Η Ρωσία ήταν επί χρόνια ένας από τους σημαντικότερους προμηθευτές ξυλείας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κατέχοντας το ένα πέμπτο της παγκόσμιας δασικής έκτασης, η Ρωσία εξήγαγε για παράδειγμα το 2021, περίπου 13,6 εκατομμύρια τόνους ξύλου και προϊόντων ξύλου στην ΕΕ, αξίας άνω των τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την Eurostat. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία όμως και το εμπόριο ξυλείας έγινε πολιτικό ζήτημα και στις 11 Ιουλίου 2022, απαγορεύτηκαν οι εισαγωγές ξυλείας από τη Ρωσία, στο πλαίσιο των δυτικών κυρώσεων.
Επιπλέον, σύμφωνα με ανάλυση της βρετανικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Earthsight, ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες ξυλείας της Ρωσίας υποστηρίζονται από ολιγάρχες με στενούς δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον άνθρωπο που ξεκίνησε τον πόλεμο.
Mέσα ενημέρωσης, όπως η αυστριακή εφημερίδα DER STANDARD, η γερμανική ερευνητική ιστοσελίδα Paper Trail Media, το περιοδικό Profil, το ερευνητικό podcast Die Dunkelkammer απέδειξαν όμως η ρωσική ξυλεία εξακολουθεί να εισάγεται στην ΕΕ μέσω άλλων χωρών, παρακάμπτοντας το καθεστώς των κυρώσεων.
Η παράκαμψη των κυρώσεων λειτουργεί ως εξής:η ξυλεία από τη Ρωσία εξάγεται αρχικά σε άλλες χώρες – για παράδειγμα στο Καζακστάν, την Τουρκία ή την Κίνα. Εκεί επεξεργάζεται περαιτέρω, συγκαλύπτεται η πραγματική προέλευση και στη συνέχεια πηγαίνει στην Ε.Ε.
Έρευνα της γερμανικής τηλεόρασης ZDF frontal έδειξε επίσης πώς η ρωσική ξυλεία από την Κίνα μπορεί να μεταπωληθεί στη Γερμανία χωρίς κανένα πρόβλημα. Ενώ το μερίδιο των εισαγωγών κόντρα πλακέ από τη Ρωσία στη Γερμανία μειώθηκε από 32,1% σε 1,6% από το 2021 έως το 2022, οι εισαγωγές από την Κίνα αυξήθηκαν από 10,9% σε 30,1%, την ίδια περίοδο.
Στη Γερμανία, επίσης, οι εισαγωγές ξυλείας από την Τουρκία, το Καζακστάν και το Κιργιστάν αυξήθηκαν μετά την επιβολή των κυρώσεων στη Μόσχα. Για παράδειγμα, η αξία των εισαγωγών ξυλείας από την Τουρκία αυξήθηκε από περίπου 1,8 εκατομμύρια ευρώ σε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ευρώ από το 2021 έως το 2022, από το Κιργιστάν από μηδέν σε σχεδόν 300.000 ευρώ και από το Καζακστάν από 450 σε 200.000 ευρώ.
«Όλα τα έσοδα που λαμβάνει το Κρεμλίνο θα χρησιμοποιηθούν τελικά για τον πόλεμο στην Ουκρανία», λέει ο Ολεγκ Ούστενκο, οικονομικός σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου.
«Η γρήγορη αντικατάσταση της ρωσικής ξυλείας είναι δύσκολη σε επιμέρους κλάδους, ειδικά στις κατασκευές», εξηγεί ο Χέρμπερτ Γεμστλ, Πρόεδρος του Συνδέσμου της Αυστριακής Βιομηχανίας Ξύλου. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, για την κατασκευή παρκέ δαπέδων, κουφωμάτων και επίπλων. Από την άλλη πλευρά, προσθέτει, είναι πιθανό να έχουν ωφεληθεί άλλοι: εταιρείες και μεσάζοντες που διακινούν λαθραία ξυλεία από τη Ρωσία στην ΕΕ μέσω παρακάμψεων, παραβιάζοντας σαφώς τις κυρώσεις.
