Το 2013 η Κίνα εγκαινίασε την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», δηλαδή την από κοινού οικοδόμηση της Οικονομικής Ζώνης του Δρόμου του Μεταξιού και του Θαλάσσιου Δρόμου του Μεταξιού για τον 21ο Αιώνα. Την τελευταία δεκαετία, η Πρωτοβουλία έχει καταφέρει σπουδαία επιτεύγματα.
Πρώτον, η πολιτική επικοινωνία διεξάγεται σε μεγαλύτερο εύρος και βάθος. Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Κίνα υπέγραψε 200 συμφωνίες συνεργασίας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας με 152 χώρες και 32 διεθνείς οργανισμούς, δηλαδή με το 83% των χωρών που διατηρούν διπλωματικές σχέσεις μαζί της, δημιουργώντας ένα ευρύ δίκτυο φιλικών χωρών και οργανισμών σε πέντε ηπείρους. Από τη μία πλευρά, προωθήθηκε η στρατηγική διασύνδεση και ο συντονισμός των πολιτικών μεταξύ των κρατών, με διαφορές να γεφυρώνονται στο επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και στο θεσμικό, πολιτικό, ρυθμιστικό και πολιτιστικό τομέα, και με σημαντική πρόοδο να σημειώνεται στην επίτευξη μιας εννοιολογική συναίνεσης, στην εμβάθυνση των συλλογικών συμφερόντων και στην προώθηση της αμοιβαίας πολιτικής εμπιστοσύνης, προσφέροντας πολιτικά εχέγγυα για την διεύρυνση της διεθνούς συνεργασίας. Από την άλλη, διαμορφώθηκε ένας μηχανισμός που εξασφαλίζει τη μακροχρόνια πολιτική επικοινωνία. Ο μηχανισμός αυτός τελεί υπό την καθοδήγηση των αρχηγών κρατών των συμμετεχόντων χωρών, βασίζεται στη διακυβερνητική στρατηγική επικοινωνία, επικουρείται από τον πολιτικό συντονισμό σε τοπικό και διυπηρεσιακό επίπεδο και υποστηρίζεται μέσα από συνεργατικά έργα επιχειρήσεων και κοινωνικών φορέων, διαμορφώνοντας πολυπλατφορμικούς, πολυθεματικούς και πολυεπίπεδους διαύλους επικοινωνίας.
Δεύτερον, η διασύνδεση των υποδομών έχει καταστεί περισσότερο ομαλή. Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα προώθησε σταθερά την κατασκευή έξι μεγάλων διαδρόμων διεθνούς οικονομικής συνεργασίας αλλά και τη διασύνδεση των γύρω υποδομών, ολοκληρώνοντας με επιτυχία έργα-ορόσημα διεθνούς ακτινοβολίας όπως τη σιδηροδρομική γραμμή Κίνας – Ευρώπης, τον νέο διάδρομο ξηρά – θάλασσας στη δυτική Κίνα, τον σιδηρόδρομο Κίνας – Λάος, τον σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας Τζακάρτας – Μπαντούνγκ, τον σιδηρόδρομο Ουγγαρίας – Σερβίας και το λιμάνι του Πειραιά. Συγκεκριμένα, καίριο ρόλο στην από κοινού οικοδόμηση της Πρωτοβουλίας διαδραματίζουν οι εμπορευματικές αμαξοστοιχίες της γραμμής Κίνας – Ευρώπης, οι οποίες με 84 δρομολόγια φτάνουν σε 211 πόλεις και σε 25 ευρωπαϊκές χώρες, αποτελώντας ένα σύγχρονο «καραβάνι από σίδηρο και ατσάλι» που μεταμορφώνει τα κράτη απ’ όπου περνά, προωθώντας τις μεταξύ τους διασυνδέσεις και την ενίσχυση της οικονομικής και εμπορικής τους συνεργασίας. Ο νέος διάδρομος ξηράς – θάλασσας στη δυτική Κίνα καλύπτει πάνω από 18 επαρχίες (αυτόνομες περιοχές και πόλεις) στο κεντρικό και δυτικό τμήμα της χώρας, μέσω του οποίου τα εμπορεύματα μεταφέρονται σε πάνω από 300 λιμάνια με τελικό προορισμό περισσότερες από 100 χώρες του κόσμου. Πρόσφατα, με επιτυχία μπήκε σε λειτουργία και ο σιδηρόδρομος Κίνας – Λάος. Από τον Μάιο του τρέχοντος έτους έχουν συνολικά διακινηθεί 20 εκατ. τόνοι εμπορευμάτων και 2000 είδη προϊόντων. Οι ανοιχτοί αυτοί δίαυλοι προσφέρουν μια σταθερή βάση για την ανάπτυξη της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, την ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων και την επέκταση της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας και της διαχείρισης πόρων.
Τρίτον, το εμπόριο αποφέρει περισσότερα αμοιβαία οφέλη. Εδώ και δέκα χρόνια, η κλίμακα του εμπορίου της Κίνας με τα κράτη της Πρωτοβουλίας αυξάνεται, ενώ η δομή και το επίπεδό του καθώς και το επίπεδο των επενδύσεων συνεχώς βελτιώνονται. Από το 2013 έως το 2022, οι εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών της Κίνας και ο όγκος των μη χρηματοοικονομικών άμεσων επενδύσεών της σε χώρες της Πρωτοβουλίας αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 8,6% και 5,8%, αντίστοιχα., ενώ οι αμφίδρομες επενδύσεις ξεπέρασαν τα 270 δισ. δολάρια. Η συνολική αξία των πρόσφατα υπογεγραμμένων συμβάσεων και των ολοκληρωμένων έργων στις συμμετέχουσες χώρες ξεπέρασαν 1,2 τρισ. και τα 800 δισ. δολάρια αντίστοιχα, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 50% των συνολικών έργων που έχει αναλάβει η Κίνα στο εξωτερικό. Επιπλέον, ενισχύθηκε σημαντικά η ανεμπόδιστη διεξαγωγή του εμπορίου. Η Κίνα και οι χώρες της Πρωτοβουλίας σημείωσαν σημαντική πρόοδο στη διασύνδεση των εργασιακών τους συστημάτων, τον συντονισμό των τεχνικών προδιαγραφών, την αμοιβαία αναγνώριση των υπηρεσιών επιθεώρησης και την έκδοση ηλεκτρονικών πιστοποιητικών. Τα αποτελέσματα της Περιφερειακής Ολοκληρωμένης Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης γίνονται πλέον εμφανή, καθώς στο πλαίσιό της έχουν υπογραφεί οι περισσότερες συμφωνίες πιστοποίησης επιχειρηματικών φορέων στον κόσμο.
Τέταρτον, η χρηματοπιστωτική συνεργασία συνεχώς ενισχύεται. Την τελευταία δεκαετία, το σύστημα και οι παροχές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ολοένα βελτιώνονται, με τα επενδυτικά και χρηματοδοτικά εργαλεία και τους μηχανισμούς να καινοτομούν σταθερά και το πεδίο της οικονομικής συνεργασίας να διευρύνεται και να εμβαθύνεται. Σταδιακά καθιερώθηκε ένα διαφοροποιημένο σύστημα επενδύσεων και χρηματοδότησης. Τα κράτη μέλη της Ασιατικής Τράπεζας Υποδομών και Επενδύσεων αυξήθηκαν από 57 κατά την ίδρυσή του οργανισμού σε 106 σήμερα. Μέχρι τα τέλη του 2022, η Τράπεζα ενέκρινε 202 έργα και συγκέντρωσε πάνω από 38,8 δισ. δολάρια, έχοντας καταστεί σημαντική πλατφόρμα για τη χρηματοδότηση της από κοινού οικοδόμησης της Πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος». Το Ταμείο για τον Δρόμο του Μεταξιού προφέρει επίσης σημαντική στήριξη στις επενδύσεις και τη χρηματοδότηση της Πρωτοβουλίας, καθώς μέχρι τα τέλη του 2022, οι οικονομικές του δεσμεύσεις υπολογίζονταν σε πάνω από 20 δισ. δολάρια για έργα σε περισσότερες από 60 χώρες και περιοχές. Επιπλέον, το Ταμείο έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με την Παγκόσμια Τράπεζα, την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης κ.ά. χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και έχει συνεργαστεί με τράπεζες που εστιάζουν στην ανάπτυξη για τη δημιουργία ενός πολυμερούς κέντρου συνεργασίας για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, στοχεύοντας στην αποτελεσματική κινητοποίηση και αξιοποίηση των κεφαλαίων. Οι συναλλαγές σε τοπικό νόμισμα και οι διασυνοριακοί κανονισμοί συνεχώς αυξάνονται, με συμφωνίες εκκαθάρισης σε γιουάν να έχουν καθιερωθεί με 17 χώρες της Πρωτοβουλίας μέχρι τα τέλη του 2022.
Τέλος, σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί στις ανθρώπινες ανταλλαγές. Εδώ και δέκα χρόνια, μέσα από την εις βάθος συνεργασία της με άλλα κράτη στην εκπαίδευση, τις επιστήμες, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τον τουρισμό, τις αρχαιότητες κ.ά. τομείς, η Κίνα δημιούργησε μια σειρά από μικρά έργα που ομορφαίνουν τη ζωή πολλών ανθρώπων, διανοίγοντας έναν λαμπρό δρόμο που ενώνει τις καρδιές των λαών, αγγίζει την κοινή γνώμη και δημιουργεί οφέλη για την καθημερινότητα όλων. Αυτός είναι ο «δρόμος του ανθρώπινου ταλέντου». Στις ζώνες οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας που κατασκευάστηκαν από κοινού με κινεζικές εταιρείες στις χώρες της Πρωτοβουλίας δημιουργήθηκαν 421.000 θέσεις εργασίας για τις τοπικές κοινωνίες, ενώ πραγματοποιήθηκαν πάνω από 270 συνεδρίες τεχνικής κατάρτισης όπου εκπαιδεύτηκαν περισσότεροι από 10.000 εργαζόμενοι. Αυτός είναι ο «δρόμος της καινοτομίας». Η έμπρακτη συνεργασία των κρατών της Πρωτοβουλίας στην προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος, τη μηχανική και την τεχνολογία προωθήθηκε δυναμικά, με τη δημιουργία κοινών εργαστηρίων και διεθνών κέντρων μεταφοράς τεχνολογίας που ενίσχυσαν τις συλλογικές μας δυνατότητες στη διεξαγωγή επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας και στην τεχνολογική καινοτομία. Αυτός είναι ο «δρόμος της υγείας». Η συνεργασία των χωρών της Πρωτοβουλίας στην προστασία της υγείας για τις μητέρες και τα παιδιά, την αποκατάσταση των ατόμων με αναπηρίες, τη θεραπεία λοιμωδών νοσημάτων, την παραδοσιακή ιατρική κ.ά. τομείς έχει επεκταθεί, με την παροχή επείγουσας και μη ιατρικής βοήθειας και τον συντονισμό για τη διαχείριση επειγόντων περιστατικών στη δημόσια υγεία των χωρών αυτών να έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Αυτός είναι επίσης και ο «δρόμος για τη μείωση της φτώχειας». Συνεχής ήταν η εφαρμογή σχεδίων για τη μείωση της φτώχειας σε αγροτικές περιοχές, με εμβληματικά έργα συνεργασίας και παροχής τεχνικής βοήθειας να πραγματοποιούνται. Εκτιμάται ότι έως το 2030, η Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» θα έχει βγάλει 7,6 εκατ. ανθρώπους από την ακραία και 32 εκατ. από τη μη ακραία φτώχεια στις συμμετέχουσες χώρες, αυξάνοντας το παγκόσμιο εισόδημα κατά 0,7% έως και 2,9% .
Συμπερασματικά, η από κοινού οικοδόμηση της Πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» από ιδέα και όραμα έγινε πράξη και πραγματικότητα. Το πνεύμα της Πρωτοβουλίας έχει ενσωματωθεί στα συμπεράσματα κειμένων πολυμερών διεθνών οργανισμών, όπως των Ηνωμένων Εθνών και της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας – Ειρηνικού, λαμβάνοντας ευρεία αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα και προσφέροντας την κινεζική σοφία, τις κινεζικές προτάσεις και την κινεζική ενέργεια για την οικοδόμηση μιας πανανθρώπινης κοινότητας με ένα κοινό μέλλον. Η έμπρακτη συνεργασία στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας συνέβαλε στη βελτίωση της διασύνδεσης σε παγκόσμιο επίπεδο, στην προώθηση της ευημερίας και της ανάπτυξης μέσω των διεθνών επενδύσεων και του εμπορίου, και στην τόνωση της σταθερότητας εν μέσω χαοτικών διεθνών καταστάσεων, καταδεικνύοντας πλήρως τη στάση της Κίνας ως μιας υπεύθυνης και μεγάλης χώρας. Η από κοινού οικοδόμηση της Πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» αποτελεί συνεπώς μια «ζώνη ανάπτυξης» που ωφελεί όλο τον κόσμο και έναν «δρόμο προς την ευτυχία» που ευνοεί ολόκληρη την ανθρωπότητα.
* Ο αρθρογράφος είναι Γραμματέας της Κομματικής Επιτροπής και Διευθυντής της Εθνικής Επιτροπής Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων της Κίνας
