Το εμπόριο πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ρωσίας, καλά κρατεί – παρά τις κυρώσεις. Η Μόσχα βγάζει τώρα μεγαλύτερα κέρδη από την εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Συνολικά, τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 5,3% σε ετήσια βάση στα 8,66 δισεκατομμύρια δολάρια (7,88 δισεκατομμύρια ευρώ), με το φυσικό αέριο να κατέχει μεγαλύτερο μερίδιο από το πετρέλαιο.
Αυτό είναι πολύ χρήσιμο για τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν. Γιατί ο πόλεμος κατά της γειτονικής Ουκρανίας, που διαρκεί περισσότερες από 500 ημέρες, καταβροχθίζει πόρους και απειλεί την οικονομική βιωσιμότητα της Ρωσίας.
Κέρδη παρά τις κυρώσεις
Πώς όμως είναι δυνατά αυτά τα κέρδη παρά τις συνεχιζόμενες δυτικές κυρώσεις;
Οι ειδικοί έχουν πολλές εξηγήσεις. Τα κέρδη ανέβηκαν, χωρίς να αυξηθεί ο όγκος των εξαγωγών. Τα στοιχεία του οίκου αξιολόγησης S&P για τις εξαγωγές πετρελαίου μέσω της θάλασσας, δείχνουν ακόμη και ελαφρά πτώση.
Την ίδια στιγμή, οι εξαγωγές φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί μέσω των δύο αγωγών που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται, όπως συμπεραίνει το Reuters με στοιχεία από τη ρωσο-ουκρανική μεθοριακή πόλη Σούτζα και από τον φορέα εκμετάλλευσης του αγωγού TurkStream.
Η ρωσική κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom, από την άλλη πλευρά, δεν αποκαλύπτει πλέον δημόσια ,κανένα στοιχείο. «Η αύξηση των κερδών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος δεν μπορεί να αποδοθεί σε αύξηση των εξαγωγών, αλλά σε ένα μείγμα αυξημένων τιμών αγοράς και χαμηλότερων εκπτώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο», λέει ο Μάλτε Κίπερ ειδικός σε θέματα ενέργειας στο Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο της Κολωνίας( IW ).
Οι χώρες της G7 μπορεί να έχουν επιβάλει εμπάργκο στις δικές τους εισαγωγές πετρελαίου δια θαλάσσης από τον Δεκέμβριο του 2022, αλλά άλλες χώρες μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο και επίσης να χρησιμοποιούν παρόχους υπηρεσιών από τις χώρες της G7 για το σκοπό αυτό. Μόνο η μέγιστη τιμή των 60 δολαρίων το βαρέλι, δεν πρέπει να ξεπεραστεί. Ως αποτέλεσμα, η τιμή του ρωσικού πετρελαίου ήταν κατά μέσο όρο 20 ευρώ κάτω από την τιμή του Brent στην παγκόσμια αγορά για αρκετούς μήνες.
Ο Πούτιν έχει ισχυρούς συμμάχους
Το εάν οι τιμές στην παγκόσμια αγορά θα παραμείνουν στο σημερινό υψηλό επίπεδο εξαρτάται πρωτίστως από τις χώρες παραγωγής του μαύρου χρυσού. Αυτό θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τη Σαουδική Αραβία και τις χώρες του ΟΠΕΚ+
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών , η αγορά πετρελαίου αντιμετωπίζει σοβαρή υποπροσφορά λόγω της μείωσης της παραγωγής από τη Σαουδική Αραβία. Ήδη το τρέχον τρίμηνο, η αγορά πετρελαίου θα είναι υποτροφοδοτούμενη κατά περίπου δύο εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με τη μηνιαία έκθεση του καρτέλ.
Το καρτέλ αναμένει ότι η παγκόσμια ζήτηση αργού πετρελαίου θα είναι κατά μέσο όρο 102 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα φέτος, σύμφωνα με τη μηνιαία έκθεση του ΟΠΕΚ. Αυτό σημαίνει ότι η ζήτηση θα αυξάνεται κατά 2,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Για το 2024, οι ειδικοί του ΟΠΕΚ προβλέπουν τη ζήτηση κατά μέσο όρο στα 104,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Οι τιμές του πετρελαίου κινούνται υψηλότερα από τα μέσα Ιουλίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Brent της Βόρειας Θάλασσας έχει αυξηθεί περισσότερο από 10 δολάρια το βαρέλι. Η μείωση της παραγωγής στα σημαντικά πετρελαϊκά κράτη Σαουδική Αραβία και Ρωσία θεωρείται ισχυρή κινητήρια δύναμη των τιμών.
«Λόγω της μείωσης των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου και του ΟΠΕΚ, οι τιμές του αργού πετρελαίου έχουν αυξηθεί σε γενικές γραμμές», λέει ο Τζιοβάνι Σταουνόβο, αναλυτής εμπορευμάτων στην UBS, στην «Handelsblatt». Επιπλέον, ο Πούτιν αύξησε τους φόρους στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου – και αυτό απέφερε περισσότερα χρήματα στο ταμείο χωρίς να πουληθούν περισσότερες ποσότητες.
Το γεγονός ότι η Ρωσία μπορεί να συνεχίσει να πουλά πετρέλαιο και φυσικό αέριο παρά τις κυρώσεις υπογραμμίζει ένα βασικό πρόβλημα των δυτικών κυρώσεων: Άλλες χώρες εκτός Ευρώπης, συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ακόμη κι αν οι μεταφορές είναι πιο δύσκολες λόγω έλλειψης υποδομών.
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις
Ωστόσο, ο Κίπερ είναι πεπεισμένος για τις μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις των κυρώσεων στη ρωσική οικονομία. Σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2022, τα κέρδη από τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν μειωθεί κατά 47%. Άλλοι δείκτες καθιστούν επίσης σαφές ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για ισχυρή ρωσική οικονομία, αυτή τη στιγμή.
Το ρούβλι, για παράδειγμα, αποδυναμώνεται σημαντικά. Το ευρώ διαπραγματεύεται στα 107 ρούβλια και το δολάριο στα 97 ρούβλια. Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή για το ρωσικό νόμισμα από την άνοιξη του 2022. Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ύφεση στη χώρα και τα αρχικά αισιόδοξα στοιχεία για την αγορά εργασίας αποκαλύπτονται, μετά από προσεκτικότερη εξέταση, πώς είναι ωραιοποιημένα.
