Μετά από ένα χρόνο πολέμου στην Ουκρανία, το παγκόσμιο εμπόριο αποδεικνύεται πιο ανθεκτικό από ότι περίμεναν οι αναλυτές.
Αν και οι προβλέψεις ήταν αρνητικές, καθώς υπήρξε μείωση στις εξαγωγές τροφίμων και πρώτων υλών από τη Ρωσία και την Ουκρανία, πολλές χώρες βρήκαν άλλους προμηθευτές και το εμπόριο αναπτύχθηκε θετικά το 2022, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Τα ακριβή στοιχεία δεν θα δημοσιευτούν πριν από τον Απρίλιο, αλλά ο ΠΟΕ αναμένει ήδη αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου πολύ πάνω από το 3% για το 2022. Η πτώση που αρχικά ανέμεναν οι ειδικοί του ΠΟΕ , δεν επιβεβαιώθηκε.
«Ένας σημαντικός λόγος για αυτό είναι ότι οι περισσότερες χώρες ήταν πολύ απρόθυμες να επιβάλουν περιορισμούς στις εξαγωγές. Αυτός ήταν ένας από τους μεγάλους φόβους, όπως και σε προηγούμενες επισιτιστικές κρίσεις, αλλά ευτυχώς δεν υπήρξε επιδείνωση των προβλημάτων”, λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΠΟΕ, Ραλφ Όσσα. «Πολλές χώρες κατάφεραν να βρουν νέους προμηθευτές για αγαθά που εισήγαγαν στο παρελθόν από τη Ρωσία ή την Ουκρανία. Μερικές αντικατέστησαν ορισμένα προϊόντα με άλλα, όπως το ηλιέλαιο με το κραμβέλαιο», προσθέτει.
Ο ΠΟΕ αναφέρει την Αιθιοπία ως επιτυχημένο παράδειγμα: το 45% του εισαγόμενου νου σιταριού ήταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία, αλλά τώρα οι προμηθευτές είναι οι ΗΠΑ, η Αργεντινή και η ΕΕ.
Σε ερώτηση αν υπάρχουν και κερδοσκόποι του πολέμου, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΠΟΕ , τονίζει : «Δυσκολεύομαι λίγο με τη λέξη “κερδοσκόπος πολέμου”. Δεν νομίζω ότι κάποιος κερδίζει σε μια τόσο τρομερή σύγκρουση. Κατ’ αρχήν, οι άνθρωποι πρέπει να τρώνε. Και αν τα τρόφιμα δεν προέρχονται πλέον από την Ουκρανία, τότε είναι φυσικό να έρχονται τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ ή την Αργεντινή».
Ενδείξεις σχηματισμού δυο μπλοκ
«Η ανθεκτικότητα του παγκόσμιου εμπορίου εξυπηρετείται καλύτερα», λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΠΟΕ , «αν υπάρξουν διαφορετικές διεθνείς αγορές με ανοιχτούς και προβλέψιμους εμπορικούς κανόνες». Αυτό πρέπει επίσης να εκληφθεί ως έκκληση. Επειδή ο κατακερματισμός του κόσμου που απειλείται από τον πόλεμο της Ρωσίας θα ήταν μια μεγάλη οικονομική καταστροφή. «Εξετάσαμε ποιο θα ήταν το κόστος ενός τέτοιου κατακερματισμού της παγκόσμιας οικονομίας: εάν η παγκόσμια οικονομία χωριζόταν σε δύο μπλοκ, ένα δυτικό και ένα ανατολικό, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μια μέση απώλεια 5% του πραγματικού εισοδήματος”, λέει ο Ραλφ Όσσα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα, έστω και αν πολιτικά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις σχηματισμού δυο μπλοκ: με τη Ρωσία και την Κίνα από τη μια, τις ΗΠΑ και την ΕΕ από την άλλη.
«Αυτό που έχει αλλάξει περισσότερο είναι η αφήγηση για αυτή την αλληλεξάρτηση που τώρα ξαφνικά θεωρείται κάτι κακό. Αυτή η αλλαγμένη αφήγηση έχει ήδη φανεί σε κάποιο βαθμό στην εμπορική πολιτική. Αλλά τα δεδομένα, τουλάχιστον χωρίς μεγεθυντικό φακό, δεν δείχνουν τόσα πολλά προβλήματα».
Ο ΠΟΕ τονίζει πάντως ότι πρέπει να μην ενταθούν οι περιορισμοί στις εξαγωγές. Για, παράδειγμα, λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΠΟΕ, η Συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας για τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία που εκπνέει τον Μάρτιο, πρέπει να ανανεωθεί σύντομα.
