«Η κρίση του φυσικού αερίου ξεκίνησε πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, τονίζει η Χέλεν Τόμσον, καθηγήτρια Πολιτικής Οικονομίας στο Κέιμπριτζ, η οποία ερευνά την επίδραση της ενέργειας στην πολιτική εδώ και χρόνια.
Σε συνέντευξή της στην Die Zeit, η Χέλεν Τόμσον σημειώνει ότι οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και ο κύριος λόγος για αυτό ήταν η αυξημένη ζήτηση της Κίνας για LNG. Έτσι, υπήρχε ήδη ανταγωνισμός μεταξύ Ευρώπης και Ασίας για φυσικό αέριο το φθινόπωρο του 2021. Εκείνη την εποχή, οι ασιατικές χώρες είχαν ένα πλεονέκτημα επειδή ήταν πιο πρόθυμες να δεχτούν τις υψηλότερες τιμές. Η Κίνα, για παράδειγμα, είχε λίγες εναλλακτικές λύσεις. Τα πλοία που μετέφεραν LNG ενώ κατευθύνονταν μέσω της Διώρυγας του Παναμά προς την Ευρώπη, γύρισαν αμέσως πίσω όταν μαθεύτηκε ότι στην Ασία δίνονταν υψηλότερες τιμές για το υγροποιημένο αέριο».
Η Τόμσον υποστηρίζει ότι η απόφαση της Ε.Ε. για ανώτατο όριο τιμής στο φυσικό αέριο, θα δυσχεράνει την εισαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη. «Κατά την άποψή μου, η γερμανική θέση βασίζεται στην καλύτερη κατανόηση των παγκόσμιων αγορών φυσικού αερίου. Ο αντίκτυπος του ανώτατου ορίου τιμών θα εξαρτηθεί από ανεξάρτητους παράγοντες: τον καιρό στην Ευρώπη και τη ζήτηση στην Ασία, ιδιαίτερα την Κίνα. Το 2021, οι εισαγωγές υγροποιημένου αερίου της Κίνας αυξήθηκαν κατά 15 έως 20%, ενώ εφέτος κατέρρευσαν λόγω της μηδενικής πολιτικής Covid».
Το γεγονός ότι η Κίνα έχει πλέον τερματίσει την πολιτική για μηδενικό Covid και έτσι θα μπορούσε να ανακάμψει οικονομικά, συνιστά απειλή για τις ευρωπαϊκές προμήθειες φυσικού αερίου. «Μέχρι το τέλος του 2024, που οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να εξάγουν περισσότερο υγροποιημένο αέριο, η προσφορά στην παγκόσμια αγορά δεν θα αυξηθεί. Έτσι, εάν στις αρχές του επόμενου έτους η ζήτηση στην Κίνα αυξηθεί γρήγορα και ταυτόχρονα επιστρέψει ο κρύος καιρός στην Ευρώπη, η κατάσταση θα είναι πιο δύσκολη από πριν», προειδοποιεί η καθηγήτρια Πολιτικής Οικονομίας στο Κέιμπριτζ.
Ο ανταγωνισμός με την Κίνα
«Η Ευρώπη μπορεί να κερδίσει τον ανταγωνισμό με το Πακιστάν ή το Μπαγκλαντές, αλλά είναι διαφορετικά με την Κίνα. Η κινεζική ηγεσία λαμβάνει εξαιρετικά σοβαρά την ενεργειακή πολιτική. Επομένως, δεν θα στοιχηματίζω ότι οι ευρωπαϊκές χώρες ς θα παραμερίσουν την Κίνα στην αγορά φυσικού αερίου. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορώ να φανταστώ καμία χώρα να σπάει τα μακροπρόθεσμα συμβόλαιά της με την Κίνα για να πουλήσει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη», προσθέτει η Τόμσον
Ερωτηθείσα αν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να βοηθήσουν την Ευρώπη να ανεξαρτητοποιηθεί ενεργειακά, η Χέλν Τόμσον εκτιμά ότι η Γηραιά ήπειρος θα συνεχίσει να χρειάζεται πολύ πετρέλαιο και φυσικό αέριο γιατί υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι το πετρέλαιο, για παράδειγμα, να μην παίζει πλέον ρόλο στον τομέα των μεταφορών. Αλλά και για την απεξάρτηση από τον άνθρακα, απαιτούνται τεχνολογικές ανακαλύψεις που κανείς δεν ξέρει πότε θα συμβούν.
Οι εισαγωγές μετάλλων
Ο μεγαλύτερος λόγος για τον οποίο η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ε.Ε. μπορεί να μην είναι δυνατή μέχρι το 2050 έχει να κάνει με τα μέταλλα. «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτούν μεγάλο αριθμό μετάλλων που είναι δύσκολο να βρεθούν στην Ευρώπη – και όπου υπάρχουν, υπάρχει ισχυρή πολιτική αντίσταση στην εξόρυξή τους. Έτσι, οι ευρωπαϊκές χώρες θα εξάγουν τις περιβαλλοντικές ζημιές που προκαλούνται από την εξόρυξη αυτών των μετάλλων σε φτωχότερες χώρες – κυρίως στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Και αυτό δεν μπορείς να το ονομάσεις ενεργειακή ανεξαρτησία», τονίζει η καθηγήτρια Τόμσον και προσθέτει: «Λέει πολλά το γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει επιβάλει σχεδόν καθόλου κυρώσεις στην εισαγωγή ουρανίου από τη Ρωσία. Τέτοιες κυρώσεις θα επηρέαζαν σοβαρά τα συμφέροντα ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, κυρίως της Γαλλίας, που στηρίζεται στην πυρηνική ενέργεια»
Ο Πούτιν θα κερδίσει τον ενεργειακό πόλεμο
Η Βρετανίδα καθηγήτρια πιστεύει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα κερδίσει τον ενεργειακό πόλεμο. «Η Ρωσία επιτίθεται στην ενεργειακή υποδομή της Ουκρανίας με πολύ πιο συστηματικό τρόπο από ό,τι στην αρχή του πολέμου. Και το κάνουν πολύ πιο επιτυχημένα από οτιδήποτε έχουν κάνει στο πεδίο της μάχης πριν. Επίσης, η Ρωσία κάνει μεγαλύτερη ζημιά στην ευρωπαϊκή οικονομία με τον ενεργειακό της πόλεμο από ό,τι οι δυτικές κυρώσεις στη ρωσική οικονομία. Οι ενέργειες του Πούτιν δεν έχουν ωθήσει πολύ την τιμή του αργού πετρελαίου μέχρι στιγμής, αλλά αυτό έχει επίσης να κάνει με την τύχη -δηλαδή την περιορισμένη ζήτηση της Κίνας- και το γεγονός ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ απελευθέρωσε πολύ πετρέλαιο από τα στρατηγικά της αποθέματα…
Ο κόσμος έχει συνειδητοποιήσει πολύ περισσότερο τον ρόλο της ενέργειας. Γράφω για τον αντίκτυπο της ενέργειας στην πολιτική από το 2017, αλλά μέχρι φέτος σχεδόν κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Ο πόλεμος το άλλαξε. Η ενεργειακή πολιτική έγινε ξαφνικά κεντρικός παράγοντας στην πολιτική συζήτηση των ευρωπαϊκών χωρών. Αλλά δεν ξέρουμε ακόμα πού θα οδηγήσει όλο αυτό. Άλλωστε, δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο από το οποίο μπορούμε να διδαχθούμε. Και όλα αυτά συμβαίνουν ακόμη και τη στιγμή που ο κόσμος προσπαθεί να αλλάξει ολόκληρη την ενεργειακή βάση του πολιτισμού. Είμαστε βαθιά στο… άγνωστο».
naftemporiki.gr
