εξαρτάται από το τι παράγεται εκτός των συνόρων της, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.
Την ίδια ώρα, η Ινδία, υποδέχεται με ανοιχτές αγκάλες, εταιρείες που δεν μπορούν πλέον να παράγουν στην Κίνα στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο, στηριζόμενη στη ροή φθηνού ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Κανείς δεν ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιλέξει πιο ακριβές πηγές ενέργειας. Και φυσικά δεν υπάρχει ομοφωνία σχετικά με το τι είναι «πράσινο» ή όχι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Οι διαφωνίες που υπάρχουν μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, για την παραδοσιακή πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη.
Τρεις εναλλακτικές
Η Ευρώπη έχει τρεις εναλλακτικές για την επίλυση της κρίσης στη βιομηχανία: Η πρώτη είναι να βάλει την επιβίωση του βιομηχανικού συστήματος πάνω από όλα τα άλλα, μειώνοντας πάση θυσία τους λογαριασμούς ενέργειας και βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τους ιδεολογικούς πολέμους.
Η δεύτερη «λύση» είναι να αποδεχτεί το τέλος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και μαζί με αυτό ένα μεγάλο μέρος της ευημερίας της Ένωσης. Γιατί από κοινωνικής πλευράς, σε αυτές τις συνθήκες δεν μπορούμε καν να ελπίζουμε στην αντικατάσταση των παραδοσιακών θέσεων εργασίας με νέες «πράσινες».
Η τρίτη εναλλακτική θα ήταν να προσπαθήσουμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο με προστατευτικές πολιτικές και υψώνοντας φραγμούς με τους οποίους θα προσπαθήσουμε να υπερασπιστούμε, αν όχι όλους, ορισμένους από τους ευρωπαϊκούς βιομηχανικούς τομείς. Αυτό θα ήταν βέβαια το τέλος του ευρωπαϊκού εμπορικού μοντέλου,θα επέβαλε ακόμη μεγαλύτερο κόστος στους πολίτες της Ένωσης και που -αναπόφευκτα- θα οδηγούσε σε αντίποινα από τρίτες χώρες.
Με δεδομένο μάλιστα ότι η Ευρώπη δεν έχει πρώτες ύλες και εξάγει αγαθά με υψηλή προστιθέμενη αξία, ο πειρασμός των εκτεταμένων προστατευτικών πολιτικών κινδυνεύει να είναι ακόμη χειρότερη επιλογή. Γιατί μια ήπειρος χωρίς πρώτες ύλες που απομονώνεται από τον υπόλοιπο κόσμο, έχει λίγες πιθανότητες επιβίωσης.
