Ενώ το ανώτατο όριο χρέους των ΗΠΑ περιορίζει τον κρατικό δανεισμό σε ένα συγκεκριμένο ποσό, οι περισσότερες άλλες οικονομίες θέτουν όρια χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Για παράδειγμα, οι χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, και υπό συνθήκες κανονικότητας, δεσμεύονται να διατηρούν το δημόσιο χρέος τους κάτω από το 60% του ΑΕΠ και το ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα μικρότερο από 3%.
Η Δανία είναι η μόνη άλλη χώρα στον κόσμο, εκτός ΗΠΑ, με όριο χρέους που έχει οριστεί σε ένα πάγιο ποσό, ωστόσο δεν προκαλεί ποτέ πολιτική και οικονομική αναταραχή. Στην πραγματικότητα, δεν γίνεται καν λόγος γι’ αυτό.
Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι το ανώτατο όριο χρέους της Δανίας σχεδιάστηκε για να είναι μια θεωρητική συνταγματική διάταξη και ορίστηκε τόσο ψηλά ώστε να μην γίνει ποτέ το “πολιτικό διαπραγματευτικό χαρτί” που είναι στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τη Laura Sunder-Plassmann, αναπληρώτρια καθηγήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.
Η Sunder-Plassmann εξήγησε επίσης ότι η πολιτική της Δανίας είναι λιγότερο πολιτικά πολωμένη από τις ΗΠΑ, με δύο μεγάλα και δώδεκα – η περισσότερα ενίοτε- μικρότερα αλλά όχι ασήμαντα κόμματα να εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο.
Το ανώτατο όριο χρέους της Δανίας, ή “gældsloft”, τέθηκε σε εφαρμογή ως συνταγματική απαίτηση το 1993 και ορίστηκε στα 950 δισεκατομμύρια δανικές κορώνες (137,5 δισεκατομμύρια δολάρια). Οι Δανοί πολιτικοί το θεωρούν περισσότερο ως μια τυπική διαδικασία, η οποία εφαρμόζεται σε μεγάλο βαθμό για να καθησυχάσει το κοινοβούλιο και τους πολίτες ότι η εκάστοτε κυβέρνηση δεν μπορεί να «ξεφύγει» σε δαπάνες.
Μεγάλο όριο για μια μικρή χώρα
Η Δανία ιστορικά διατηρεί μια ισχυρή δημοσιονομική θέση. Όταν εμφάνισε σημαντικό έλλειμμα στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008,το ανώτατο όριο του χρέους αυξήθηκε το 2010 σε 2 τρισεκατομμύρια κορώνες.
Αυτό ωστόσο είναι ένα μεγάλο όριο για μια μικρή χώρα περίπου 6 εκατομμυρίων κατοίκων, με εθνικό χρέος που έφτανε μόλις τα 323 δισεκατομμύρια κορώνες στο τέλος του 2022, σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα της Δανίας.
Η χώρας είδε τελικά το χρέος της να μειώνεται σημαντικά σε σχέση με το ΑΕΠ, την τελευταία δεκαετία, με ένα “διάλλειμα” το 2020 λόγω της πανδημίας τoυ Covid, για να μειωθεί ωστόσο και πάλι, σε λίγο πάνω από το 30% του ΑΕΠ στα τέλη του 2022.
Ο Jesper Rangvid, καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Copenhagen Business School, δήλωσε στο CNBC την Τρίτη ότι το δανικό σύστημα είναι δομημένο έτσι ώστε οι πολιτικές αποφάσεις για τη δημοσιονομική πολιτική να περιορίζονται στον δημόσιο προϋπολογισμό για τους φόρους και τις δαπάνες κάθε έτους, ενώ το ανώτατο όριο χρέους είναι μια εντελώς ξεχωριστή τυπική διαδικασία.
Και “δεν συζητείται, απλώς επειδή δεν αποτελεί θέμα. Και αυτό οφείλεται, φυσικά, στο γεγονός ότι υπάρχουν όλα αυτά τα πλεονάσματα για πολλά χρόνια στον κρατικό προϋπολογισμό”, εξήγησε
Ο Rangvid πρόσθεσε ότι, ενώ οι Δανοί πολιτικοί από την πληθώρα των πολιτικών κομμάτων της χώρας έχουν ένα πολύ ευρύ φάσμα απόψεων για τη δημοσιονομική πολιτική, η βασική διαφορά είναι ότι η συζήτηση περιορίζεται στον ετήσιο προϋπολογισμό. Επομένως, καμία άλλη λειτουργία της κυβέρνησης δεν μπορεί να τεθεί σε ομηρία από τις δημοσιονομικές απαιτήσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
naftemporiki.gr
