Ο χειμώνας δεν φαίνεται να έχει «παγώσει» τα φτερά των «γερακιών» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι σκληροί υποστηρικτές της νομισματικής ορθοδοξίας –με το παρατσούκλι «γεράκια»- σε αντίθεση με τα «περιστέρια» που υπερασπίζονται μια πολιτική στήριξης της οικονομίας–φαίνεται να δυναμώνουν τις κραυγές τους μέσα στις γιορτές.
Η τελευταία «κραυγή» προήλθε από ένα από τα πιο δραστήρια «γεράκια», τον Ολλανδό τραπεζίτη Κλάρας Κνοτ. Ο διοικητής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας, δήλωσε πώς αναμένει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχίσει τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Και η Γερμανίδα και μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Ιζαμπέλ Σνάμπελ, προειδοποιεί ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να αυξηθούν, εάν χρειαστεί, πέρα από το επίπεδο που αναμένουν οι αγορές . «Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη αυξήσει τα επιτόκια τέσσερις φορές φέτος και θα μπορούσε να κάνει το ίδιο το 2023», δήλωσε ο Κλάας Κνοτ σε συνέντευξή του στους Financial Times. Εκτίμησε ότι η ΕΚΤ «μέχρι στιγμής είχε φτάσει μόνο στα μισά» στον αγώνα της κατά του πληθωρισμού, υπενθυμίζοντας ότι το ίδρυμα της Φρανκφούρτης αύξησε τα βασικά επιτόκια τέσσερις φορές από τον Ιούλιο, ανεβάζοντας το επιτόκιο καταθέσεων από -0,50% σε 2%. Θα μπορούσε επομένως να κάνει το ίδιο το 2023.
«Αρχίζει το δεύτερο ημίχρονο»
«Ο κίνδυνος να κάνεις πολύ λίγα είναι ακόμα μεγαλύτερος», είπε ο Κνοτ στη συνέντευξή του. «Είμαστε στην αρχή του δεύτερου ημιχρόνου», πρόσθεσε με νόημα ο Ολλανδός κεντρικός τραπεζίτης.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Σνάμπελ, μιλώντας στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, έκανε λόγο για υποτίμηση του πληθωρισμού από την ΕΚΤ και την ανάγκη για μια μακροπρόθεσμη πολιτική σταθερότητας. «Ο υψηλός πληθωρισμός είναι το κεντρικό θέμα με το οποίο ασχολούμαστε εντατικά όλο το χρόνο. Καθήκον της ΕΚΤ είναι να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών. Με ποσοστό πληθωρισμού πάνω από 10%, δύσκολα μπορεί κανείς να μιλήσει για σταθερότητα τιμών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επαναφέρουμε τον πληθωρισμό στο μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%», τόνισε η Ιζαμπέλ Σνάμπελ.
Έχουν περάσει σχεδόν δυο εβδομάδες από το τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ για το 2022, αλλά οι επιλογές που έκανε, ιδίως για την άνοδο των επιτοκίων, θα συνεχίσουν να συζητούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι, επιπλέον, η επόμενη συνεδρίαση είναι προγραμματισμένη τον Φεβρουάριο.
«Η απόφαση δεν είναι ευρωπαϊκή»
«Η απόφαση δεν είναι πραγματικά ευρωπαϊκή», λέει ο Λουίτζι Καμπίλιο, καθηγητής οικονομικής πολιτικής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου.
«Είναι μια ευθυγράμμιση, καθοδηγούμενη, μπορούμε πλέον να πούμε σε παγκόσμιο επίπεδο από τις κινήσεις των άλλων βασικών κεντρικών τραπεζών, κυρίως από την Federal Reserve. Γεγονός είναι ότι η ΕΚΤ δυστυχώς συνεχίζει να παραμένει καρφωμένη στην αμερικανική νομισματική πολιτική, οι στόχοι της οποίας αφορούν ένα πλαίσιο οικονομικής δυναμικής που δεν είναι το ευρωπαϊκό», υποστηρίζει ο Ιταλός οικονομολόγος και εξηγεί: «Η αμερικανική οικονομική πολιτική έχει ήδη εστιαστεί προς τις προεδρικές εκλογές του 2024. Το να το ξεχάσουμε θα ήταν θανάσιμο αμάρτημα, γιατί κυνηγώντας τον λάθος λαγό κινδυνεύουμε να χτυπήσουμε στον τοίχο. Είναι σαφές ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες κινηθούν με τον σωστό τρόπο μπορούμε να επωφεληθούμε και στην Ευρώπη λόγω των οικονομικών σχέσεων, αλλά δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι είδους πολιτικές θέλουν να εφαρμόσουν στην άλλη πλευρά του ωκεανού».
Η μεγάλη διαφορά είναι ότι στην Αμερική, ο πληθωρισμός, είναι διαφορετικής φύσης. Η δυναμική του τύπου πληθωρισμού που υπάρχει στην Ευρώπη, συνδέεται με τις υψηλές τιμές της εισαγόμενης ενέργειας κάτι που δεν ισχύει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η γεωπολιτική κατάσταση που αντιμετωπίζει η ΕΕ επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη δυναμική των τιμών της ενέργειας, αλλάζει συνεχώς και δεν είναι πάντα προβλέψιμη. Αλλά, αν η Φρανκφούρτη συνεχίσει να ακολουθεί την αμερικανική πολιτική της Fed,η Ευρωζώνη θα διακινδυνεύσει πολλά από την άποψη της ανάπτυξης.’Η χειρότερα, θα βυθιστεί σε μια άγνωστου βάθους ύφεση. Μια ύφεση που δεν είναι καθόλου σίγουρο πώς θα είναι «σχετικά σύντομη και ρηχή»
Το Qatargate
Πολλά θα εξαρτηθούν από την ενεργειακή κρίση, την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών στο ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Στις αρχές Φεβρουαρίου μάλιστα ξεκινά και το εμπάργκο στα ρωσικά προϊόντα διύλισης πετρελαίου που θα επηρεάσει επίσης τις τιμές .
Υπό το πρίσμα αυτό, ακόμη και το σκάνδαλο Qatargate μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πορεία του πληθωρισμού, αν γίνουν πράξη οι «απειλές» του Κατάρ για περιορισμό των ποσοτήτων LNG, λόγω των καταγγελιών για εμπλοκή του Εμιράτου στη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση είναι πραγματικά εύθραυστη σε ευρωπαϊκό επίπεδο και, επομένως, θα πρέπει να επιβεβαιωθεί μια συνετή και αξιόπιστη νομισματική πολιτική. Εκτός κι αν κάποιοι επιθυμούν μια «καλή ύφεση», παίζοντας όμως με τη φωτιά.
