Το νούμερο 12 έρχεται σύντομα: Το 12ο κατά σειρά πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας ετοιμάζεται να ανακοινώσει η Κομισιόν, αλλά τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να «τιμωρούν» οικονομικά τη Μόσχα .
«Οι κυρώσεις έχουν εμποδίσει την πολεμική προσπάθεια του Πούτιν πολύ λιγότερο από το αναμενόμενο», λέει στην «Ναυτεμπορική» Ευρωπαίος αξιωματούχος, που διατηρεί την ανωνυμία του. «Τα ρωσικά αμυντικά εργοστάσια αυξάνουν την παραγωγή τους και ξεπερνούν μάλιστα τα δυτικά όσον αφορά τα απαραίτητα είδη για τον πόλεμο, όπως οι οβίδες πυροβολικού…Οι Ρώσοι τεχνοκράτες που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση της οικονομίας έχουν αποδειχθεί ανθεκτικοί, προσαρμόσιμοι και επινοητικοί. Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου, λόγω και της στενής συνεργασίας με τη Σαουδική Αραβία, γεμίζουν τα κρατικά ταμεία της Μόσχας. Αντίθετα, η Ουκρανία εξαρτάται πλέον μόνο από τις δυτικές ενέσεις χρήματος, που αρχίζουν να στερεύουν», τονίζει φανερά προβληματισμένος ο Ευρωπαίος αξιωματούχος στη «Ν».
Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν έχει λόγους να πιστεύει ότι ο χρόνος είναι με το μέρος του. Κατ` αρχήν δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρωσία χάνει σε αυτό που έχει εξελιχθεί σε πόλεμο φθοράς . Η ρωσική οικονομία έχει πληγεί, αλλά δεν είναι κομμάτια. Ο Πούτιν αποφάσισε ότι είναι πιο κερδοφόρο βραχυπρόθεσμα να γίνει ο μικρότερος οικονομικός εταίρος της Κίνας .
Τα αγαθά από την Κίνα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 50% των ρωσικών εισαγωγών και οι κύριες ρωσικές εταιρείες ενέργειας έχουν στραφεί πλέον στην Κίνα. Ακόμη και γειτονικές χώρες της Ρωσίας, που έχουν κάθε λόγο να φοβούνται τις επιθετικές τακτικές του Πούτιν, όπως η Αρμενία , η Γεωργία, το Καζακστάν και η Κιργιζία, έχουν αποκομίσει τεράστια κέρδη, «διευκολύνοντας» τη Μόσχα να αποφεύγει τις κυρώσεις, καθώς λειτουργούν ως σημεία μεταφόρτωσης αγαθών που πριν τον πόλεμο εισήγαγε απευθείας η Ρωσία.
Ασυνήθιστη ανθεκτικότητα
Η οικονομία της Ρωσίας συνεχίζει να επιδεικνύει ασυνήθιστη ανθεκτικότητα: Η ανάπτυξή της είναι τριπλάσια από εκείνη της ΕΕ, το ποσοστό ανεργίας έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και οι ρωσικοί πραγματικοί μισθοί αυξάνονται πιο έντονα από ό,τι στην ΕΕ.
Η οικονομία της Ρωσίας δεν συρρικνώθηκε κατά 10% όπως είχαν προβλέψει ορισμένοι οργανισμοί, αλλά υποχώρησε κατά 1,9% το 2022. Ωστόσο, φέτος θα ανακτήσει περισσότερο από το χαμένο έδαφος και αναμένεται ότι το 2024 θα διατηρήσει την ανάπτυξη κοντά στο 2%.
Οι τελευταίες προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν από την J P Morgan αποκαλύπτουν ότι η οικονομία της Ρωσίας θα αναπτυχθεί περισσότερο από 3% φέτος και 1,8% το 2024, σε σύγκριση με το 0,6 και 1,3% που αναμένονται στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Είναι αλήθεια ότι η συσχέτιση δεν συνεπάγεται και άμεση συνάφεια, αλλά είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο το γεγονός ότι η περιοχή που επιβάλλει κυρώσεις για να βλάψει την οικονομία κάποιου άλλου καταλήγει στάσιμη από οικονομική άποψη, ενώ η περιοχή που δέχεται τις κυρώσεις αυξάνεται με σχετική ένταση», σημειώνει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Οι ειδικοί παραδέχονται πλέον ότι ούτε βραχυπρόθεσμα ούτε μακροπρόθεσμα, η οικονομία της Ρωσίας θα υποφέρει πάρα πολύ από τις κυρώσεις. Στην τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ρωσίας μετά την αύξηση των επιτοκίων στο 15%, τονίζεται ότι «πρόσφατα στοιχεία για το τρίτο τρίμηνο υποδηλώνουν ότι η οικονομία αναπτύσσεται ταχύτερα από ό,τι περιμέναμε».
Αν και είναι αλήθεια ότι το εμπόριο έχει πληγεί από τις απαγορεύσεις εισαγωγών, η Ρωσία έχει αρχίσει να αντικαθιστά πολλά προϊόντα με εγχώρια παραγωγή ή αγοράζοντας τα από άλλες οικονομίες. Αυτό, εν μέρει, έδωσε ώθηση για την εγχώρια ζήτηση και τη ρωσική αγορά εργασίας.
Λειτουργεί η στρατηγική του Πούτιν
Το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο 3%, ιστορικά χαμηλό για τη ρωσική οικονομία. Αυτή η έλλειψη εργαζομένων προκαλεί μάλιστα απότομη αύξηση των πραγματικών μισθών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ρωσικής στατιστικής υπηρεσίας, οι ονομαστικοί μισθοί αυξάνονται με ρυθμό που ξεπερνά το 11%, ενώ ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 5,2%. Αυτό σημαίνει ότι ο πραγματικός μισθός των Ρώσων αυξάνεται κατά περισσότερο από 6% , ίσως μια από τις πιο ισχυρές πραγματικές αυξήσεις σε όλη την Ευρώπη.
Η αλήθεια είναι ότι λίγοι θα είχαν προβλέψει αυτό το αποτέλεσμα. Η οικονομία της Ρωσίας να κινδυνεύει από υπερθέρμανση, όταν οι προβλέψεις στην αρχή του πολέμου έκαναν λόγο για χρόνια ύφεσης και οικονομικής στασιμότητας.
«Ο Πούτιν δεν αισθάνεται καμία πίεση να τερματίσει τον πόλεμο ούτε τον ενδιαφέρει η ικανότητά του να τον διατηρήσει λίγο πολύ επ’ αόριστον», τονίζει η ίδια πηγή στη «Ν» και προσθέτει: «Ο Πούτιν αναμένει ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης προς την Ουκρανία θα εξαλειφθεί σύντομα, οι Ουκρανοί θα κουραστούν από τον ατελείωτο τρόμο και την καταστροφή που τους επιβλήθηκε και ότι κάποιος συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων θα του επιτρέψει να υπαγορεύσει τους όρους μιας συμφωνίας, να τελειώσει ο πόλεμος και να διεκδικήσει τη νίκη. Κατά την άποψή του, το ιδανικό άτομο για να συνάψει μια τέτοια συμφωνία είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, εάν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2025».
