Τον 15ο αιώνα ο ναύαρχος Ζενγκ Χε έμεινε στην ιστορία ως ο «Κινέζος Κολόμβος». Επικεφαλής ενός τεράστιου στόλου, ο Ζενγκ διηύθυνε μακρινές αποστολές στη Ν.Α. Ασία, στην Ινδία, στη Δυτική Ασία και στην Ανατολική Αφρική από το 1405 έως το 1433.
Σύμφωνα με τον θρύλο, τα μεγαλύτερα πλοία του ναυάρχου Ζενγκ μετέφεραν εκατοντάδες ναύτες σε τέσσερα καταστρώματα και ήταν σχεδόν διπλάσια σε μήκος από κάθε ξύλινο πλοίο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Ο Κινέζος πρέσβης στην Ουάσιγκτον αναφέρθηκε πρόσφατα στον ναύαρχο Ζενγκ Χε, σε ένα συνέδριο για την Αφρική στο Πανεπιστήμιο Howard, και διηγήθηκε την εξής ιστορία: «Ο Ζενγκ Χε έφερε μια καμηλοπάρδαλη πίσω στην Κίνα από τα ταξίδια του στην Αφρική. Δεν έφερε σκλάβους».
Το μήνυμα του Κινέζου διπλωμάτη είχε στόχο το αφρικανικό κοινό: «Ενώ τα δυτικά κράτη καταλήστεψαν και έκαναν αποικίες στην Αφρική για αιώνες, υποδουλώνοντας τους λαούς της Μαύρης Ηπείρου, η Κίνα πάντα ενδιαφερόταν για μια έντιμη εταιρική σχέση επί ίσοις όροις».
Το αφήγημα αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος της στρατηγικής της Κίνας για να ενισχύσει την επιρροή της στην Αφρική και σε πολλά άλλα μέρη σε όλο τον κόσμο και να ξεπεράσει τα δυτικά κράτη.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ υιοθέτησε ακριβώς πριν από 10 χρόνια τον νέο Δρόμο του Μεταξιού, την πρωτοβουλία «One belt, one road»(BRI), ένα όραμα που περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός τεράστιου δικτύου σιδηροδρόμων, ενεργειακών αγωγών, αυτοκινητοδρόμων και μεθοριακών σημείων διέλευσης τόσο προς την Ευρώπη (μέσω των ορεινών περιοχών της Κεντρικής Ασίας) όσο και προς τη Νοτιοανατολική Ασία. Για να χειριστεί το αυξανόμενο θαλάσσιο εμπόριο, η Κίνα επενδύει σε λιμάνια κατά μήκος του Ινδικού Ωκεανού από τη Νοτιοανατολική Ασία έως την Ανατολική Αφρική και την Ευρώπη.
Σηματοδοτώντας τη 10η επέτειο αυτού του γιγαντιαίου επενδυτικού προγράμματος, ο Κινέζος πρόεδρος Σι τόνισε ότι το BRI στοχεύει να «διερευνήσει νέους δρόμους για τις κοντινές και μακρινές χώρες για να επιτύχουν κοινή ανάπτυξη και να οικοδομήσουν έναν δρόμο προς την ευτυχία, που να ωφελεί όλο τον κόσμο».
Δέκα τρισ. δολάρια
Αυτό μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά μια ματιά στους καθαρούς αριθμούς υποστηρίζει τον ισχυρισμό του Σι: Συνολικά, η Κίνα έχει ήδη δαπανήσει την τελευταία δεκαετία 3,7τρισεκατομμύρια δολάρια για το BRI. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, μάλιστα, οι δαπάνες της Κίνας θα μπορούσαν να αυξηθούν στα 10 τρισεκατομμύρια ως τα μέσα του αιώνα.
Μέχρι σήμερα, 152 χώρες έχουν υπογράψει έργα με το Πεκίνο ή έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού και το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Μέχρι στιγμής έχουν υλοποιηθεί περισσότερα από 3.000 μεμονωμένα έργα. Ανάμεσά τους ,οι πολλές νέες σιδηροδρομικές συνδέσεις, ειδικά μεταξύ Κίνας και Ευρώπης, αλλά και η γραμμή υψηλής ταχύτητας Τζακάρτα-Μπαντούνγκ, η γραμμή της Κένυας-Νιγηρίας και ο σιδηρόδρομος της Αιθιοπίας, που συνδέει την Αντίς Αμπέμπα με το λιμάνι του Τζιμπουτί.
Ωστόσο, τα περισσότερα χρήματα επενδύθηκαν στη Ρωσία(291 δισεκατομμύρια δολάρια)και στο Κατάρ (246 δισεκατομμύρια δολάρια).
Ο όγκος του εμπορίου μεταξύ της Κίνας και των χωρών που μετέχουν στην πρωτοβουλία BRI διπλασιάστηκε σε 2,07 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, μεταξύ 2013 και 2022. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν 421.000νέες θέσεις εργασίας στις χώρες του BRI.
Το 2022 16.000 εμπορευματικά τρένα σε 84 διαδρομές έφτασαν σε 211 προορισμούς σε 25ευρωπαϊκές χώρες.
Το Πεκίνο δημιούργησε το2015 την Asian Infrastructure Investment Bank (AIB), η οποία έχει ήδη 105 μέλη και διαχειρίζεται 181 έργα σε 33 χώρες με όγκο 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Κίνα είχε ήδη επικυρώσει 20 συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων με χώρες κατά μήκος του νέου Δρόμου του Μεταξιού.
Αντίδραση της Δύσης με μεγάλα έργα και τον Διάδρομο IMEC
Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ προσπαθούν εδώ και αρκετά χρόνια να απαντήσουν στην κινεζική πρωτοβουλία, δρομολογώντας μεγάλα έργα που αποσκοπούν στη δημιουργία υποδομών, ιδίως στην Ασία, και στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης.
Ο Διάδρομος Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Ινδίας (IMEC), που ανακοινώθηκε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής των G20 στο Δελχί, είναι τουλάχιστον το τρίτο έργο που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του νέου Δρόμου του Μεταξιού. Οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. καθώς και η Ινδία, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υιοθέτησαν ένα έργο που προβλέπει την από κοινού επέκταση σιδηροδρομικών γραμμών και λιμανιών στη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία.
«Πιστεύω ότι η Δύση υποτίμησε την πρωτοβουλία BRI για μεγάλο χρονικό διάστημα» λέει ο Γιούργκεν Μάτες, ειδικός στην Κίνα στο Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο στην Κολονία. «Η Κίνα έχει επίσης συνάψει συνεργασίες με ορισμένες χώρες της Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης, που ανήκουν στην πραγματικότητα στη σφαίρα επιρροής της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι έχει προ-κύψει γεωπολιτικός ανταγωνισμός, ο οποίος μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως συστημικός ανταγωνισμός. Και η Δύση τελικά ξύπνησε πολύ αργά» τονίζει ο Γερμανός ειδικός.
Η Γιάνκα Έρτελ, ανώτατο στέλεχος στο European Council on Foreign Relations, είπε ότι η Ουάσιγκτον πιέζει την Ευρώπη να περιορίσει τις μονόπλευρες οικονομικές εξαρτήσεις από την Κίνα. «Είναι σημαντικό να αναγνωρίσου-με ότι οι στόχοι μας και οι κινεζικοί δεν ταιριάζουν» λέει η Έρτελ.
Ο Άντονι Μπλίνκεν
«Μια εποχή τελειώνει, μια νέα αρχίζει και οι αποφάσεις που λαμβάνουμε τώρα θα διαμορφώσουν το μέλλον για τις επόμενες δεκαετίες» προειδοποίησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν σε ομιλία του στην Ουάσιγκτον, κάνοντας λόγο για νέο Ψυχρό Πόλεμο. Ανεξάρτητα από το πόσο η Κίνα μπορεί προπαγανδιστικά να εκμεταλλευτεί την ιστορία της καμηλοπάρδαλης και του ναυάρχου Ζενγκ Χε, οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί πρέπει να μετρήσουν τις συνέπειες μιας παγκόσμιας σύγκρουσης με το Πεκίνο.
