Η ρωσική μισθοφορική παραστρατιωτική οργάνωση Wagner συνεισφέρει σημαντικά στις επιχειρήσεις της Μόσχας στην Ουκρανία. Έχει επίσης συνδέσει το όνομά της με την πιο αιματηρή, μέχρι στιγμής, μάχη του πολέμου, την μάχη για την κατάκτηση της πόλης Μπαχμούτ. Στο Μπαχμούτ οι απώλειες ήταν μεγάλες και για τις δύο πλευρές. Η Wagner πλήρωσε μάλιστα βαρύ φόρο αίματος. Σύμφωνα με τον ιδρυτή της, Γεβγκένι Πριγκόζιν, στο Μπαχμούτ χάθηκαν πάνω από 20.000 άνδρες του.
Οι οικογένειες των Ρώσων μισθοφόρων που χάνουν την ζωή τους στην Ουκρανία λαμβάνουν αποζημίωση για το θάνατό τους, η οποία υπολογίζεται σε έως και 5 εκατομμύρια ρούβλια (60.000 δολάρια) ανά άτομο, επιπλέον των τυχόν μη καταβληθέντων μισθών. Σημειώνεται ότι οι μισθοφόροι της Wagner λαμβάνουν πληρωμές που περιλαμβάνουν μπόνους και μηνιαίο μισθό 240.000 ρούβλια (2.850 δολάρια).
Οι απώλειες όμως αυτές των Ρώσων μισθοφόρων δημιουργούν μια ασυνήθιστη παρενέργεια του πολέμου, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg: πυροδοτούν «έκρηξη» μετρητών στην Ρωσία καθώς η αποζημίωση καταβάλλεται με την προτροπή να αποφευχθεί η κατάθεση των μετρητών στις τράπεζες.
Μιλώντας στο Bloomberg η χήρα ενός μέλους της Wagner εξηγεί ότι δεν ήθελε «προβλήματα» με το φορολογικό σύστημα, ενώ παράλληλα δεν είχε έγγραφα που να αναφέρουν από πού προέρχονταν τα χρήματα. «Ο Wagner πλήρωσε για ό,τι έπρεπε», είπε. «Αγοράσαμε ήδη ένα διαμέρισμα».
Ο Πριγκόζιν δεν έχει καν προσπαθήσει να κρύψει τον τρόπο με τον οποίο πληρώνονται οι δυνάμεις του. Σε βίντεο που δημοσιεύτηκε αυτόν τον μήνα από την εταιρεία του Concorde, ακούγεται να λέει ότι οι μαχητές του «λαμβάνουν όλα τα χρήματα στα ‘’μαύρα’’».
Δεδομένου ότι η Wagner δεν έχει φορολογική έδρα στη Ρωσία, οι δραστηριότητές της πληρώνονται πάντα σε μετρητά. Επίσης, λαμβάνει χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, σύμφωνα με τον Marat Gabidullin, ο οποίος ήταν διοικητής σε μια πολιτοφυλακή στη Συρία συνδεδεμένη με την ομάδα της Wagner και συνεργάστηκε με τον Πριγκόζιν για τέσσερα χρόνια.
Τα συμβόλαια υπογράφονται με μια άλλη εταιρεία που ανήκει στην Πριγκόζιν και τα μετρητά παραδίδονται πολλές φορές το μήνα με αυτοκίνητο σε μια βάση της Wagner στη νότια Ρωσία, είπε ο Gabidullin.
Αυτή η οικονομία που διαμορφώνεται είναι χαρακτηριστική των αλλαγών που υπόκεινται στη Ρωσία, της οποίας οι τράπεζες πριν από τον πόλεμο ήταν από τους ηγέτες της Ευρώπης στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών. Τώρα, μεγάλα τμήματα της οικονομίας πρέπει να λειτουργούν μυστικά.
«Η αύξηση των μετρητών αντανακλά μια εκτίμηση των επιχειρηματικών κινδύνων και της αβεβαιότητας στην οικονομία», δήλωσε ο Sergey Dubinin, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας από το 1995 έως το 1998. «Αυτός είναι ο κύριος παράγοντας».
Πέρα από τη Wagner, η «πλημμύρα» ρουβλίων στην ρωσική οικονομία έχει εκτοξευθεί με ρυθμό-ρεκόρ από τον Σεπτέμβριο, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε μερική κινητοποίηση. Το αποτέλεσμα; Τη σωρευτική υπερβάλλουσα εκροή μετρητών ύψους 2,2 τρισ. ρούβλια από τις τράπεζες, σύμφωνα με το Bloomberg Economics.
Αυτή η τάση εξηγείται αν αναλογιστούμε τους περιορισμούς που ισχύουν στις τραπεζικές συναλλαγές. Έτσι η χρήση μετρητών γίνεται πιο διαδεδομένη για τη διευθέτηση του εξωτερικού εμπορίου, και παράλληλα επεκτείνεται στα κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας, όπου η Ρωσία επιβάλλει το δικό της νόμισμα καθώς δεν υπάρχουν άλλες επιλογές για τις πληρωμές.
«Η επέκταση της χρήσης μετρητών μπορεί να υποδηλώνει μια ποικιλία αλλαγών στην οικονομία της Ρωσίας – καμία όμως από αυτές δεν είναι καλή. Η αυξανόμενη ζήτηση για μετρητά υποδηλώνει χαμηλότερη εμπιστοσύνη στις τοπικές τράπεζες, υψηλότερο άγχος για ένα αβέβαιο μέλλον μεταξύ των νοικοκυριών, που προτιμούν να διατηρούν μετρητά παρά τον πληθωρισμό, και ένα αυξανόμενο ποσοστό της παραοικονομίας και την επιδείνωση της φορολογικής συμμόρφωσης», σχολιάζει το Bloomberg Economics.
Απαντώντας σε αίτημα του Bloomberg να σχολιάσει την τάση, η Τράπεζα της Ρωσίας ανέφερε πολλούς πιθανούς λόγους για αυτό που αποκάλεσε «αυξημένη ζήτηση» μετρητών από το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους.
Μεταξύ των παραγόντων που επικαλέστηκε είναι η «πιθανή πρόσθετη» ζήτηση για μετρητά στις «νέες περιοχές» της Ρωσίας, δηλαδή στα τμήματα της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας που προσαρτήθηκαν από τον Πούτιν τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η κεντρική τράπεζα ανέφερε επίσης τις πληρωμές του δημόσιου τομέα τα ποσά των οποίων οι άνθρωποι τείνουν να βγάζουν μερικώς από τις τράπεζες και τις ανάγκες των τουριστών κατά την περίοδο των διακοπών του Μαΐου στη Ρωσία.
Πάντως σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τον τρόπο σκέψης των ρωσικών αρχών, τα χρήματα που προορίζονται για τον στρατό, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών στρατευμάτων, είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο τα μετρητά αποτελούν βασική επιλογή. Αντίθετα, η φοροαποφυγή είναι απίθανο να παίζει σημαντικό ρόλο.