Σε μια τελευταία εξόρμηση πριν από τα Χριστούγεννα, οι 27 υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ προσπαθούν να τετραγωνίσουν τον κύκλο στις Βρυξέλλες και να καταλήξουν σε συμφωνία για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου που έχουν εκτοξευθεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οι περισσότεροι υπουργοί εμφανίστηκαν αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει συμφωνία, με βάση την πρόταση της Τσέχικης προεδρίας, για ένα πλαφόν στην τιμή του αερίου στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα για μια περίοδο τριών ημερών- έναντι 275 ευρώ για δυο εβδομάδες, που είχε αρχικά προτείνει η Κομισιόν.
Ακόμη και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Χάμπεκ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ακόμη και το Βερολίνο να εγκρίνει τη συμφωνία. Άλλωστε, οι ασφαλιστικές δικλείδες που βάζει η πρόταση της Τσέχικης προεδρίας ικανοποιούν τη Γερμανία, καθώς καθιστούν πολύ δύσκολη την εφαρμογή της!
Για να εγκριθεί η συμφωνία για το πλαφόν, πρέπει πάντως να εγκριθεί τουλάχιστον από 15 από τις 27 χώρες της ΕΕ, οι οποίες μαζί να διαθέτουν το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ. «Αν ψηφιστεί η πρόταση, θα πρέπει να συμβιώσουμε με αυτήν», είπε ο Χάμπεκ στο περιθώριο της συνεδρίασης των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ. «Φυσικά, αυτό θα ήταν ένα αποτέλεσμα που δεν είναι επιθυμητό», τόνισε ο Χάμπεκ.
Το Qatargate στη σύνοδο
Η σύνοδος των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες επισκιάστηκε πάντως και από το σκάνδαλο Qatargate, μετά τις απειλές που εκτόξευσε το Κατάρ ότι οι αποκαλύψεις για δωροδοκία ευρωβουλευτών από το Εμιράτο, θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν τις εισαγωγές από την ΕΕ υγροποιημένου φυσικού αέριου από την Ντόχα.
Οι συνολικές εισαγωγές LNG από το Κατάρ, αντιπροσώπευαν μόλις το 5% των συνολικών εισαγωγών αερίου της ΕΕ, μέχρι στιγμής εφέτος. Ωστόσο, η σημασία του Κατάρ για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης πρόκειται να αυξηθεί χάρη στη μεγάλη επέκταση της παραγωγικής του ικανότητας LNG, με δύο μεγάλα έργα που πρόκειται να ολοκληρωθούν το 2026 και το 2027.
Η ΕΕ μπορεί ενδεχομένως να καλύψει τις ανάγκες της σε φυσικό αέριο για αυτόν τον χειμώνα, αλλά με δεδομένη την διακοπή της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου, πρέπει να βρει εναλλακτικές πηγές για τους επόμενους χειμώνες.
Η κρίση μόλις άρχισε
Σε κάθε περίπτωση, οι τιμές της ενέργειας είναι υψηλές στην Ευρώπη – και θα παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο τα επόμενα χρόνια. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει κλείσει ακόμη χρόνο, αλλά το κόστος για τις χώρες της ΕΕ έχει ήδη ανέλθει σε περίπου ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg .
Το αμερικανικό πρακτορείο προειδοποιεί ότι η χειρότερη ενεργειακή κρίση εδώ και δεκαετίες για την Ευρώπη, μόλις άρχισε. Όταν τελειώσει ο χειμώνας, οι δεξαμενές αποθήκευσης αερίου πρέπει να ξαναγεμίσουν. Η κατάσταση είναι απίθανο να βελτιωθεί έως ότου καταστεί διαθέσιμη, μια πρόσθετη παραγωγική ικανότητα, για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ. Για να εξασφαλιστεί η προσφορά, οι καταναλωτές στην Ευρώπη κλήθηκαν να μειώσουν την κατανάλωση. Μάλιστα, η ζήτηση μειώθηκε κατά 50 δισ. κυβικά μέτρα – αν και με βαρύ τίμημα για την βιομηχανική παραγωγή της ΕΕ.
Την επόμενη χρονιά, ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος έλλειψης. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, μπορεί να λείψουν στην ΕΕ περίπου 27 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, εφόσον μηδενιστούν οι εισαγωγές από τη Ρωσία και η οικονομία στην Κίνα ανακτήσει τη δυναμική της. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί στην πραγματικότητα: οι Κινέζοι οικονομολόγοι υποθέτουν ότι το Πεκίνο θα εισάγει σχεδόν 7% περισσότερο φυσικό αέριο το 2023,από ό,τι φέτος. Οι κρατικές εταιρείες έχουν αρχίσει επίσης να εξασφαλίζουν προμήθειες LNG για το επόμενο έτος.
Οι φιλοδοξίες της Ιαπωνίας θα μπορούσαν επίσης να ασκήσουν περαιτέρω πίεση στην αγορά: Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου ήταν εφέτος ο μεγαλύτερος εισαγωγέας LNG στον κόσμο. Και η κυβέρνηση του Τόκιο σκέφτεται να δημιουργήσει ένα στρατηγικό αποθεματικό.
Περίπου 700 δισ. σε πακέτα στήριξης
Οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης έγιναν μέχρι τώρα εν μέρει αισθητές από τους πολίτες των χωρών της ΕΕ. Η οικονομική δεξαμενή σκέψης Bruegel εκτιμά ότι οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ έχουν αμβλύνει τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης με περισσότερα από 700 δισεκατομμύρια ευρώ σε πακέτα στήριξης. Αυτή η κατάσταση θα μπορούσε επομένως να συνεχιστεί για χρόνια, αλλά λόγω της ύφεσης και του υψηλού πληθωρισμού, τα απαραίτητα πακέτα διάσωσης θα μπορούσαν να γίνουν όλο και λιγότερο διαθέσιμα.
Οι χώρες της ΕΕ χρηματοδοτούν τα πακέτα βοήθειας σε μεγάλο βαθμό μέσω του χρέους. Η Γερμανία, για παράδειγμα, θα χρειαστεί να δανειστεί κάπου 540 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών. Η ανάληψη ολοένα και περισσότερων χρεών δεν μπορεί να είναι μακροπρόθεσμα, μια βιώσιμη ιδέα…
