Ενα κρύο ντους ήταν η ομιλία του Τζερόμ Πάουελ στο Τζάκσον Χόουλ, για όποιους ήλπιζαν σε ανατροπή της νομισματικής πολιτικής. Η δουλειά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, είπε πρόεδρος της Fed και εμφανίστηκε προσκολλημένος στον στόχο του για πληθωρισμό 2%. Δήλωσε έτοιμος για περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων και διατήρηση αυστηρότερης πολιτικής έως ότου ο πληθωρισμός κινηθεί προς τον στόχο του.
Η περιοριστική νομισματική πολιτική με 11 αυξήσεις επιτοκίων εντός 17 μηνών δεν έχει ακόμη την αποσβεστική επίδραση που επιθυμούσε και περίμενε η Fed.
Η αγορά αντέδρασε στην ομιλία Πάουελ στέλνοντας την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου κάτω από το 1,08, ενισχύοντας έτσι το αμερικανικό νόμισμα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται να παίζουν ένα μοναχικό παιχνίδι τουλάχιστον στη νομισματική πολιτική. Σε ορισμένες αναδυόμενες χώρες υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις έλλειψης δολαρίων που οδήγησαν σε παύση λειτουργίας των εργοστασίων λόγω της αδυναμίας προμήθειας πρώτων υλών και ημικατεργασμένων προϊόντων (αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στο Πακιστάν).
Η κατάσταση των παγκόσμιων αποθεματικών του δολαρίου επιτρέπει όμως στις Ηνωμένες Πολιτείες να πιέσουν τον δημοσιονομικό μοχλό και να διατηρήσουν την οικονομία τους όρθια, περισσότερο από τους ανταγωνιστές της.
Διαφορές ΗΠΑ -Ευρώπης
Οι διαφορές μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης είναι όμως μεγάλες: Η βιομηχανία της ΕΕ έχει πληγεί σκληρά από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ η αμερικανική προσελκύει όλο και περισσότερες ξένες εταιρείες με το δέλεαρ των τεράστιων επιδοτήσεων για πράσινες επενδύσεις στην Αμερική, αλλά και το χαμηλό ενεργειακό κόστος.
Σε αυτό το σενάριο, θα περίμενε κανείς τουλάχιστον έναν προβληματισμό από την Ευρώπη για το κόστος και το χρονοδιάγραμμα της ενεργειακής μετάβασης. Διότι η ΕΕ, σε αυτή τη φάση, χρειάζεται τα πάντα εκτός από ένα περαιτέρω πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της.
Η Κριστίν Λαγκάρντ που επίσης μίλησε στο Τζάκσον Χόουλ, αφενός επιβεβαίωσε τον στόχο για τον πληθωρισμό 2%, αλλά τόνισε και την ανάγκη για «ευελιξία», δηλώνοντας ότι η υπερβολική εστίαση στα τρέχοντα δεδομένα και η οδήγηση «με βάση τον καθρέφτη οπισθοπορείας» κινδυνεύει να καταστήσει τη «νομισματική πολιτική αντιδραστική και όχι σταθεροποιητική δύναμη».
Αναμφίβολα, ο Ευρωπαίος σύμμαχος είναι σε χειρότερη κατάσταση από την Αμερική: η ενεργειακή κρίση που προκύπτει από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Καθιστά αδύνατη κάθε προσπάθεια εκ νέου εκβιομηχάνισης, παρά την αναδιάρθρωση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.
Γεωπολιτικό θύμα
Η Ευρώπη είναι θύμα της γεωπολιτικής της αδυναμίας και οι αλυσίδες εφοδιασμού της γίνονται όλο και πιο εύθραυστες όσο περνούν οι μήνες.
Η αμερικανική νομισματική πολιτική απαιτεί από την Ευρώπη και την ΕΚΤ να ακολουθήσουν το μονοπάτι των αυξήσεων και των περιοριστικών νομισματικών πολιτικών πέρα από αυτό που θα τους βόλευε. Εάν δεν συμβεί αυτό, το ευρώ θα αποδυναμωνόταν πάρα πολύ και η Γηραιά Ήπειρος θα εισήγαγε πληθωρισμό.
Οι ευαισθησίες στην Ευρώπη για τον πληθωρισμό και τα επιτόκια εξακολουθούν να διαφέρουν επίσης σήμερα μεταξύ του «βορρά» και του «νότου». Το βλέπουμε αυτό τις τελευταίες εβδομάδες καθώς πληθαίνουν τα αιτήματα των «περιστεριών» στην ΕΚΤ να σταματήσει τις αυξήσεις των επιτοκίων για να μην βαθύνει η ύφεση.
Τα παλιά μοντέλα που χρησιμοποιούν οι κεντρικοί τραπεζίτες για τον υπολογισμό της οικονομικής ανάπτυξης δεν ταιριάζουν δυστυχώς με την πραγματικότητα.
Οταν μάλιστα, δεν είναι ξεκάθαρο για τους κεντρικούς τραπεζίτες πόσο καιρό θα ισχύουν τα μέτρα της αυστηρής νομισματικής πολιτικής. Και ενδεχομένως,το πραγματικό αποτέλεσμα της μεγάλης σύσφιξης δεν έχει ακόμη φανεί.
Ο Τζερόμ Πάουελ από την πλευρά του, τονίζει ότι η πλοήγηση της Fed βασίζεται στα αστέρια.
Δυστυχώς όμως στην Ευρώπη ο οικονομικός ουρανός είναι συννεφιασμένος. Κινούμαστε στα τυφλά μέχρι να δούμε να λάμψει έντονα ένα «αστέρι». Αν δεν είναι φυσικά, το τρένο που έρχεται στο βάθος του τούνελ…
