Παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι χώρες της ΕΕ αναμένεται να εισάγουν εφέτος ποσότητες ρεκόρ ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Σύμφωνα με στοιχεία του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης (IEEFA), η Ρωσία με 16%, έχει επί του παρόντος το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο των εισαγωγών LNG της ΕΕ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντως παρέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο. Όπως και το 2022 , οι χώρες της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο παρέμειναν το πρώτο εξάμηνο του 2023 ο κύριος προορισμός για τις εξαγωγές αμερικανικού LNG των ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας το 67% των συνολικών αμερικανικών εξαγωγών σύμφωνα με στοιχεία της CEDIGAZ. Προς έκπληξη όλων, όμως, ανάλυση των δεδομένων του κλάδου από τη μη κυβερνητική οργάνωση Global Witness έδειξε ότι τους πρώτους επτά μήνες του 2023, οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 40% , σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021.
Λιμάνια στο Βέλγιο, την Ισπανία και τη Γαλλία εξακολουθούν να λαμβάνουν σημαντικές ποσότητες ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου από το εργοστάσιο Γιαμάλ της Σιβηρίας.
Το εργοστάσιο ανήκει κατά πλειοψηφία στη δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής φυσικού αερίου της Ρωσίας, τη Novatek , ενώ άλλοι μέτοχοι περιλαμβάνουν την China National Petroleum Corporation και τη γαλλική ενεργειακή εταιρεία Total Energies.
Σε αντίθεση με τον άνθρακα και το πετρέλαιο, η ΕΕ δεν έχει ακόμη επιβάλει κυρώσεις κατά του ρωσικού φυσικού αερίου. Ωστόσο, η Επιτροπή της ΕΕ είχε θέσει ως στόχο να τερματίσει την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο έως το 2030.
Το 2021, η ΕΕ εισήγαγε συνολικά 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία (από αγωγούς και LNG). Για να αντικαταστήσει αυτή την τεράστια ποσότητα, η ΕΕ όχι μόνο βασίζεται περισσότερο σε φυσικό αέριο μέσω αγωγών από την Ολλανδία και τη Νορβηγία, αλλά αύξησε επίσης τις εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ και υπέγραψε σχετική σύμβαση με το Κατάρ για την προμήθεια υγροποιημένου αερίου.
Στην Κίνα μέσω Ευρώπης
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, με βάση στοιχεία του IEEFA και του Kpler ,της κορυφαίας εταιρείας ανάλυσης πρώτων υλών με έδρα τις Βρυξέλλες, το εκπληκτικό είναι ότι από τα 17,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που διοχετεύθηκαν από τη Ρωσία στην ΕΕ μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου, το 21% μεταφέρθηκε με πλοία σε χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και το Μπαγκλαντές . Αυτό σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι έμποροι φυσικού αερίου κερδίζουν επίσης χρήματα επειδή το μεταπωλούν συνήθως σε υψηλότερη τιμή.
Η ενεργειακή αναλύτρια της IEEFA, Ανα-Μαρία Μακάρεβιτς σημείωσε ότι ενώ ο όγκος των μεταφορτώσεων LNG στην Ευρώπη έχει μειωθεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι ποσότητες παραμένουν σημαντικές και μπορεί να έχουν παραβλεφθεί, σύμφωνα με τους Financial Times.
Ευάλωτη η Ευρώπη
Η Ευρώπη πάντως εξακολουθεί να είναι ευάλωτη στις προμήθειες φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα, ειδικά από τη Ρωσία, αναφέρει μάλιστα «εμπιστευτικό» έγγραφο της Κομισιόν, που δημοσιεύεται στο Business Insider.
Η Επιτροπή απαριθμεί πολλούς κινδύνους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έλλειψη φυσικού αερίου ή απότομες αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, τονίζοντας ότι η «κατάσταση απειλής» έχει επιδεινωθεί. Ως εκ τούτου, η Κομισιόν επιθυμεί να παρατείνει τους αυστηρότερους κανόνες βοήθειας στην ΕΕ κατά ένα έτος. Σε περίπτωση κρίσης δηλαδή , να υποχρεώνονται τα μέλη της ΕΕ να παραδίδουν φυσικό αέριο σε χώρες όπου υπάρχει κίνδυνος έλλειψης.«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για δράση», προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Η κατάσταση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο έχει βελτιωθεί σε σύγκριση με την κορύφωση της κρίσης το καλοκαίρι του 2022, αλλά παραμένει επισφαλής».
Ως εκ τούτου, «ακόμη και μια μέτρια διακοπή του εφοδιασμού με φυσικό αέριο ή η απλή απειλή διακοπής θα μπορούσε να έχει δραματικό αντίκτυπο στην αγορά φυσικού αερίου και να προκαλέσει σοβαρή και μόνιμη ζημιά στην οικονομία και στους πολίτες της Ένωσης».
Η ΕΕ φοβάται ότι η Ρωσία θα περιορίσει ή θα σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα. «Αυτές οι αναξιόπιστες εισαγωγές θα μπορούσαν να μειωθούν περαιτέρω ή να σταματήσουν», προειδοποιεί η Επιτροπή. Ως εκ τούτου, «οι αγορές φυσικού αερίου παραμένουν ευάλωτες σε χειραγώγηση των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία», αναφέρει.
Οι τιμές του φυσικού αερίου είναι κάτω από την κορύφωση του καλοκαιριού του 2022, αλλά εξακολουθούν να είναι υπερδιπλάσιες από ό,τι πριν από την κρίση στην Ουκρανία.
