Η Κομισιόν έδωσε άδεια στην Γερμανική κυβέρνηση μπορεί να υποστηρίξει τον προβληματικό εισαγωγέα φυσικού αερίου Uniper με έως και 34,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το σχέδιο διάσωσης του ενεργειακού γίγαντα που προμηθεύει με φυσικό αέριο εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις στη Γερμανία, προβλέπει την άμεση αύξηση κεφαλαίου οκτώ δισ. ευρώ. Επιπλέον, προγραμματίζεται περαιτέρω αύξηση κεφαλαίου έως και 26,5 δισ. ευρώ έως το 2024.
«Η Uniper βυθίστηκε σε κρίση λόγω του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την επακόλουθη διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου», ανέφερε στην αιτιολογική της έκθεση η Επιτροπή της ΕΕ. Η εταιρεία έπρεπε να αγοράσει το αέριο που λείπει από τη Ρωσία πιο ακριβά στην αγορά, προκειμένου να εκπληρώσει παλιές συμβάσεις προμήθειας, γεγονός που οδήγησε σε προβλήματα ρευστότητας. Από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο, η Uniper εμφάνισε καθαρές ζημιές ύψους 40 δισ. ευρώ -τις μεγαλύτερες εισηγμένης γερμανικής εταιρείας από την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.
Η Κομισιόν ενέκρινε επίσης δημόσια ενίσχυση στην κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Securing Energy For Europe (SEFE), πρώην θυγατρική της Gazprom. Στην περίπτωση αυτή, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επιτρέπεται να εισφέρει επιπλέον ίδια κεφάλαια ύψους 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η SEFE, η οποία ονομαζόταν Gazprom Germania πριν την εξαγορά της από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων στους τομείς του εμπορίου ενέργειας, της μεταφοράς φυσικού αερίου και της λειτουργίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου.
Φυσικά, Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε όρους και προϋποθέσεις για την οικονομική στήριξη, καθώς νοθεύεται ο ανταγωνισμός. Ετσι η Uniper πρέπει να πουλήσει μέρη της επιχείρησής της, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής Datteln 4 και Gönyu (Ουγγαρία) και ορισμένες διεθνείς θυγατρικές. Η SEFE πρόκειται επίσης να πουλήσει επιχειρήσεις στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας και του Μεξικού.
Φαινόμενο ντόμινο
Η παρέμβαση της Κομισιόν αποσκοπεί στην πρόληψη ενός φαινομένου ντόμινο που θα προκαλούσε τεράστιες επιπτώσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς η Uniper έχει πελάτες της κάπου 500 μεγαθήρια της γερμανικής βιομηχανίας.
Η παρέμβαση της Κομισιόν δείχνει τους φόβους των Βρυξελλών ότι το 2023 θα είναι γεμάτο εμπόδια για την ευρωπαϊκή βιομηχανία: Εμπόδια που προέρχονται από την ενεργειακή κρίση και την εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου.
Η βιομηχανία στην Ευρώπη θα μπορούσε να καταρρεύσει το 2023: οι προβλέψεις είναι πολύ κακές για τον μεταποιητικό τομέα στη Γηραιά ήπειρο ηπείρου, ο οποίος μπορεί να μην είναι σε θέση να ξεπεράσει τις τεράστιες προκλήσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει φέτος.
Στο επίκεντρο του συναγερμού βρίσκεται η ενεργειακή κρίση με τις σχετιζόμενες απότομες αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, βασικό ενεργειακό πόρο για πολλούς κλάδους και που φαίνεται πλέον δύσκολο να αντικατασταθεί βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα. Οι τιμές της ενέργειας είναι τουλάχιστον 5 ή 7 φορές υψηλότερες στην ΕΕ από ό,τι στις ΗΠΑ και η Γηραιά ήπειρος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έλλειψη φυσικού αερίου και, ως εκ τούτου, ακόμη υψηλό κόστος το 2023.
Επιπλέον, δεν πρέπει να υποτιμάται το αυξανόμενο χάσμα στην ανταγωνιστικότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που κινδυνεύει να προκαλέσει κύμα μετεγκατάστασης εταιρειών της ΕΕ και σε νέο πόλεμο μεταξύ των δύο Δυτικών οικονομιών, λόγω εθνικιστικών και προστατευτικών μέτρων.
Έκκληση στην ΕΕ για δράση
Η πιο πρόσφατη προειδοποίηση για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η βιομηχανία στην Ευρώπη για το 2023 προέρχεται από μια μελέτη του Συμβουλίου Business Europe, που εκπροσωπεί τις εθνικές οργανώσεις των βιομηχανιών.
Το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δράση για την προστασία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από το ενεργειακό κόστος.
Το πρώτο κρίσιμο σημείο είναι η ραγδαία αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και το χάσμα που διευρύνεται με τις ΗΠΑ στο ενεργειακό κόστος για τις βιομηχανίες. Το πλεονέκτημα που αποκτά η αμερικανική ισχύς είναι σημαντικό.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ήδη το 2021 οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν γίνει ο κορυφαίος προορισμός στον κόσμο για άμεσες ξένες επενδύσεις, με ακαθάριστες εισροές σχεδόν 5.000 δισεκατομμυρίων. Σε αυτό το αποτέλεσμα συνέβαλαν η φορολογική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Τραμπ και μια μακρά σειρά μέτρων βοήθειας και προστατευτισμού με βάση τον στόχο «Αγοράστε αμερικανικά». Μια περαιτέρω ισχυρή ώθηση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να έρθει τους επόμενους μήνες με τον Νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), δηλαδή το πολυετές σχέδιο των 738 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εγκρίθηκε από τον Μπάιντεν για να προσελκύσει με επιδοτήσεις εταιρείες να παράγουν στο αμερικανικό έδαφος. Επιπλέον, η αντικατάσταση των πηγών ενέργειας για ορισμένες βιομηχανίες μπορεί να είναι πολύ δύσκολη.Οι τομείς του σιδήρου και του χάλυβα δεν θα βρουν άλλη πηγή εκτός του φυσικού αερίου, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μετεγκατάσταση της παραγωγής, καθώς ορισμένοι τομείς δεν μπορούν να προσαρμοστούν αρκετά γρήγορα και ως εκ τούτου αποφασίζουν να μεταφέρουν τις μονάδες τους σε χώρες όπου η ενέργεια είναι φθηνότερη», αναφέρει η έκθεση του Business Europe.
Με τις τιμές του φυσικού αερίου να εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές και το επόμενο έτος, όταν η κούρσα για το LNG θα αυξηθεί δραματικά, ορισμένοι κλάδοι δεν θα μπορούν να αντικαταστήσουν αυτήν την πηγή ενέργειας, αναγκαζόμενοι να κλείσουν την παραγωγή ή να μεταναστεύσουν. Το γεγονός αυτό «δεν μπορεί παρά να έχει σημαντικές συνέπειες στην απασχόληση και επίσης στα δημόσια οικονομικά, λόγω της έλλειψης εσόδων από αυτούς τους τομείς και του υψηλότερου κόστους για τα δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας».
Αναζητώνται λύσεις
Για να μην θάψει ολόκληρους τομείς και να συμβαδίσει με την ενεργειακή μετάβαση, η ΕΕ αναζητά διάφορες λύσεις για τη στήριξη του βιομηχανικού μετασχηματισμού και στην Ευρώπη: Από τη διευκόλυνση της κρατικής ενίσχυσης στην απλούστευση των δημόσιων επενδύσεων στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης, στη μεγαλύτερη ώθηση για το REPowerEU στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας με τη δυνατότητα υψηλότερων κονδυλίων της ΕΕ: υπάρχουν πολλές προτάσεις για τη στήριξη του βιομηχανικού μετασχηματισμού και στην Ευρώπη. Αλλά η λύση δεν θα είναι εύκολη και σε κάθε περίπτωση η ΕΕ ξεκινά πάντα σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τις ΗΠΑ.Η ευρωπαϊκή βιομηχανία έχει πολλές και ανυπέρβλητες προκλήσεις να ξεπεράσει το 2023…
