Τι συμβαίνει με τον πληθωρισμό; Στη Γερμανία ανεβαίνει, ενώ στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, υποχωρεί. Και τι κάνει η ΕΚΤ; Θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια;
Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε περισσότερο από το αναμενόμενο στο 5,5% τον Ιούνιο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat- το χαμηλότερο ποσοστό από τις αρχές του περασμένου έτους. Τον Μάιο, ο πληθωρισμός ήταν ακόμα 6,1%. Σε κάθε περίπτωση, στην ευρωζώνη έχουμε το χαμηλότερο ποσοστό πληθωρισμού από τις αρχές του 2022.
Ο πληθωρισμός μειώθηκε σε 18 από τις 20 χώρες της ευρωζώνης, αυξήθηκε μόνο στη Γερμανία και παρέμεινε σταθερός στην Κροατία. Η αύξηση των τιμών υποχώρησε κάτω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ στην Ισπανία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο.
Ωστόσο, ο βασικός πληθωρισμός , που δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα τρόφιμα, ήταν 5,4% , από 5,3% τον Μάιο. Αυτό αποτελεί οπισθοδρόμηση για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία έχει δηλώσει ότι θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια έως ότου οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές υποχωρήσουν σαφώς προς τον στόχο του 2%.
Όπως διευκρινίζει η Eurostat, εξετάζοντας τις κύριες συνιστώσες του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός αναμένεται να καταγράψουν τις υψηλότερες τιμές του δείκτη σε ετήσια βάση (11,7%, έναντι 12,5% τον Μάιο). Ακολουθούν τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (5,5%, έναντι 5,8% τον Μάιο), οι υπηρεσίες (5,4%, έναντι 5,0% τον Μάιο) και η ενέργεια (-5,6% , έναντι -1,8% τον Μάιο).Όπως είναι προφανές, η πτώση των τιμών της ενέργειας συνέβαλε σημαντικά στην επιβράδυνση του πληθωρισμού.
Ένας διαφορετικός κόσμος
Τα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat για τον εναρμονισμένο πληθωρισμό τον Ιούνιο στην ευρωζώνη, δείχνουν πάντως και έναν διαφορετικό κόσμο: Ο ευρωπαϊκός Νότος-η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα -έχουν χαμηλότερο πληθωρισμό από τη Γερμανία. Και μάλιστα με πτωτική τάση, σε αντίθεση με τη Γερμανία που κατέγραψε ελαφρά άνοδο.
Σε ετήσια βάση, ο εναρμονισμένος δείκτης πληθωρισμού στο Βερολίνο αυξήθηκε από 6,3% σε 6,8%, στη Μαδρίτη μειώθηκε από 2,9% σε 1,6% ,στη Ρώμη από 8% σε 6,7% και στην Ελλάδα από 4,,1% σε 2,7%.
Οι διαφοροποιήσεις αυτές περιπλέκουν περαιτέρω το ήδη δύσκολο έργο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη διαχείριση των αυξήσεων των επιτοκίων. «Για την ΕΚΤ, η δουλειά θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη», λένε στην «Ν» ευρωπαϊκές πηγές. «Στη Γερμανία, όπου η δυσπιστία προς την ΕΚΤ είναι υψηλή, εμφανίζεται η εικόνα μιας συνεχιζόμενης τάσης τιμών που μειώνει την αγοραστική δύναμη από τους πολίτες. Στην Ισπανία, αντίθετα, οι άνθρωποι μπορούν να αναρωτηθούν: γιατί να γίνονται ακόμη περισσότερες αυξήσεις των επιτοκίων και επομένως αυξανόμενος κίνδυνος ύφεσης όταν ο πληθωρισμός έχει φύγει εδώ και καιρό;», είναι το ερώτημα που τίθεται.
Η μπάλα στην ΕΚΤ
Η μπάλα είναι λοιπόν τώρα στο γήπεδο της ΕΚΤ, μετά από 8 αυξήσεις των επιτοκίων κατά 400 μονάδες βάσης, σε λιγότερο από 12 μήνες. Γιατί, παρά την υποχώρηση ,το κύμα πληθωρισμού στην κοινότητα των 20 χωρών της ευρωζώνης, δεν έχει ακόμη κοπάσει. Η ανοδική τάση των τιμών αποδυναμώθηκε σε γενικές γραμμές . Μόνο στις υπηρεσίες ήταν υψηλότερος ο τιμάριθμος από τον προηγούμενο μήνα στο 5,4%. Αντίθετα, τα τρόφιμα και τα ποτά και τα είδη πολυτελείας αυξήθηκαν λιγότερο απότομα, όπως και τα βιομηχανικά προϊόντα. Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν σημαντικά κατά 5,6%.
Ωστόσο, ο στόχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον πληθωρισμό του 2% μεσοπρόθεσμα εξακολουθεί να φαντάζει πολύ μακρινός. Και η Κεντρική Τράπεζα ,έχει ήδη προδιαγράψει νέα αύξηση των επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίασή της τον Ιούλιο.
«Ποιο είναι το νόημα να αυξηθούν περαιτέρω τα επιτόκια, καθώς η πολιτική σύσφιξης δεν είναι πλήρως αποτελεσματική ; Όταν οι τιμές αυξάνονται από ένα εξωγενές σοκ τιμών, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα;», διερωτάται ευρωπαϊκή τραπεζική πηγή, μιλώντας στη «Ναυτεμπορική». Μήπως για να κάνουμε τους Ευρωπαίους πολίτες να ξεχάσουν ότι η ΕΚΤ παρέμεινε κοιμισμένη μέχρι τον Ιούλιο του 2022, μετά από 10 μήνες κυκλικών αλλαγών που θεωρήθηκαν «παροδικές», για να συνειδητοποιήσει μήνες αργότερα ότι το σοκ τιμών είχε εξαπλωθεί σε όλους τους τομείς της οικονομίας;» είναι το ερώτημα που θέτουν οι ίδιες πηγές, μέσω της Ναυτεμπορικής. «Η ΕΚΤ κινδυνεύει να ενεργήσει όπως ένας διαιτητής που- για να αντισταθμίσει ένα λάθος σφύριγμα στη διάρκεια του αγώνα, δίνει ένα ανύπαρκτο πέναλτι . Αλλά δυστυχώς, εδώ δεν παίζουμε ποδόσφαιρο», προσθέτει με έμφαση.
Ποιον πληθωρισμό;
Με βάση ποιον πληθωρισμό πρέπει να κινηθεί τώρα η ΕΚΤ; Τον γερμανικό; Αλλά γιατί να τιμωρήσει τη Γαλλία, την Ισπανία , την Ελλάδα και την Ιταλία με πιο ακριβό χρήμα; Και κυρίως, γιατί υπάρχουν τόσο σημαντικές και διαφορετικές παραλλαγές μεταξύ αυτών των χωρών; Σχεδόν όλα εξαρτώνται από το πώς λι διάφορες χώρες της ευρωζώνης διαχειρίστηκαν τις παρεμβάσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2021 και στη συνέχεια εξερράγη την άνοιξη-καλοκαίρι του 2022 λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Για παράδειγμα, στη Γερμανία, η κυβέρνηση χορήγησε εξαιρετικές εκπτώσεις στις σιδηροδρομικές μεταφορές μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου 2022 και επομένως σήμερα είναι φυσιολογικό-σε σύγκριση με αυτά τα χαμηλά επίπεδα τιμών-να υπάρχει μια ελαφρά αύξηση.
Συνεπώς, η ΕΚΤ δεν πρέπει να αντλεί επιχειρήματα για νέες αυξήσεις των επιτοκίων από τα γερμανικά στοιχεία του πληθωρισμού.
Η Ισπανία, που δεν εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο και εξασφαλίζοντας σημαντικές προμήθειες από τη Βόρεια Αφρική και και LNG από τις ΗΠΑ και το Κατάρ, ήταν από τις πρώτες χώρες που μπόρεσαν να περιορίσουν τον αντίκτυπο των αυξήσεων των τιμών της ενέργειας. Όπως είναι προφανές, η πτώση των τιμών της ενέργειας συνέβαλε σημαντικά στην επιβράδυνση του πληθωρισμού.
Τι θα κάνει η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο
Η Κριστίν Λαγκάρντ είπε στο ετήσιο συνέδριο αυτής της εβδομάδας στη Σίντρα της Πορτογαλίας, ότι «δεν μπορεί ακόμη να κηρύξει τη νίκη» στη μάχη κατά του πληθωρισμού.
Η οικονομολόγος Μαέβα Κουζάν θεωρεί πιθανό να παραμείνει ο πληθωρισμός σε υψηλά επίπεδα τους επόμενους δύο μήνες και έτσι η ΕΚΤ να αυξάνει τα επιτόκια ,τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, εάν επιβεβαιωθούν ορισμένα από τα πρώτα σημάδια χαλάρωσης των αυξήσεων των τιμών στις υπηρεσίες, θα μπορούσαν να δώσουν στο διοικητικό συμβούλιο περισσότερα επιχειρήματα για να ζητήσει ένα διάλειμμα στην αύξηση των επιτοκίων, μετά τη συνεδρίαση του Ιουλίου.
