«Οι τράπεζες για τους πλούσιους είναι διαφορετικές από τις άλλες τράπεζες. Κάποτε είχαν περισσότερο χρήμα», γράφει ο Telis Demos, στη στήλη Heard on the Street της Wall Street Journal. Και εξηγεί πώς περάσαμε από την κρίση των subprime δανείων (ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια προς δανειολήπτες που στην πραγματικότητα δεν μπορούσαν να τα αποπληρώσουν) στη σημερινή, superprime τραπεζική κρίση, που αφορά πρωτίστως εύπορους πελάτες τραπεζών.
Στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 οι τράπεζες που αντιμετώπισαν προβλήματα ήταν εκείνες που έδιναν δάνεια υψηλού ρίσκου ή τα έβγαζαν σε τιτλοποιημένη μορφή. Η τρέχουσα αναδυόμενη αναταραχή έχει, μέχρι στιγμής, το αντίθετο. Τράπεζες όπως η Silicon Valley Bank και η Signature Bank που φρόντιζαν μερικούς από τους πλουσιότερους και πιο αξιόπιστους πελάτες—αυτούς με κορυφαία πιστωτικά σκορ—είναι αυτές που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Αυτή είναι πραγματικά μία μεγάλη ανατροπή, σχολιάζει ο αρθογράφος. Μετά το 2008, η τραπεζική των πλουσίων συχνά διαφημιζόταν ως πολύ καλύτερο μοντέλο. Ακόμη και οι μεγαλύτερες τράπεζες άρχισαν να στοχεύουν περισσότερο στον καταναλωτικό δανεισμό και τη διαχείριση της περιουσίας τους σε σχετικά εύπορους πελάτες και μείωσαν την εξυπηρέτηση πελατών subprime. Οι πλούσιοι πελάτες σπάνια χρεοκοπούν, φέρνουν πολλά μετρητά και εμπορικές τραπεζικές συναλλαγές και πληρώνουν μεγάλες αμοιβές για επενδύσεις και συμβουλές.
Πώς η αύξηση των επιτοκίων οδήγησε σε εκροές
Αλλά όταν τα επιτόκια αυξήθηκαν πέρυσι, αποκαλύφθηκαν αδυναμίες στη στρατηγική. Δεν είναι ότι οι πλούσιοι αθετούν τα δάνεια κατά σωρό. Ωστόσο, οι καταθέτες με πλεονάζοντα μετρητά πέρυσι άρχισαν να παίρνουν τα μετρητά τους και να αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις σε διαδικτυακές τράπεζες, αμοιβαία κεφάλαια ή κρατικά ομόλογα. Επιπλέον, οι startups και άλλες ιδιωτικές επιχειρήσεις άρχισαν να καίνε περισσότερα μετρητά, οδηγώντας σε εκροές καταθέσεων.
Όταν οι καταθέτες άρχισαν να πανικοβάλλονται για την ασφάλεια των τραπεζών αυτόν τον μήνα και απέσυραν τα χρήματά τους, οι πιο εκτεθειμένοι ήταν οι άνθρωποι με ανασφάλιστες καταθέσεις πάνω από το όριο των 250.000 δολαρίων του Federal Deposit Insurance Corp (FDIC). Οι ανασφάλιστες καταθέσεις αντιπροσώπευαν μεγάλο μερίδιο των καταθέσεων στην SVB, κάτι που είχε ενθαρρύνει τους πελάτες να διατηρήσουν το μεγαλύτερο μέρος των μετρητών τους στην τράπεζα. Πλούσιοι πελάτες ήρθαν για τα προνόμια—μετά έφυγαν με τα μετρητά τους.
Γιατί οι τράπεζες των πλουσίων «φορτώθηκαν» με ομόλογα
Ο σύνθετος κίνδυνος καταθέσεων είναι το πρόβλημα των τραπεζών που έχουν πολλά δάνεια και τίτλους που αποδίδουν τώρα πολύ λιγότερο από τα επιτόκια της αγοράς. Πολλά από αυτά δεν μπορούν να πωληθούν εύκολα αν χρειαστεί για την κάλυψη εκροών καταθέσεων. Ένας λόγος που οι τράπεζες φόρτωσαν το χαρτοφυλάκιό τους με κρατικά ομόλογα, ήταν ακριβώς επειδή έλαβαν μια πλημμύρα καταθέσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά δεν είδαν ισοδύναμη αύξηση της ζήτησης δανείων. Κάτι έπρεπε να κάνουν με τα χρήματα αυτά. Και διάλεξαν την θεωρητικά ασφαλέστερη επιλογή: τα κρατικά ομόλογα. Αυτό μάλιστα συνέβη σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στις τράπεζες που εξυπηρετούν τους πλούσιους, καθώς οι πλούσιοι πελάτες συνήθως δεν χρειάζονται πολύ τραπεζικό δανεισμό για τις καθημερινές ανάγκες.
Τα jumbo στεγαστικά δάνεια
Οι πιο ευκατάστατοι συχνά δανείζονται για να αγοράσουν πολυτελή σπίτια. Τα Jumbo δάνεια αφορούν ποσά δανείων άνω των 726.200 $ στα περισσότερα μέρη και πάνω από 1.089.300 $ σε πόλεις υψηλού κόστους όπως η Νέα Υόρκη ή το Σαν Φρανσίσκο. Τα στεγαστικά δάνεια Jumbo φέρνουν πλούσιους πελάτες με πολλά μετρητά.
Επίσης, είναι συνήθως πιο δύσκολο να πωληθούν στην αγορά, εν μέρει επειδή δεν είναι εγγυημένα από επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση, όπως η Fannie Mae ή ο Freddie Mac. Έτσι οι τράπεζες βολεύονται σε αυτά. Ωστόσο, η αξία αυτών των στεγαστικών δανείων, πολλά από τα οποία καθορίζονται με χαμηλά επιτόκια για το άμεσο μέλλον, έχει μειωθεί καθώς τα επιτόκια αυξήθηκαν.
Σίγουρα, δεν υφίστανται έντονη πίεση όλες οι τράπεζες που επικεντρώνονται σε πλουσιότερους πελάτες. Οι μετοχές της Morgan Stanley και της Goldman Sachs υποχωρούν πολύ λιγότερο αυτόν τον μήνα από τον τραπεζικό δείκτη KBW Nasdaq Bank που έχει κάνει βουτιά 30%. Ωστόσο, αυτές οι τράπεζες είναι πιο διαφοροποιημένες και επικεντρώνονται περισσότερο στα πιο σταθερά τμήματα της επιχειρηματικής δραστηριότητας που παράγουν αμοιβή, όπως οι συναλλαγές μετοχών και η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, παρά σε στεγαστικά δάνεια ή καταθέσεις.
Μια χαλάρωση των επιτοκίων και η στήριξη της ρευστότητας από τη Federal Reserve θα μπορούσε να ηρεμήσει την κατάσταση προς το παρόν, σύμφωνα με τον αρθρογράφο της WSJ. Αλλά οι πιέσεις μπορεί να επιμείνουν. Οι κινήσεις των καταθέσεων μπορεί να παρακινήσουν περαιτέρω τους πελάτες να αναζητήσουν καλύτερη αξία σε μετρητά.
