Γιατί τόσοι πολλοί Αμερικανοί αλλά και πολίτες άλλων ανεπτυγμένων, πλούσιων οικονομιών ζουν στη φτώχεια; Γιατί τόσοι πολλοί πλούσιοι επωφελούνται από αυτό. Αυτή την απάντηση δίνει στο βιβλίο του με τίτλο «Poverty» ο Αμερικανός κοινωνιολόγος, Μάθιου Ντέσμοντ.
Σύμφωνα με τον Atlantic το best seller είναι ταυτόχρονα μια προσεκτική εξερεύνηση των στατιστικών στοιχείων για τη φτώχεια, μια βαθιά απεικόνιση των βιωμένων εμπειριών των φτωχών και μια εξέταση των τρόπων με τους οποίους οι πλούσιοι της Αμερικής κερδίζουν. Από αυτό το τελευταίο στοιχείο προέρχεται και ο μάλλον ιντριγκαδόρικος τίτλος του άρθρου.
Ο Ντέσμοντ δείχνει πώς οι εργοδότες, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι ιδιοκτήτες κατοικιών της χώρας αντλούν χρήματα από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, ενώ οι πλούσιες οικογένειες συσσωρεύουν ευκαιρίες για τον εαυτό τους. Αποδεικνύει επίσης πώς τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας της Αμερικής είναι κακώς σχεδιασμένα.
Ο Ντέσμοντ είναι καθηγητής στο Πρίνστον. Το προηγούμενο βιβλίο του —Evicted, για την αγορά ενοικίων χαμηλού εισοδήματος στο Μιλγουόκι — κέρδισε βραβείο Πούλιτζερ. Η δημοσιογράφος του Atlantic, Άννι Λόρι, συζήτησε μαζί του πώς οι πλούσιοι κέρδισαν τον πόλεμο κατά της φτώχειας και τι είναι απαραίτητο για να τερματιστεί η φτώχεια.
Σε τι διαφέρει λοιπόν η φτώχεια στην Αμερική από ό,τι σε άλλες χώρες; Οι ΗΠΑ έχουν διπλάσιο ποσοστό φτώχειας από τη Γερμανία ή τη Νότιο Κορέα, ενώ εισπράττουν πολύ μικρότερο μερίδιο του ΑΕΠ τους σε φόρους κάθε χρόνο και κατά συνέπεια μπορούν να κάνουν λιγότερα για την καταπολέμησή της. Παράλληλα, όπως σημειώνει ο Ντέσμοντ, «η ανοχή μας στη φτώχεια είναι πολύ υψηλή, πολύ υψηλότερη από ό,τι σε άλλα μέρη του ανεπτυγμένου κόσμου. Δεν ξέρω αν είναι πεποίθηση, κλισέ ή μύθος. Βλέπετε έναν άστεγο στο Λος Άντζελες. ένας Αμερικανός λέει, τι έκανε αυτό το άτομο; Βλέπεις έναν άστεγο στη Γαλλία. Ένας Γάλλος λέει, τι έκανε το κράτος»;
Ποιος ωφελείται όμως από ένα άτομο που είναι φτωχό ή άστεγο; «Πολλοί από εμάς επωφελούμαστε από αυτό. Δεν εννοώ μόνο τον τύπο που είναι λίγο πιο πλούσιος από εσένα ή πολύ πιο πλούσιος από εσένα. Εννοώ πολλούς από εμάς, αυτούς που βρήκαμε ασφάλεια και άνεση στην Αμερική καταναλώνοντας τα φτηνά αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγει η εργατική τάξη για εμάς» αναφέρει.
Οι μισοί από τους Αμερικανούς επενδύουν στο χρηματιστήριο. «Πολλές φορές, βλέπουμε τις αποταμιεύσεις μας να ανεβαίνουν ολοένα και περισσότερο όταν οι θέσεις εργασίες ή οι μισθοί σε εταιρείες μειώνονται ολοένα και περισσότερο. Αυτά τα δύο πράγματα σχετίζονται» εξηγεί.
Για τον Ντέσμοντ ένα μεγάλο αγκάθι στις ΗΠΑ είναι η στέγαση. Για τα δύο τρίτα της χώρας —τους ανθρώπους που έχουν σπίτια— η αγορά κατοικίας είναι σχεδόν θαυματουργή. Η ιδιοκτησία σπιτιού δεν είναι μια κερδοφόρα πρόταση για όλους—αυτό ήταν ένα ηχηρό μάθημα του 2008. Ωστόσο για πολλούς ανθρώπους, είναι η μεγαλύτερη πηγή δημιουργίας πλούτου. Από την άλλη έχουμε το άλλο ένα τρίτο, που νοικιάζει. «Η αγορά ενοικίων είναι απλώς εντελώς βάναυση, ειδικά για τους φτωχότερους» σημειώνει.
