Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αντιμετωπίζει με μεγάλη ανησυχία τη διαμάχη στις Ηνωμένες Πολιτείες για την αύξηση του ορίου του χρέους και προειδοποιεί για εκτεταμένες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε περίπτωση αμερικανικής χρεοκοπίας.
«Σε σύγκριση με το 2011 ή το 2013, η πολιτική κατάσταση είναι τώρα πιο δύσκολη. Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να μην τελειώσουν καλά τα πράγματα αυτή τη φορά», δήλωσε ο Τόμπιας Αντριαν, επικεφαλής του τμήματος κεφαλαιαγοράς του ΔΝΤ σε συνέντευξή του στη γερμανική «Borsen-Zeitung». «H αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στις αγορές είναι μεγαλύτερη από ποτέ», σημειώνει ο Αντριαν και προσθέτει: «Ελπίζω και υπολογίζω σε ένα καλό αποτέλεσμα, αλλά οι κίνδυνοι είναι πολύ υψηλοί φέτος. Και αυτό από μόνο του είναι μεγάλο πρόβλημα για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα γιατί οδηγεί σε μεγαλύτερη αστάθεια»
Στο ερώτημα τι θα γινόταν αν οι ΗΠΑ χρεοκοπούσαν, ο αξιωματούχος του ΔΝΤ, τονίζει: «Δεν θέλω καθόλου να κάνω εικασίες. Αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: το δολάριο και τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα έχουν κεντρική σημασία για τις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές. Εάν αυτά ραγίσουν, θα υπάρξουν πολύ σοβαρές συνέπειες για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και για την παγκόσμια οικονομία συνολικά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κανείς δεν μπορεί, παρά να κάνει έκκληση στην κοινή λογική όλων των εμπλεκομένων: Απλώς δεν πρέπει να φτάσουν στα άκρα. Οι συμμετέχοντες στην αγορά δεν πρέπει να υποτιμούν τους κινδύνους. Αλλά έχω ακούσει από διάφορους παράγοντες της αγοράς ότι ήδη επεξεργάζονται σενάρια για παν ενδεχόμενο»
Δεν υπάρχει πλήρης ανοσία
Αναφορικά με το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα, ο Τόμπιας Αντριαν λέει ότι «στις ΗΠΑ, μέρος αυτής της εμπιστοσύνης στις τράπεζες έχει πλέον χαθεί, με αποτέλεσμα οι πελάτες να αποσύρουν καταθέσεις σε μεγάλη κλίμακα. Η Fed χρειάστηκε να παρέμβουν πολύ επιθετικά για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Οι μικρότερες τράπεζες δεν το έχουν καταφέρει ακόμη πλήρως. Ο δανεισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί, αλλά δεν αναμένουμε πραγματική πιστωτική κρίση…Στις ΗΠΑ, αυτή τη στιγμή υπάρχει πολύ ισχυρή εμπιστοσύνη στις μεγάλες τράπεζες. Έχουν πολύ περισσότερα κεφάλαια και περισσότερη ρευστότητα και έχουν επίσης αυστηρά stress tests. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
Στο ερώτημα αν υπάρχει κίνδυνος διάχυσης στη Γηραιά ήπειρο, ο Αντριαν βεβαιώνει ότι «στην Ευρώπη η κατάσταση είναι καλύτερη επειδή οι κανονισμοί είναι πιο συνεπείς, η Βασιλεία ΙΙΙ έχει επίσης εφαρμοστεί στις μικρές τράπεζες και επειδή τα επιτόκια δεν έχουν αυξηθεί ακόμη τόσο πολύ. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές τράπεζες κατέχουν λιγότερους τίτλους και οι τίτλοι που κατέχουν, τείνουν να έχουν μικρότερη διάρκεια. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι οι τράπεζες στην Ευρώπη θα μπορούσαν ακόμη και να βρεθούν κάτω από ένα ορισμένο βαθμό πίεσης. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο εάν η ΕΚΤ αναγκαστεί να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Όταν υπάρχει μια εκτεταμένη απώλεια εμπιστοσύνης, ουδείς έχει πλήρη ανοσία
Η αύξηση των επιτοκίων
Τα προβλήματα των τραπεζών πηγάζουν κυρίως από το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα βασικά τους επιτόκια με ρυθμό και σε βαθμό που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες, λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Αν ο πληθωρισμός μειωθεί σημαντικά και οι κεντρικές τράπεζες γίνουν λιγότερο επιθετικές, αυτό θα είναι καλό για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν δυσάρεστες εκπλήξεις όσον αφορά τον πληθωρισμό και οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αυξήσουν τα επιτόκια περισσότερο από το αναμενόμενο, μπορεί να υπάρξει νέα πίεση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα… Οι κεντρικές τράπεζες ανησυχούν πλέον και για την αξιοπιστία τους. Πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν αποφασιστικά μέτρα κατά του πληθωρισμού και να μην τα παρατήσουν πολύ νωρίς. Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι από τη στιγμή που οι πληθωριστικές προβλέψεις θα ξεφύγουν από τον έλεγχο, είναι εξαιρετικά δαπανηρό να τις αντιμετωπίσουμε…Το πιο πιθανό σενάριο είναι ο πληθωρισμός να κινηθεί προς τον στόχο του 2%. Υπάρχουν όμως τεράστιοι κίνδυνοι και σε κάθε περίπτωση θα χρειαστεί χρόνος. Οι αγορές αναμένουν σχετικά γρήγορη επιστροφή στο 2%. Όταν όμως βλέπετε ότι τα χρηματιστήρια στην Ευρώπη έχουν κερδίσει σχεδόν 15% από την αρχή του έτους, πρέπει να αναρωτηθείτε εάν αυτό ταιριάζει με την τρέχουσα κατάσταση. Δεν θα εκπλαγώ αν υπάρξουν αξιοσημείωτες διορθώσεις στην αγορά μετοχών στο άμεσο μέλλον.
