Το 2022 ήταν μια ασταθής χρονιά για το πετρέλαιο, που είδε τις τιμές να ενισχύονται σημαντικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αλλά να υποχωρούν έπειτα παρασυρμένες από τις ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία.
Το 2022 έκλεισε με το μπρεντ γύρω στα 85 δολάρια το βαρέλι και το αμερικανικό αργό στα 80 δολάρια το βαρέλι, με τους αναλυτές να διχάζονται όσον αφορά τις εκτιμήσεις τους για την πορεία των τιμών το 2023.
Η αποκλιμάκωση των τιμών
Η πτώση του πετρελαίου το δεύτερο εξάμηνο του 2022- στην οποία μικρή συνεισφορά είχε η επιβολή πλαφόν στις τιμές του αργού από τις χώρες της G7 και την ΕΕ- ήρθε επειδή οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, ενισχύοντας το αμερικανικό δολάριο, γεγονός που κατέστησε τα εμπορεύματα που διαπραγματεύονται σε δολάρια πιο δαπανηρή επένδυση για τους κατόχους άλλων νομισμάτων.
Επίσης, οι αυστηροί περιορισμοί της Κίνας για τον COVID-19, οι οποίοι χαλάρωσαν στο τέλος μόνο του έτους, δεν επέτρεψαν την ανάκαμψη της ζήτησης από την δεύτερη μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα στον κόσμο. Για την ακρίβεια η Κίνα σημείωσε το 2022 την πρώτη της πτώση στη ζήτηση πετρελαίου εδώ και χρόνια. Και ενώ η Κίνα αναμένεται να ανακάμψει το 2023, μετά την πρόσφατη εγκατάλειψη της πολιτικής των μηδενικών κρουσμάτων κορωνοϊού, η αύξηση των λοιμώξεων που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα έχει αμβλύνει τις ελπίδες για άμεση ενίσχυση της ζήτησης.
Στο μεταξύ, τα μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) και οι σύμμαχοί του παράγουν σχεδόν τόσο πολύ πετρέλαιο όσο πριν ανακοινωθεί η μείωση του συλλογικού τους στόχου τον Οκτώβριο.
Αστάθεια (και) το 2023
«Η αστάθεια είναι πιθανό να μην φύγει σύντομα καθώς διανύουμε άλλη μία εξαιρετικά αβέβαιη χρονιά, αν και σίγουρα το νέο έτος υπόσχεται πολλές εκπλήξεις και ανατροπές στην πορεία», σχολιάζει ο Craig Erlam της Oanda. «Οι επενδυτές μπαίνουν στο 2023 με προσεκτική σκέψη, προετοιμασμένοι για περισσότερες αυξήσεις επιτοκίων και αναμένοντας ύφεση σε όλο τον κόσμο», συνεχίζει.
Ενώ η ταξιδιωτική κίνηση στο τέλος του έτους και η απαγόρευση της Ρωσίας στις πωλήσεις αργού σε όσες χώρες έχουν υιοθετήσει το πλαφόν στις τιμές του ρωσικού αργού στηρίζουν τις τιμές, η στενότητα της προσφοράς θα αντισταθμιστεί από τη μείωση της κατανάλωσης λόγω του επιδεινούμενου οικονομικού περιβάλλοντος το επόμενο έτος, σημειώνει από την πλευρά του ο αναλυτής της CMC Markets, Leon Li.
Την κατανάλωση θεωρούν «κλειδί» στην διαμόρφωση του κλίματος και οι αναλυτές της S&P Global Commodity Insights σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι η αδύναμη ζήτηση θα μπορούσε να είναι το πραγματικό πλαφόν στις τιμές του πετρελαίου το 2023.
«Ο παγκόσμιος χάρτης προσφοράς πετρελαίου μπορεί να αναδιαμορφώνεται επ’ αόριστον ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία… Ωστόσο, ο πιθανός αντίκτυπος από μια ευρύτερη ύφεση της ζήτησης μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος βραχυπρόθεσμα, δεδομένης της αβεβαιότητας για την εικόνα της κατανάλωσης στην Κίνα καθώς και της ευρύτερης οικονομικής αδυναμίας παγκοσμίως. Η μεταβλητότητα είναι πιθανό να είναι η μόνη σταθερά το 2023», σημειώνουν.
«Ο αντίκτυπος της αύξησης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες και των αυξημένων τιμών της ενέργειας, παγκοσμίως, παραμένουν οι πιο έντονοι αντίθετοι άνεμοι, αν και τα γεωπολιτικά σημεία ανάφλεξης παραμένουν ανησυχητικά, όπως και οι κίνδυνοι του χρηματοπιστωτικού τομέα», συνεχίζουν εξηγώντας ότι η αδυναμία της ζήτησης έρχεται εν μέσω βασικών τρωτών σημείων από την πλευρά της προσφοράς, η οποία υπό πιο τυπικές οικονομικές συνθήκες θα μπορούσε να είχε προκαλέσει «επίμονες» σε τριψήφια νούμερα τιμές πετρελαίου.
Αυτοδιόρθωση και… Ασία
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας βλέπει τον κίνδυνο της ζήτησης να ξεπερνάει την προσφορά το δεύτερο εξάμηνο του 2023, πράγμα που σημαίνει ότι δεν αποκλείει νέο ράλι τιμών. Επιπλέον, υπάρχουν σίγουρα μεγάλες άγνωστες παράμετροι και στις δύο πλευρές: πόσο σκληρή ή ήπια θα είναι η οικονομική προσγείωση και πόσο αποτελεσματικά θα είναι τα μέτρα της G7 για τη Ρωσία.
«Ακόμα κι αν υπάρξει μια νέα άνοδος των τιμών, το πιθανότερο είναι ότι θα τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό και τελικά θα διαβρώσει τη ζήτηση, μειώνοντας τελικά ξανά τις τιμές, πιο γρήγορα από το συνηθισμένο», εκτιμούν οι αναλυτές.
Τα περισσότερα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στην Ασία και στις επιπλέον ποσότητες που μπορεί να απορροφήσει, δεδομένου ότι είναι σε ισχύ το πλαφόν στο ρωσικό αργό– από τον Φεβρουάριο θα ισχύει και για τα προϊόντα διύλισης πετρελαίου- και η Μόσχα αναζητάει νέους αγοραστές ενώ παράλληλα απαγορεύει από την 1η Φεβρουαρίου και για πέντε μήνες την προμήθεια πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου σε χώρες που συμμετέχουν στο ανώτατο όριο.
Η Ασία όμως έχει ήδη ενισχύσει από την έναρξη του πολέμου τις αγορές σε ρωσικό αργό. Πλέον καλείται να καλύψει ένα κενό προσφοράς που δημιουργήθηκε λόγω των προσωρινών ενδείξεων ότι μεγαλύτερες ποσότητες αργού που προέρχεται από τις ΗΠΑ και την Αφρική εκτρέπεται από την Ασία στην Ευρώπη. Ωστόσο, η πρόκληση για τους Ασιάτες αγοραστές θα είναι η εύρεση εναλλακτικής επιλογή για ασφάλιση για τη μεταφορά του ρωσικού αργού εκτός ΕΕ που θα επιτρέψουν τη συνέχιση της ροής πετρελαίου στην περιοχή εν μέσω κυρώσεων.
Ο άλλος βασικός παράγοντας στην πλευρά της προσφοράς είναι ο ΟΠΕΚ+, με τα μέλη μετά τη συνάντησή τους στις 4 Δεκεμβρίου να αναφέρουν ότι θα διατηρήσουν τον περιορισμό της παραγωγής τους προς το παρόν, υιοθετώντας μια προσέγγιση αναμονής.
Αυτή η απόφαση σημαίνει ότι η παραγωγή θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα έως ότου οι επιπτώσεις από τις κυρώσεις της ΕΕ στις εισαγωγές ρωσικού αργού και το ανώτατο όριο τιμών της G7 γίνουν πιο σαφείς.
Ο ΟΠΕΚ+ σημείωσε ότι η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση των μελών θα είναι τον Ιούνιο, αλλά διευκρίνισε επίσης ότι θα ενεργήσει αναμφίβολα με ευελιξία εάν οι τιμές ή οι ισορροπίες της αγοράς αλλάξουν γρήγορα. «Ίσως χρειαστεί, δεδομένου ότι το 2023 είναι απίθανο να είναι λιγότερο ταραχώδες από το 2022», καταλήγουν οι αναλυτές.
naftemporiki.gr
