Παραμένει το κλίμα διχασμού στους κόλπους της ΕΕ για το πλαφόν στο φυσικό αέριο, μια ημέρα πριν την Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ. Οι πυρετώδεις διαπραγματεύσεις που συνεχίστηκαν μέσα στο Σαββατοκύριακο στη βάση της συμβιβαστικής πρότασης της τσεχικής προεδρίας (για πλαφόν στα 220 ευρώ/MWh) δεν γεφύρωσαν ουσιωδώς το χάσμα μεταξύ των «πλανοφολατρών» και των «πλαφονομάχων». Σήμερα θα διεξαχθεί νέος γύρος ζυμώσεων στις Βρυξέλλες σε επίπεδο Μόνιμων Αντιπροσώπων των «27» αλλά ο πήχης των προσδοκιών για συμφωνία βρίσκεται μάλλον χαμηλά. Ενδεικτική της απαισιοδοξίας είναι η έκκληση του Τσέχου υπουργού Βιομηχανίας Γιόζεφ Σίκελα προς όλες τις κυβερνήσεις για συμβιβαστική λύση, που συνοδεύθηκε και από αιχμές προς τη Γερμανία για την εμμονή της να μπλοκάρει ουσιαστικά το πλαφόν.
Όπως παραδέχθηκε ο κ. Σίκελα μιλώντας στη Frankfurter Allgemeine Zeitung, «Δεν θέλω καν να σκεφτώ το ενδεχόμενο αποτυχίας. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα χρειαστεί να εξηγήσω στους λαούς της Ευρώπης ότι δεν έχουμε συμφωνία». Συμφωνία που θα μπορούσε να συμβάλλει ουσιωδώς στον περιορισμό του δυσβάσταχτου ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τη στιγμή που το κύμα ψύχους που πλήττει πολλές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης εκτοξεύει στα ύψη τη ζήτηση για ρεύμα, προκαλώντας άνοδο των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρισμού στις εν λόγω χώρες στα επίπεδα των 400-450 ευρώ/MWh. Οι δε τιμές του φυσικού αερίου έχουν επιστρέψει στα επίπεδα των 140-150 ευρώ/ΜWh , με άνοδο πάνω από 30% από τα χαμηλά του φθινοπώρου κάτω από τα 100 ευρώ/MWh.
Η επιστολή των 12
Τελευταία εξέλιξη στο μακρόσυρτο «θρίλερ» των διαπραγματεύσεων ήταν η επιστολή 12 χωρών που τάσσονται υπέρ του πλαφόν (Ελλάδα, Ιταλία, Βέλγιο, Πολωνία, Σλοβακία, Κροατία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Λιθουανία, Λετονία, Μάλτα και Σλοβενία), όπου τονίζουν ότι το κείμενο στο τραπέζι «δεν πηγαίνει αρκετά μακριά ώστε να χαρακτηριστεί ικανοποιητικός συμβιβασμός». Οι 12 χώρες όχι απλώς κρίνουν το πλαφόν των 220 ευρώ/MWh υπερβολικά υψηλό (υπενθυμίζεται ότι η αρχική πρόταση της Κομισιόν έκανε λόγο για 275 ευρώ/MWh), αλλά και ζητούν επέκτασή του και στις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, καθώς και πιο χαλαρούς όρους ενεργοποίησης και απενεργοποίησής του. Απαιτήσεις που αποτελούν ωστόσο «κόκκινο πανί» για το αντίπαλο στρατόπεδο της Γερμανίας και των δορυφόρων της (Ολλανδία, Δανία, Εσθονία, Λουξεμβούργο) που έχοντας στο πλευρό τους και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή έναν ισχυρό και «θεσμικό» σύμμαχο με αυξημένο ειδικό βάρος- επιμένουν ότι το πλαφόν απειλεί όχι μόνο την ασφάλεια εφοδιασμού σε φυσικό αέριο της ΕΕ αλλά και την χρηματοοικονομική σταθερότητα του μπλοκ.
Η μη επίτευξη συμφωνίας αύριο σημαίνει επιστροφή του θέματος στο τραπέζι των αρχηγών κρατών των «27» κατά τη Σύνοδο Κορυφής στις 15-16 του μήνα και σύγκληση νέας, έκτακτης Συνόδου των Υπουργών Ενέργειας στις 19 του μηνός. Σε αυτό το σημείο, η τσεχική προεδρία θα κληθεί να αποφασίσει εάν θα θέσει το Σχέδιο Οδηγίας -όπως θα έχει διαμορφωθεί- σε ψηφοφορία ώστε να επιχειρήσει να το περάσει με ενισχυμένη πλειοψηφία (αφού η ομοφωνία μοιάζει μάλλον όνειρο απατηλό…), με αβέβαιη έκβαση. Διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι αυτή τη στιγμή και τα δυο στρατόπεδα διαθέτουν αρκετές ψήφους για να ασκήσουν βέτο εάν οι απαιτήσεις τους δεν ικανοποιηθούν.
Το διακύβευμα πηγαίνει πέρα από το πλαφόν στο φυσικό αέριο, καθώς η επίτευξη συμφωνίας σε αυτό θα «ξεπαγώσει» και την επίσημη έγκριση δυο ακόμα σημαντικών Κανονισμών, αυτού που προβλέπει τα υπόλοιπα μέτρα για την αγορά φυσικού αερίου και αυτού για τις fast-track αδειοδοτήσεις των ΑΠΕ. Παρά ταύτα, με τα σημερινά δεδομένα ο συμβιβασμός δεν μοιάζει ως το επικρατέστερο σενάριο, χωρίς να μπορεί και να αποκλειστεί…
Οι τιμές ρεύματος στην Ελλάδα
Στα 325 ευρώ/MWh διαμορφώνεται η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας σήμερα. Αν και εμφανίζει αύξηση 106% σε σχέση με την Κυριακή, εντούτοις η τιμή αυτή είναι από τις χαμηλότερες πανευρωπαϊκά, εξέλιξη στην οποία φαίνεται να συνέβαλε η αύξηση του ποσοστού του λιγνίτη στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής (13,71%) αλλά και το σχετικά υψηλό για την εποχή ποσοστό των ΑΠΕ (25,70%) εξαιτίας των ισχυρών ανέμων που πνέουν στη χώρα μας. Είναι ενδεικτικό ότι στις αγορές με τις οποίες είναι συζευγμένη η Ελλάδα (Βουλγαρία και Ιταλία) , η μέση τιμή σήμερα είναι 425,94 και 422,95 ευρώ/MWh αντίστοιχα. Η μέση τιμή για το Δεκέμβριο στην Ελλάδα διαμορφώνεται στα 315,13 ευρώ/MWh με τάσεις περαιτέρω αύξησης, προκαλώντας «ρίγη» στην εγχώρια βιομηχανία και ιδίως στις εταιρείες των οποίων οι συμβάσεις με τη ΔΕΗ λήγουν στα τέλη του έτους και έχουν παραλάβει επιστολές που αναφέρουν ότι από την 1η Ιανουαρίου 2023 η τιμολόγηση θα είναι αποκλειστικά μεταβλητή (indexed), θα συνδέεται δηλαδή με τις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού δια της Ρήτρας Αναπροσαρμογής. Στο πλαίσιο αυτό, παράγοντες του κλάδου κάνουν λόγο για ανάγκη κρατικής επιδότησης των βιομηχανιών έντασης ενέργειας των οποίων λήγουν οι συμβάσεις το αμέσως επόμενο διάστημα, προσδιορίζοντας το σχετικό κόστος στα 150-200 ευρώ για το 2023 για τις 3 περίπου Τεραβατώρες κατανάλωσης ρεύματος που έχουν ανάγκη στήριξης πέραν των οριζόντιων επιδοτήσεων μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης.
