Ποια είναι σήμερα η πιο ισχυρή συμμαχία στις αγορές; Ίσως ο νέος, ενδυναμωμένος ΟΠΕΚ+, του οποίου τα ηνία κρατούν η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία. Και τούτο γιατί ορίζει με τις κινήσεις του πού θα φτάσουν οι τιμές, κρατώντας τον πληθωρισμό αρκετά πάνω από τον στόχο, παγιδεύοντας την παγκόσμια οικονομία σε έναν κύλο νομισματικής σύσφιξης διαρκείας και διατηρώντας στο προσκήνιο τον εφιάλτη της ύφεσης. Το Ριάντ, το οποίο έως και πέρυσι η Δύση επέμενε να φλερτάρει, δίνοντας «συγχωροχάρτι» στον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν (MBS) σήμερα ξεκάθαρα γυρίζει την πλάτη στην Ουάσιγκτον και δίνει το πάνω χέρι στα ενεργειακά παιχνίδια στη Μόσχα.
Είναι οικονομική η επιλογή αυτή της Σαουδικής Αραβίας; Φαίνεται πολύ περισσότερο γεωπολιτική. Όπως εξηγεί σε ανάλυσή του το Bloomberg, το πλούσιο βασίλειο του Αραβικού Κόλπου χρειάζετια ουσιαστικά οι τιμές του πετρελαίου να μην πέσουν κάτω από τα 50 με 55 δολάρια το βαρέλι, για να χρηματοδοτεί με άνεση τις εισαγωγές της και να αντισταθμίζει εκροές κεφαλαίων. Η εκτίναξή τους κοντά στα 85 δολάρια είναι βεβαίως καλοδεχούμενη για τα ταμεία της – αλλά ο κίνδυνος να σκαρφαλώσουν και πάλι πάνω από τα 100 δολάρια, ωθώντας την παγκόσμια οικονομία στο χείλος της ύφεσης, μπορεί να του γυρίσει εύκολα μπούμερανγκ.
Δεν είναι η οικονομική ανάγκη που οδηγεί το Ριάντ. Είναι περισσότερο μία συνειδητή- ίσως καιροσκοπική- απόφαση να ξεφύγει από το άρμα των ΗΠΑ και της Δύσης και όχι ακριβώς να προσδεθεί στο ρωσικό, αλλά πάντως να αναζητήσει άλλους συμμάχους. Αυτή τη στιγμή ο MBS καθορίζει τα όρια προσφοράς και τις τιμές του πετρελαίου μαζί με τον Βλαντίμιρ Πούτιν – που μέσα και από διάφορες προσπάθειες παράκαμψης των κυρώσεων, εξακολουθεί να έχει το «λάδι» των πετροδολαρίων για την πολεμική μηχανή του. Και δεν είναι το μόνο μέτωπο στο οποίο το Ριάντ γυρίζει την πλάτη στην Ουάσιγκτον. Θέλησε να προσεγγίσει το Ιράν και το έκανε, με μεσολαβητή την άλλη μεγάλη αναδυόμενη δύναμη, που χαρακτηρίζει «συστημική απειλή» για τη Δύση, την Κίνα.
Σαουδική Αραβία και Ιράν έθαψαν το τσεκούρι του πολέμου στο Πεκίνο τον Μάρτιο, σε μια κίνηση που άλλαξε το παιχνίδι τόσο για τη Μέση Ανατολή όσο και για την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στην πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή. Όπως σχολιάζουν αναλυτές στο CNN γινόμαστε ουσιαστικά μάρτυρες μίας μεταστροφής στις περιφερειακές συμμαχίες και στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή. Σε αντίθεση με την Ουάσιγκτον, το Πεκίνο έχει δείξει την ικανότητα να υπερβαίνει τους πολλούς ανταγωνισμούς που διασχίζουν τη Μέση Ανατολή. Η Κίνα έχει σφυρηλατήσει καλές διπλωματικές σχέσεις με χώρες σε όλη την περιοχή, με γνώμονα την ενίσχυση των οικονομικών δεσμών, αποφεύγοντας να σχολιάσει, να επικρίνει ή να προβεί σε κηρύγματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πόσο γρήγορα αλλάζει το σκηνικό
Ήταν το 2019 όταν ο υποψήφιος τότε πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, υποσχόταν να μετατρέψει τη Σαουδική Αραβία σε «παρία της διεθνούς σκηνής» ως απάντηση στη δολοφονία Κασόγκι και τις συνεχείς παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έναν χρόνο αργότερα, αναλαμβάνοντας την προεδρία και αντιμέτωπος με την οικονομική πραγματικότητα, θα έκανε στροφή 180 μοιρών. Όχι μόνο δεν απομόνωσε τον MBS και το Ριάντ, αλλά ταξίδεψε έως τη Σαουδική Αραβία για να τον δει από κοντά και να τον πείσει να παρέμβει στην αγορά πετρελαίου για να ρίξει τις τιμές.
Ο de facto ηγέτης του βασιλείου δεν του έκανε τη χάρη. Ο Μπάιντεν έφυγε με άδεια χέρια τότε και χωρίς τη δυνατότητα να μπορεί να ανακοινώσει κάποια συμφωνία. Αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες επεδίωξαν ανάλογη προσέγγιση της Σαουδικής Αραβίας και οι χειραψίες του MBS στη διεθνή σκηνή πολλαπλασιάστηκαν. Αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να δώσει το πρώτο «ράπισμα» στη Δύση τον περασμένο Οκτώβριο με συντονισμένη μείωση της προσφοράς και να δώσει ακόμη ένα τον περασμένο μήνα. Ο ίδιος έχει ξεκαθαρίσει τη στάση του. Η Δύση πάλι, περιμένει…
