Αν στον περασμένο αιώνα, οι πόλεμοι γίνονταν για το πετρέλαιο, τον 21ο δεν αποκλείεται πολλές συγκρούσεις να έχουν στο επίκεντρό το λίθιο – το πιο περιζήτητο μέταλλο στον κόσμο για την ενεργειακή, πράσινη μετάβαση. Το λίθιο, ο βασιλιάς των αλκαλικών μετάλλων, είναι για τους κυνηγούς θησαυρών της δεκαετίας του 2020 ό,τι ήταν ο χρυσός και το ασήμι για τους Ισπανούς «κονκισταδόρες» στην Αμερική, τον 16ο αιώνα. Χωρίς λίθιο, η πολυδιαφημισμένη ηλεκτροκίνηση είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η αξία του λιθίου στην παγκόσμια αγορά έφτασε τα 320 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Με απλά λόγια, διπλασιάστηκε μέσα σε πέντε χρόνια.
Το πρόβλημα είναι ότι το λίθιο βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις κυρίως στη Λατινική Αμερική: Η Αργεντινή, η Βολιβία και η Χιλή αποτελούν το «Τρίγωνο Λιθίου», επειδή μαζί κατέχουν το 56,3 % όλων των κοιτασμάτων στον κόσμο. Πράγμα που σημαίνει ότι όποιος κρατά τα κλειδιά του «Τριγώνου Λιθίου» θα ελέγχει και την ενεργειακή μοίρα του κόσμου.
Η Βολιβία, που διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου στον κόσμο, ανακοίνωσε ήδη την υπογραφή επενδυτικής σύμβασης 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μία κινεζική και μία ρωσική εταιρεία εξόρυξης για να ανοίξουν δύο ορυχεία στη χώρα. Με αυτή την επένδυση, οι δύο εταιρείες θα μπορούν να εξάγουν από 25.000 τόνους λιθίου ,ετησίως
Τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση της Βολιβίας είχε υπογράψει άλλη μια συμφωνία με την κινεζική κοινοπραξία CBC για δύο εργοστάσια μπαταριών λιθίου, κόστους δαπάνης ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων
Σαράντα πέντε ορυχεία σε όλον τον κόσμο
Με την τιμή του λιθίου να έχει εκτιναχθεί τα τελευταία χρόνια, εντείνεται πλέον η αναζήτηση και εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων για την κάλυψη της μελλοντικής ζήτησης.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ινστιτούτου Γεωλογικών Μελετών των Ηνωμένων Πολιτειών, η παγκόσμια εξόρυξη λιθίου έφτασε τους 82.000 τόνους το 2020-εκ των οποίων στην Αυστραλία (40.000 τόνοι), στη Χιλή (18.000 τόνοι) και την Κίνα (14.000 τόνοι). Όσον αφορά τα αποθέματα, έχουν εντοπιστεί 21 εκατομμύρια τόνοι παγκοσμίως, εκ των οποίων 9,2 εκατομμύρια τόνοι στη Χιλή, 4,7 εκατομμύρια τόνοι στην Αυστραλία και 1,9 εκατομμύρια τόνοι στην Αργεντινή. Η Βολιβία, από την πλευρά της, εκτιμά τα αποθέματά της σε λίθιο σε 21 εκατομμύρια τόνους.
Η Fastmarkets αναφέρει ότι 45 ορυχεία λιθίου λειτουργούσαν σε όλο τον κόσμο πέρυσι. Αλλα 11 έχουν προγραμματιστεί να ανοίξουν φέτος και άλλα επτά την επόμενη χρονιά. Οι ειδικοί λένε όμως ότι αυτός ο ρυθμός είναι πολύ χαμηλότερος για να διασφαλιστεί η παγκόσμια επάρκεια.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η παγκόσμια ζήτηση λιθίου θα υπερβεί την προσφορά κατά 500.000 τόνους το 2030.
Η Chilean Copper Commission (Cochilco), εκτιμά ότι η παγκόσμια ζήτηση για λίθιο, κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικών μπαταριών, θα αυξηθεί κατά 21% έως το 2030. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) υπολογίζει την αύξηση σε 42% έως το 2040.
Η Ευρώπη έχει κάποια κοιτάσματα λιθίου, αλλά φυσικά δεν καλύπτουν τις ανάγκες της βιομηχανίας της. Για αυτόν τον λόγο στην τελευταία σύνοδο κορυφής ΕΕ-Λατινικής Αμερικής στις Βρυξέλλες, το βασικό ζήτημα ήταν η συνεργασία στον τομέα των σπάνιων μετάλλων που διαθέτει ο «Κώνος» της Αμερικής.
Κόντρα με την Κίνα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί άλλωστε να αντισταθμίσει την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην Νότια Αμερική, καθώς ο ασιατικός γίγαντας έχει καταφέρει να γίνει ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος, μετά τις ΗΠΑ και μπροστά από την ΕΕ.
Η ανησυχία δεν είναι τυχαία. Η Ευρώπη εξαρτάται σχεδόν 100% από τις εισαγωγές λιθίου. Αν και η εξόρυξη της πρώτης ύλης γίνεται κυρίως στη Νότια Αμερική, την Αυστραλία και την Κίνα, η επεξεργασία της γίνεται σχεδόν αποκλειστικά στη Λαϊκή Δημοκρατία.
Στην τεχνολογική διαμάχη με τις Ηνωμένες Πολιτείες μάλιστα, το Πεκίνο απέδειξε πρόσφατα πώς δεν πτοείται ούτε από τους ελέγχους των πρώτων υλών. Από την 1η Αυγούστου, οι κινεζικές εταιρείες που εξάγουν Γάλλιο και Γερμάνιο , θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για έλεγχο στην αρμόδια κεντρική υπηρεσία του Πεκίνου. Τι θα συμβεί αν η Κίνα επεκτείνει τους ελέγχους των εξαγωγών της σε άλλες πρώτες ύλες; Σε περίπτωση που το λίθιο τεθεί επίσης σε εξαγωγικούς ελέγχους, «τότε έχουμε πραγματικά ένα διαφορετικό πρόβλημα», προειδοποίησε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Χάμπεκ .
«Δράκος» εναντίον «Αετού»
Η επιρροή του κινεζικού «Δράκου» στην εξόρυξη λιθίου στη Λατινική Αμερική έχει ανησυχήσει ιδιαίτερα τον αμερικανικό «Αετό», καθώς Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται το πολύτιμο μέταλλο και για τις στρατιωτικές τους ανάγκες. Η αμυντική βιομηχανία εξαρτάται από τις μπαταρίες ιόντων λιθίου και η Αργεντινή και η Χιλή καλύπτουν κατά μέσο όρο το 90% της ζήτησης λιθίου στις ΗΠΑ .
Ο «Αετός» και ο «Δράκος» είναι αδύνατο να συνυπάρξουν στο «Τρίγωνο Λιθίου», καθώς η ασφάλεια του ενός, είναι η αδυναμία του άλλου. Και γι` αυτόν τον λόγο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν την Κίνα σε επίπεδο ρευστότητας, άρχισαν να πιέζουν τις πιο ευάλωτες χώρες, όπως η Χιλή και το Μεξικό, για να εθνικοποιήσουν τις βιομηχανίες πρώτων υλών. Ελπίζοντας ότι θα ελέγξουν τον κλάδο, μέσω των αντίστοιχων κυβερνήσεων.
Ισως η διελκυστίνδα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, θα μπορούσε, μακροπρόθεσμα, να πείσει την Αργεντινή, τη Βολιβία, τη Χιλή και το Μεξικό να δημιουργήσουν μια αυτόνομη δύναμη: Ένα καρτέλ λιθίου, τύπου ΟΠΕΚ.
Μέχρι τότε όμως, η νέα «μάχη του Ατλαντικού» θα έχει ξεκινήσει. Η Λατινική Αμερική είναι ένα από τα μέρη όπου θα γραφτεί το πεπρωμένο των επόμενων δεκαετιών.
