Οι σεΐχηδες «τα βρήκαν» με τον «τσάρο» Πούτιν όπως αναμενόταν άλλωστε-στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη των 23 μελών του ΟΠΕΚ+.
Οι εκπρόσωποι των 13 μελών του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) με επικεφαλής το Ριάντ, και οι 10 σύμμαχοί τους με επικεφαλής τη Μόσχα, συμφώνησαν να διατηρήσουν την πορεία που αποφασίστηκε τον περασμένο Οκτώβριο για μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά δύο εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, μέχρι την τέλος του 2023.
Από την τελευταία συνάντηση του καρτέλ στις αρχές Οκτωβρίου στη Βιέννη, το πετρέλαιο Brent Βόρειας Θάλασσας και το αντίστοιχο αμερικανικό WTI, έχουν χάσει περισσότερο από 6%.
Η απόφαση είναι όμως σημαντική κυρίως γιατί ελήφθη την παραμονή της έναρξης σήμερα του εμπάργκο της ΕΕ στο μεταφερόμενο διά της θαλάσσης ρωσικό πετρέλαιο και λίγο μετά την επιβολή πλαφόν στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Η Ρωσία εξέφρασε την αντίθεσή της στο πλαφόν και φυσικά στο εμπάργκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ρωσικό αργό, το οποίο θα εξαλείψει τα δύο τρίτα των ευρωπαϊκών αγορών από τη Μόσχα. Το Κρεμλίνο προειδοποίησε μάλιστα ότι δεν θα παραδίδει πλέον πετρέλαιο σε χώρες που υιοθετούν αυτόν τον μηχανισμό.
Η τιμή του βαρελιού του ρωσικού πετρελαίου Urals κυμαίνεται επί του παρόντος γύρω στα 65 δολάρια, δηλαδή, μόλις πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων, γεγονός που υποδηλώνει ότι βραχυπρόθεσμα, το αποτέλεσμα θα είναι περιορισμένο .
Αυτό φέρνει μάλιστα ορισμένες χώρες «σε μια πολύ άβολη θέση: να επιλέξουν μεταξύ της απώλειας πρόσβασης σε φθηνό ρωσικό αργό ή της έκθεσης σε κυρώσεις της G7», εξηγεί ο Κρεγκ Ερλαμ, αναλυτής στην Oanda.
Μακριά από τα φώτα
Η συμμαχία του ΟΠΕΚ+ αποφάσισε να «μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και να παρακολουθεί εάν οι τιμές εκτινάσσονται στα ύψη» μετά από αυτό το νέο σύνολο κυρώσεων, υπογραμμίζει ο αναλυτής.
Το καρτέλ θα μπορούσε τους επόμενους μήνες να «πάρει μια πιο επιθετική θέση», σε μια προειδοποίηση προς τη Δύση, προβλέπει ο Εντουάρντο Καμπανέλα, αναλυτής της UniCredit. Μια στρατηγική που κινδυνεύει «να επιδεινώσει την παγκόσμια ενεργειακή κρίση».
Οι ειδικοί τονίζουν πάντως ότι αυτή τη φορά υπάρχουν κι άλλοι απρόβλεπτοι παράγοντες: Για παράδειγμα, η διαμαρτυρία χιλιάδων νεαρών Κινέζων για τα σκληρά μέτρα του μηδενικού Covid και τα προβλήματα της Κίνας, του μεγαλύτερου καταναλωτή πετρελαίου στον πλανήτη. Είναι ένα σύμπτωμα, που προορίζεται να διαρκέσει τουλάχιστον για ολόκληρο το 2023, όπως φοβούνται πολλοί παρατηρητές, ή μια ευκαιρία για ένα σημείο καμπής, ικανό να επανεκκινήσει τις τιμές και την κατανάλωση βραχυπρόθεσμα;
Ίσως μάλιστα, ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν μπλέξει τα πεπρωμένα της γεωπολιτικής και της παγκόσμιας οικονομίας, όπως στις μέρες μας. Οι διαμαρτυρίες στη Σαγκάη και ο ηρωικός αγώνας των γυναικών του Ιράν, βαραίνουν το μέλλον της ενέργειας (και κατ’ επέκταση την καταπολέμηση του πληθωρισμού) όσο και η διελκυστίνδα των ενεργειακών προμηθειών που φθάνουν από τη Ρωσία.
Η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας έχει κάνει τις τιμές του πετρελαίου να υποχωρήσουν έχουν γύρω στα 80 δολάρια το βαρέλι.
Αλλά τώρα; Ένας πιο σκληρός χειμώνας μπορεί να αναγκάσει τις ευρωπαϊκές χώρες να ξαναρχίσουν σύντομα τις αγορές φυσικού αερίου.
Μικρή πίστη στο πλαφόν
Οι περισσότεροι αναλυτές δεν πιστεύουν στο «ανώτατο όριο τιμών» στο ρωσικό πετρέλαιο. Η ειδικός σε θέματα ενεργειακής πολιτικής Σιμόν Ταλιαπιέτρα από τη δεξαμενή σκέψης Bruegel στις Βρυξέλλες,εκτιμά ότι το ανώτατο όριο τιμής των 60 δολαρίων, θα έχει μικρό αντίκτυπο στα οικονομικά της Ρωσίας. «Θα περάσει σχεδόν απαρατήρητο γιατί είναι κοντά στην αξία στην οποία πωλείται ήδη ρωσικό πετρέλαιο. Το ανώτατο όριο θα μπορούσε να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου, αν θέλουμε να αυξήσουμε την πίεση στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν», δήλωσε η Ταλιαπιέτρα. «Το πρόβλημα είναι ότι έχουν ήδη περάσει πολλούς μήνες περιμένοντας ένα μέτρο» που θα περιόριζε τα κέρδη του Πούτιν από το πετρέλαιο.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών στην Ουάσιγκτον, ο Ρόμπιν Μπρουκς, υποστήριξε στο Twitter ότι μόνο ένα πλαφόν στα 30 δολάρια θα «έδινε στον Πούτιν την οικονομική κρίση που του αξίζει».
Το Κίεβο επίσης ζήτησε να μειωθεί το ανώτατο όριο τιμών. «Θα ήταν απαραίτητο να μειωθεί στα 30 δολάρια (ανά βαρέλι) προκειμένου να καταστραφεί η οικονομία του εχθρού πιο γρήγορα», έγραψε ο επικεφαλής του γραφείου του Προέδρου Ζελένσκι, Αντρι Γέρμακ στο Telegram.
Η εμπειρογνώμονας σε θέματα κυρώσεων στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών στο Βερολίνο, Μαρία Σαγκίνα, λέει πάντως ότι «60 δολάρια είναι καλύτερα από την απουσία συμφωνίας». Είναι πιθανό για τις χώρες να αυστηροποιήσουν το ανώτατο όριο τιμής αργότερα»
Κυριαρχεί η αβεβαιότητα
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα κυριαρχήσει η αβεβαιότητα για μεγάλο διάστημα στην αγορά πετρελαίου. Η πιθανή ανάκαμψη της δραστηριότητας στην Κίνα όμως, σε συνδυασμό με τη μείωση του πληθωρισμού στην Ευρώπη από την ερχόμενη άνοιξη, θα μπορούσε να εκτινάξει τις τιμές των καυσίμων στα ύψη. Το εμπάργκο της ΕΕ και των G7 έχει στόχο να αποτρέψει τις θαλάσσιες εξαγωγές της Μόσχας, αλλά την ίδια ώρα η Ρωσία ξανάχρησιμοποιεί παλιά δεξαμενόπλοια στη Μεσόγειο για να σπάσει τον κλοιό . Το Πεκίνο και το Νέο Δελχί επίσης σφυρίζουν αδιάφορα . Οι γεωπολιτικές ισορροπίες, είναι περισσότερο σημαντικές από τα βλήματα που σφυρίζουν στους ουρανούς του Ντονμπάς.
