Σηκώθηκε χθες και επίσημα η «αυλαία» για τον ανασχεδιασμό των χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρισμού της ΕΕ, καθώς η Κομισιόν ξεκίνησε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης για την αλλαγή της αρχιτεκτονικής των αγορών, ενόψει της κατάθεσης της πρότασής της στα τέλη Μαρτίου: Αν και η αποκλιμάκωση των τιμών ρεύματος και φυσικού αερίου από τα ιστορικά υψηλά τους έχει άρει σε ένα βαθμό την αίσθηση του κατεπείγοντος που επικρατούσε μέχρι πρότινος, εντούτοις έχει εδραιωθεί πλέον η πεποίθηση ότι το υφιστάμενο μοντέλο, το πολυσυζητημένο target model έχει διαρθρωτικές αδυναμίες, δεν στέλνει τα σωστά σήματα τιμών σε περιόδους «ανωμαλίας» και χρήζει ενός καλού….λίφτινγκ. Μεταξύ άλλων για να μπορέσει να υπηρετήσει καλύτερα τον στόχο της επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας το 2050, που θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις σε ΑΠΕ και άλλες τεχνολογίες χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος. Αλλά και για να μειώσει την εξάρτηση των λογαριασμών των τελικών καταναλωτών από το βραχυπρόθεσμο κόστος των ορυκτών καυσίμων.
Ένα βασικό ερώτημα που θέτει η Κομισιόν στην αγορά είναι το αν θα πρέπει να αποτυπωθούν τα προσωρινά και έκτακτα μέτρα που έχουν ληφθεί σε επίπεδο ΕΕ (όπως όπως το πλαφόν ανά τεχνολογία στην ηλεκτροπαραγωγή κατά το ελληνικό μοντέλο) στη νέα αρχιτεκτονική των αγορών και αν ναι, με ποιον τρόπο: Αν θα πρέπει δηλαδή να ενεργοποιούνται μόνο σε περιόδους κρίσης ή να αναδειχθούν σε μόνιμο στοιχείο της δομής των αγορών.
Όπως επισημαίνεται στην επίσημη ανακοίνωση της Επιτροπής, οι βραχυπρόθεσμες αγορές παραμένουν σημαντικές για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο σύστημα και για χρήση του φθηνότερου ηλεκτρισμού ανά πάσα στιγμή. Χρειάζεται, όμως, συμπλήρωμα του ρυθμιστικού πλαισίου με πρόσθετα εργαλεία που θα δίνουν κίνητρο για μακροχρόνια εργαλεία (PPAs και Συμβάσεις επί Διαφορών- CfDs) ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα τιμολόγια των καταναλωτών και τα έσοδα των παραγωγών θα αποσυνδεθούν από τη διακύμανση των τιμών στις βραχυπρόθεσμες αγορές και θα γίνουν πιο σταθερά σε μακρύτερες περιόδους.
Αναφορικά με τα PPA, η Κομισιόν παρατηρεί πως το μερίδιο αγοράς των έργων που αποζημιώνονται μέσω αυτής της οδού ανέρχεται μόλις στο 15-20% του συνόλου και πως η χρήση των συμβολαίων αυτών περιορίζεται σε ορισμένες μόνο χώρες-μέλη και αφορά κυρίως μεγάλους ενεργοβόρους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό, παραθέτει σειρά προτάσεων για ενίσχυση του ρόλου, όπως παροχή – εγγυήσεων είτε μέσω εργαλείων της αγοράς, είτε μέσω δημοσίων μηχανισμών, στήριξη κρατικών μηχανισμών που μπορούν να συνδυαστούν με ΡΡΑ, απαίτηση από τους προμηθευτές να εξασφαλίζουν ένα προκαθορισμένο ποσοστό της ενέργειάς τους μέσω ΡΡΑ. Τέτοιες προτάσεις έχουν υποβληθεί και από την ελληνική πλευρά, με την Αθήνα να έχει κοινοποιήσει στην Κομισιόν το «Green Pool» που συνιστά ακριβώς μηχανισμό κρατικής ενίσχυσης των πράσινων PPA.
Όσον αφορά το δεύτερο είδους μακροχρόνιου συμβολαίου, τα CfD, η Κομισιόν αναφέρει ότι σε καταστάσεις πολύ υψηλών τιμών μπορούν να προσφέρουν σημαντικά έσοδα στα κράτη-μέλη ώστε να στηρίζουν τους καταναλωτές. Με αφορμή μάλιστα τις αντιδράσεις φορέων των ΑΠΕ που κάνουν λόγο για σχετική υποβάθμιση των ΡΡΑ προς όφελος των CfD, η Κομισιόν επισημαίνει ότι τα πρώτα δεν θα επηρεαστούν, καθώς τα δυο είδη συμβολαίων αλληλοσυμπληρώνονται.
Ελληνικές προτάσεις
Στον δημόσιο διάλογο που προδιαγράφεται ιδιαίτερα ζωηρός έχουν ήδη κατατεθεί ήδη ελληνικές προτάσεις, όπως αυτή του καθηγητή του ΕΜΠ Παντελή Κάπρου που αφορά σε «διχοτόμηση» της Προημερήσιας Αγοράς (DAM). Πρακτικά αυτό σημαίνει διαφορετική αμοιβή για τα ορυκτά καύσιμα και διαφορετική αμοιβή για τις ΑΠΕ, πυρηνικά, βιομάζα και άλλες μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που θα επέτρεπε την αποσύνδεση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από την τιμή του φυσικού αερίου.
Συγκεκριμένη πρόταση προτίθεται να καταθέσει και η ΡΑΕ όπως έχει προαναγγείλει ο επικεφαλής της Αρχής Αθ. Δαγούμας και στο πλαίσιο αυτό προχωρά στην προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την εκπόνηση μελέτης με αντικείμενο τον Σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Χονδρεμπορικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η Ελλάδα δεν είναι βέβαια η μόνη χώρα που έχει πει στον διάλογο. Προ ημερών πλαίσιο προτάσεων –με έμφαση στα CfDs- κατέθεσε και η Ισπανία, με τη Γερμανία να δηλώνει θετική στις προτάσεις της Μαδρίτης. Και ασφαλώς έπεται συνέχεια…
Solar Europe: Λανθασμένα τα μηνύματα από τις κρατικές παρεμβάσεις
Η διατήρηση της ρυθμιστικής σταθερότητα καθώς -όπως τονίζεται «τα λανθασμένα μηνύματα από τις κρατικές παρεμβάσεις στην αγορά μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά τη σημερινή γιγάντια ηλιακή δυναμική» είναι μια από τις πέντε προτεραιότητες για την ηλιακή ενέργεια φέτος που αναδεικνύει ο πρόεδρος της Solar Europe ( και επικεφαλής της Enel Green Power Hellas) Αριστοτέλης Χαντάβας. Οι υπόλοιπες τέσσερις είναι η δραστική αύξηση των εγκαταστατών ηλιακών συστημάτων, η επάρκεια δικτύου, ο εξορθολογισμός των διοικητικών διαδικασιών και η ενίσχυση της πρόσβασης στην πράσινη και αξιόπιστη παραγωγή.
