«Η Ευρωπαϊκή Ένωση προετοιμάζεται για μια συστημική σύγκρουση με την Κίνα», γράφει η Handelsblatt. «Η Κομισιόν θέλει να αναδιοργανώσει τη σχέση της με την Κίνα και να περιορίσει τις επικίνδυνες συμφωνίες», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.
Αναμφίβολα, η αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και Πεκίνου έχει ενταθεί σημαντικά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα ,η Ευρώπη θα ήταν πολύ επιρρεπής σε εκβιασμούς από την Κίνα σε διάφορους τομείς», γράφει ο Μόριτς Κοχ, επικεφαλής του γραφείου Handelsblatt στις Βρυξέλλες. Ευρωπαίοι διπλωμάτες , μιλώντας στην «Ναυτεμπορική» υποστηρίζουν μάλιστα ότι το Πεκίνο διατηρεί μια «φιλορωσική ουδετερότητα».
Όπως λένε οι ίδιες πηγές, «αυτή η στάση αποδίδει καρπούς για τους Κινέζους: αν υπάρχει νικητής στον πόλεμο της Ουκρανίας, είναι η Κίνα. Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ήθελε να ανοικοδομήσει τη ρωσική αυτοκρατορία, τώρα έχει βαλτώσει στην Ουκρανία και κινδυνεύει να γίνει υποτελής του Πεκίνου, για να επιβιώσει».
Οι σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα θα είναι μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η πολιτική της ΕΕ έναντι της Κίνας, βρίσκεται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης στην επόμενη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά αλλαγή ρυθμού στη σχέση της με την Κίνα, με στόχο να μειώσει την εμπορική της εξάρτηση από τον ασιατικό γίγαντα. «Η Ευρώπη πρέπει να διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της για να αποφύγει να βρεθεί σε μια κατάσταση παρόμοια με αυτή που βρίσκεται τώρα με το ρωσικό αέριο», λένε στην «Ν», ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Αυτή είναι και η βούληση που εξέφρασε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζόζεπ Μπορέλ σε επιστολή του στους υπουργούς Εξωτερικών των 27 που συναντήθηκαν στη Στοκχόλμη την περασμένη Παρασκευή.
«Μείωση του ρίσκου»
Στο ίδιο μήκος κύματος, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για «μείωση του ρίσκου» στις σχέσεις με το Πεκίνο. Η Ευρώπη ωστόσο, είναι και εδώ χωρισμένη στα δυο: Χώρες όπως η Λιθουανία, που διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, πιέζουν προς μια πλήρη οικονομική και εμπορική αποξένωση με την Κίνα.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένα κράτη, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, πιέζουν για μείωση των κινδύνων, διατηρώντας όμως παράλληλα ενεργή συνεργασία με τον ασιατικό γίγαντα. «Η Κίνα είναι εταίρος, ανταλλάσσουμε κάπου 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ την ημέρα με το Πεκίνο», παραδέχεται ο Μπορέλ και προσθέτει με νόημα: «Ξεχάστε λοιπόν την αποσύνδεση της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κινεζική».
Το εμπορικό ισοζύγιο υπέρ του Πεκίνου
Το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ με την Κίνα αυξήθηκε κατά 58% τον τελευταίο χρόνο- από 250 σε 396 δισεκατομμύρια ευρώ- ίσο με το 2,3% του ΑΕΠ της ΕΕ, τόνισε ο Μπορέλ.
Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και μπροστά από την εσωτερική αγορά της ΕΕ. «Καμία εταιρεία με εξαγωγικό προσανατολισμό δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει αυτήν την αγορά», λέει ο εκπρόσωπος της Ένωσης Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI). «Η κινεζική αγορά θα συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο στο μέλλον είναι αδιαμφισβήτητο και υπάρχει συναίνεση μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και της γερμανικής βιομηχανίας», προσθέτει. Η Κίνα παρέμεινε άλλωστε ο σημαντικότερος εταίρος της Γερμανίας το 2022 – για έβδομη συνεχή χρονιά. Το εμπόριο των δύο χωρών έφτασε σχεδόν 300 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση πάνω από ένα πέμπτο. Ο Φόλκερ Τρέιερ, επικεφαλής εξωτερικού εμπορίου στο Γερμανικό Επιμελητήριο Βιομηχανίας και Εμπορίου (DIHK), δεν βλέπει να υπάρχει μια ρεαλιστική εναλλακτική , έναντι της Κίνας.
Οι Βρυξέλλες έχουν εφαρμόσει πάντως μέτρα για τη μείωση της ευρωπαϊκής έκθεσης στην Κίνα. Υπό την πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών, η Συμφωνία Επενδύσεων (CAI) του 2020, ανάμεσα στην ΕΕ και το Πεκίνο, η οποία είχε ως στόχο να ανοίξει την κινεζική αγορά σε εταιρείες από χώρες μέλη της ΕΕ, είναι πλέον νεκρό γράμμα . Και αυτό ,παρά τις προθέσεις του Πεκίνου να ξανανοίξει τον διάλογο.
Ξεκινά η G7 στη Χιροσίμα: Κίνα και πόλεμος στην Ουκρανία στο επίκεντρο
Σε λίγες ημέρες, η Κομισιόν σκοπεύει να παρουσιάσει τη στρατηγική της για την «οικονομική ασφάλεια». Μια στρατηγική που λέει ότι «η εξάρτηση της ΕΕ από συστημικούς αντιπάλους κάνει την Ευρώπη πιο επιρρεπή σε εκβιασμούς».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πάντως ένα μεγάλο δίλημμα: Από τη μια να ενισχύσει τη διατλαντική φιλία με τις ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα να διατηρήσει ευρείες εμπορικές σχέσεις με την Κίνα.
«Μικρός κήπος, μεγάλος φράχτης»
Στις Βρυξέλλες κάνουν ήδη λόγο για έναν «μικρό κήπο, που χρειάζεται έναν ψηλό φράχτη». Η ιδέα είναι να οριστούν στενά καθορισμένοι τομείς στους οποίους η Δύση θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα δυνατά μέσα για να διατηρήσει το τεχνολογικό της προβάδισμα – μεταξύ άλλων μέσω απαγορεύσεων εξαγωγών και ελέγχων στις ξένες επενδύσεις.
Ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης Ιγνάθιο Βίσκο είπε στους ομολόγους του του G7 κατά τη σύνοδό τους στην Ιαπωνία την περασμένη εβδομάδα, ότι «πρέπει να κρατήσουμε ανοιχτό τον διάλογο με την Κίνα και να αντιμετωπίσουμε μαζί τα προβλήματα που μας επηρεάζουν». Σε κάθε περίπτωση , η Ευρώπη πρέπει να έχει ελεύθερα τα χέρια της. Γιατί όταν τελειώσει κάποτε ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν αποκλείεται να ανοίξει μια ευρω-αμερικανική αντιπαράθεση. Ιδιαίτερα αν οι Ρεπουμπλικάνοι κερδίσουν στις προεδρικές εκλογές του 2024 στην Αμερική.
