Τη στρατηγική σημασία του αλουμινίου για την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης και την αναγκαιότητα να ληφθούν «εδώ και τώρα» δραστικά μέτρα από τις Βρυξέλλες για να στηριχθούν οι παραγωγοί του κρίσιμο μετάλλου στην Ευρώπη και να περιοριστεί η επικίνδυνη υπερ-εξάρτηση της Ηπείρου από τρίτες χώρες αναδεικνύουν με δηλώσεις του οι θεσμικοί φορείς του κλάδου, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του ΔΣ Eurometaux Ευάγγελος Μυτιληναίος.
«Το αλουμίνιο είναι μια από τις στρατηγικές πρώτες ύλες που η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει. Χρησιμοποιείται στην ηλεκτροπαραγωγή, τη μεταφορά και την αποθήκευση ενέργειας. Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Leuven δείχνει ότι μόνο η ενεργειακή μετάβαση θα οδηγήσει σε αύξηση 30% της ζήτησης για αλουμίνιου μέχρι το 2040, με τα ηλεκτρικά οχήματα, την ηλιακή ενέργεια και τα δίκτυα ηλεκτρισμού ως βασικούς μοχλούς», εξηγεί ο Γενικός Διευθυντής της Aluminum Europe, Πολ Βος, σε πρόσφατο άρθρο του στην ιστοσελίδα Euractiv.
«Tο βασικό ερώτημα είναι αν θα παράγουμε αυτό το αλουμίνιο εδώ στην Ευρώπη ή θα μεταφέρουμε την παραγωγή αλουμινίου σε χώρες όπως η Κίνα, όπου το ανθρακικό αποτύπωμα είναι τριπλάσιο, ενώ τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά εχέγγυα πολύ χαμηλότερα».
Το διακύβευμα είναι σαφές: Αν ο ευρωπαϊκός κλάδος αλουμινίου δεν λάβει επαρκή στήριξη για να περάσει το 2023 που προδιαγράφεται ιδιαίτερα δύσκολο, εγείρεται η απειλή ότι δεν θα υπάρχει ισχυρή ευρωπαϊκή βιομηχανία για να καλύψει τη ζήτηση. Απειλή που αφορά σε μεγάλο βαθμό και την Ελλάδα, αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο κλάδος αλουμινίου είναι ο τρίτος πιο εξαγωγικός της ελληνικής οικονομίας, με αξία εξαγωγών άνω των 2 δισ. ευρώ που αντιπροσωπεύουν το 5,4% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Περί τις 3.000 μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις απασχολούνται στη δραστηριότητα του Αλουμινίου, με πάνω από 30.000 εργαζόμενους.
Στο πλαίσιο αυτό, τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε και ο κ .Μυτιληναίος με πρόσφατη συνέντευξή του στο Politico: Όπως είπε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Μytilineos -μοναδικού καθετοποιημένου παραγωγού βωξίτη, αλουμίνας και αλουμινίου στην Ευρώπη- , «από το Σεπτέμβριο του 2021, η Ε.Ε. βιώνει την περικοπή και διακοπή λειτουργίας του 50% της παραγωγής πρωτόχυτου αλουμινίου (1,1 εκατ. τόνοι) λόγω της ενεργειακής κρίσης — σε ορισμένες περιπτώσεις απειλώντας την επιβίωση ολόκληρων εγκαταστάσεων. Οι μόνιμες απώλειες θέσεων εργασίας είναι μέχρι στιγμής χαμηλές, όμως ορισμένα προσωρινά κλεισίματα θα γίνουν μόνιμα εάν οι συνθήκες δεν βελτιωθούν σύντομα. Η Ε.Ε. παρήγαγε 2 εκατομμύρια τόνους αλουμινίου το 2021, ενώ η φετινή παραγωγή εκτιμάται ότι θα είναι κάτω του 1 εκατομμυρίου».
Ποια είναι η απάντηση στο πρόβλημα; Σύμφωνα με τον κ. Βος «χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή ατζέντα για τη βιομηχανία -που έχει ήδη αργήσει υπερβολικά- με διαρθρωτικές μακρόπνοες πολιτικές που στηρίζουν την βιώσιμη ανάπτυξη και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ. Αν σχεδιαστεί σωστά, η Πράξη Κρίσιμων Πρώτων Υλών (Critical Raw Materials Act- CRM) που επεξεργάζεται η Κομισιόν θα μπορούσε να είναι η απάντηση στο πολυσυζητημένο Inflation Reduction Act (IRA) των ΗΠΑ, αποτρέποντας τον κίνδυνο του να εισέλθει η Ευρώπη σε εποχή αποβιομηχάνισης».
Όπως είχε υπογραμμίσει και ο κ. Μυτιληναίος αναλαμβάνοντας την προεδρία της Eurometaux, πρωτοβουλίες της ΕΕ όπως η νέα Βιομηχανική Στρατηγική και η CRM θα πρέπει να ενσωματώνουν δεσμευτικούς κανόνες για να είναι αποτελεσματικές, ειδάλλως κινδυνεύουν να αποδειχθούν κενό γράμμα. «Η Πράξη για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες θα πρέπει να πηγαίνει χέρι με χέρι με την διευκόλυνση της πρόσβασης σε Ανανεώσιμη Ενέργεια και με τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του υψηλού ενεργειακού κόστους που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί μας σε σχέση με τους παγκόσμιους ανταγωνιστές τους», προσθέτει ο κ. Βος, σημειώνοντας ότι «Τα έκτακτα μέτρα που έχει λάβει η Κομισιόν είναι ανεπαρκή».
Και καταλήγει: «Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο καμπής και έχει μια τελευταία ευκαιρία για να σώσει τη βιομηχανική της βάση. Και παρότι η Πράξη CRM δεν είναι αντίβαρο για τη χρηματοοικονομική ισχύ των ΗΠΑ και της Κίνας, η Ευρώπη μπορεί ακόμα να «γυρίσει το παιχνίδι» διασφαλίζοντας ότι η φιλόδοξη πράσινη νομοθετική της ατζέντα δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους ανταγωνιστικούς παραγωγούς κρίσιμων μετάλλων».
