Οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ αναγκάστηκαν από τις αναταράξεις στις αγορές να προβούν τον τελευταίο μήνα σε κινήσεις, που «ξόρκιζαν» έως και πρόσφατα, όπως το να εγγυηθούν ανασφάλιστες καταθέσεις και να αφήσουν τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας (JP Morgan Chase) να γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Αυτή δεν θα είναι η τελευταία αναγκαστική τους «παρατυπία», όπως σχολιάζει σε ανάλυσή του το Reuters.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Οργανισμό Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC). Τον Δεκέμβριο του 2021 ο πρόεδρός του, Μάρτιν Γκρουνμπεργκ, τόνισε πως η πώληση προβληματικών τραπεζών σε κολοσσούς όπως η JPMorgan κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 είχε «αυξήσει σημαντικά τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Οι ρυθμιστικές αρχές του χρηματοοικονομικού τομέα συνολικά ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικές έως και εχθρικές στην ιδέα περαιτέρω συγκέντρωσης στον κλάδο, δηλαδή σε εξαγορές που θα δημιουργούσαν «γίγαντες». Κανείς δεν ήθελε να βρεθεί μπροστά σε μία κρίση, που θα λύγιζε μία τράπεζα «too big to fail».
‘Ετσι το Σαββατοκύριακο του Μαρτίου που ο FDIC ανέλαβε τον έλεγχο της Silicon Valley Bank μετά τις μαζικές διαρροές καταθέσεων, ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ αρχικά είχαν την εντύπωση πως πιθανές προσφορές τους για την εξαγορά της δεν θα ήταν καλοδεχούμενες, όπως σχολιάζουν δύο πηγές στο Reuters. Ενάμιση μήνα μετά ωστόσο όταν έφτασε στον γκρεμό η First Republic Bank, ο FDIC επέλεξε την πώληση στην JPMorgan ως τη λιγότερο δαπανηρή λύση.
Εκπρόσωπος του FDIC είπε ότι ο οργανισμός δεν απέκλειεσε τις λεγόμενες συστημικές τράπεζες από το να καταθέσουν προσφορές για την SVB, αντιθέτως τις προσκάλεσε να το κάνουν. Ωστόσο η ταχύτητα της κατάρρευσης ήταν τέτοια που δεν υπήρχαν τα περιθώρια για να εκδηλωθεί ουσιαστικό ενδιαφέρον.
Ο φαύλος κύκλος οικονομίας – τραπεζών
Ένας δυσλειτουργικός τομέας περιφερειακών τραπεζών είναι βαθύτατα προβληματικός. Οι τράπεζες αυτές προσφέρουν χρηματοδότηση σε τεράστιους κλάδους της αμερικανικής οικονομίας και η φυγή καταθέσεων τις έχει αναγκάσει να πατήσουν φρένο στις χορηγήσεις δανείων. Τρεις αμερικανικές τράπεζες κατάρρευσαν και οι μετοχές αρκετών ακόμη έχουν δεχθεί ισχυρό πλήγμα με τον περιφερειακό δείκτη KBW Regional Banking Index να έχει υποχωρήσει 30% από τις 8 Μαρτίου.
Οι αβέβαιες οικονομικές προοπτικές εξαιτίας των πιέσεων που ασκεί η περιοριστική νομισματική πολιτική με τις μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων και άλλοι κίνδυνοι όπως η πτώση στις τιμές των επαγγελματικών ακινήτων, σφίγγουν ακόμη περισσότερο τον κλοιό για τις τράπεζες αυτές, που ήδη υποφέρουν από την έκθεσή τους στα κρατικά ομόλογα. Και όσο εντείνεται η πίεση στις τράπεζες τόσο κινδυνεύει η οικονομία να πέσει σε ύφεση. Μία τέτοια εξέλιξη θα ερχόταν να δώσει ακόμη ένα ισχυρό πλήγμα στον χρηματοοικονομικό τομέα. Δημιουργείται με λίγα λόγια ένας φαύλος κύκλος, ένα doom loop, όπως είναι γνωστός ο όρος στους οικονομικούς κύκλους.
Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν εργαλεία να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της τραπεζικής αναταραχής. Αλλά ό,τι και εάν κάνουν έχει και ανεπίθυμητες παρενέργειες, χωρίς να προσφέρει πλήρη θεραπεία.
