Διακόσιοι αστακοί και δεκάδες μπουκάλια γαλλικής σαμπάνιας καταναλώθηκαν από τους περίπου 350 καλεσμένους στο δείπνο που παρέθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στον Γάλλο ομόλογό του, Εμμανουέλ Μακρόν, στον Χριστουγεννιάτικα διακοσμημένο Λευκό Οίκο.
Ένα δείπνο που περίσσεψαν οι προπόσεις «Vive la France» και «God bless America», αλλά δεν στάθηκε ικανό για να γεφυρώσει το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στις δύο ακτές του Ατλαντικού σε ότι αφορά το νομοσχέδιο Μπάιντεν για την μονόπλευρη ενίσχυση των «πράσινων» επιχειρήσεων που παράγουν σε αμερικανικό έδαφος.
«Ο Τζο Μπάιντεν ήταν φιλικός, αλλά ασυμβίβαστος απέναντι στον Εμμανουέλ Μακρόν», είναι ο τίτλος της γαλλικής Le Monde. Ο Γάλλος πρόεδρος δεν κατάφερε να αποσπάσει από τον ομόλογό του σημαντικές προόδους στο σχέδιο, το οποίο το Παρίσι θεωρεί υπερ-επιθετικό και προστατευτικό», εξηγεί η γαλλική εφημερίδα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος κάτι ψέλλισε για «αλλαγές», αλλά μάλλον επρόκειτο για λόγια αβροφροσύνης προς τον φιλοξενούμενό του. «Συμφωνήσαμε να συζητήσουμε πρακτικούς τρόπους για να συγχρονίσουμε τις προσεγγίσεις μας για την ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας, της παραγωγής και της καινοτομίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν στην κοινή συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο.
Οι τεράστιες επιδοτήσεις ύψους 370 δισ. ευρώ και οι φορολογικές ελαφρύνσεις που θα παρέχονται από την 1η Ιανουαρίου σε Αμερικανούς βιομήχανους για να επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση, θα συνεχιστούν. Αλλά και σε όσους Ευρωπαίους επιχειρηματίες εγκαταλείψουν τη Γηραιά ήπειρο και επενδύσουν στην Αμερική.
«Οι επιλογές αυτές θα κατακερματίσουν τη Δύση», είχε πει ο Μακρόν, πριν μπει στον Λευκό Οίκο. Αλλά στην κοινή συνέντευξη Τύπου, σιώπησε. «Ήταν ένα φραστικό ξέσπασμα που δεν ταρακούνησε την αμερικανική πλευρά», σχολιάζει πικρόχολα η γαλλική La Tribune.
Με 370 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις για ηλεκτρικές μπαταρίες και υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που κατασκευάζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα ενισχύονται –για παράδειγμα –οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες Tesla ή Ford έναντι της BMW ή της Renault. Στόχος: να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση με τον επαναπατρισμό των αλυσίδων εφοδιασμού όσο το δυνατόν περισσότερο.
Καμιά αλλαγή
Ο νόμος Μπάιντεν «για την καταπολέμηση του πληθωρισμού» (ΙRA), όπως ονομάζεται, έχει πανικοβάλει την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία φοβάται μια μαζική βιομηχανική έξοδο από τον Ατλαντικό. Ο οικονομικός ιστός της Γηραιάς ηπείρου, που ήδη υποφέρει από την κρίση του φυσικού αερίου, κινδυνεύει να υποστεί ακόμη μεγαλύτερες ζημιές, ελλείψει ισοδύναμων επιδοτήσεων από την ΕΕ.
Η Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να τροποποιήσει τον νόμο, που είναι άλλωστε πολύ δημοφιλής στις αμερικανικές πολιτείες. Επιπλέον, ο 80χρονος Δημοκρατικός Πρόεδρος δεν θα έχει πλέον την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων από τον Ιανουάριο.
Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνη κάθε προσπάθεια τροποποίησης του νόμου, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν καταγγείλει το κόστος του σχεδίου και απορρίπτουν τους κλιματικούς στόχους που συνδέονται με αυτό.
Φυσικά, η Ουάσιγκτον θα προσπαθήσει να κατευνάσει τους ευρωπαϊκούς φόβους. Ειδικά στο θέμα της ενέργειας. Η Ευρώπη πλήττεται όμως από μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση που απειλεί τον βιομηχανικό της ιστό και φοβάται ότι «ο νικητής τα παίρνει όλα».
Η Ευρωπαία αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργκρέτε Βέσταγκερ είπε μάλιστα ότι η ΕΕ «τα παίρνει όλα αυτά πολύ σοβαρά». Η Βέσταγκερ, μαζί με τον αντιπρόεδρο Ντομπρόβσκις έφτασαν στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν τις ολέθριες επιπτώσεις από τον νόμο IRA στην οικονομική κατάσταση των Είκοσι Επτά. Για να μπορέσουν να αναπτύξουν γρήγορα συστημικές αντιδράσεις και να αποφύγουν μια μαζική βιομηχανική έξοδο προς την άλλη ακτή του Ατλαντικού.
Ευρωπαϊκή αιμορραγία
Με τη δέσμη μέτρων προστατευτισμού για να βοηθήσουν τις εταιρείες τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν πράγματι να καταφέρουν ένα θανατηφόρο πλήγμα, προκαλώντας «αιμορραγία» και φυγή κεφαλαίων από την ΕΕ. Οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις εμποδίζουν άλλωστε a priori τα κράτη μέλη να προσφέρουν φορολογικές ελαφρύνσεις τόσο γενναιόδωρες σε εταιρείες όσο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η προσέγγιση των Βρυξελλών είναι η ρύθμιση των αγορών προκειμένου να ενθαρρύνει τις ρυπογόνες βιομηχανίες να εγκαταλείψουν τον άνθρακα, παρά να προσφέρει δισεκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις σε «πράσινες» εταιρείες
Η κατάσταση στην ΕΕ επιδεινώνεται, καθώς το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο συνεχίζει να ρέει σε εξωφρενικές τιμές στην Ευρώπη, για να αντικαταστήσει τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, προσφέρει μια θέση μεγάλου νικητή στην Ουάσιγκτον.
Ευρωπαϊκός ΙRA;
Αντιμέτωπη με τον αμερικανικό ανταγωνισμό, η ΕΕ θα μπορούσε ωστόσο να αναθεωρήσει την προσέγγισή της. Από τον Οκτώβριο, ο Εμμανουέλ Μακρόν πιέζει ιδιαίτερα ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει το δικό της IRA, έναν «Ευρωπαϊκό Νόμο Αγοράς», ώστε να παραμείνει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Αυτή η πρωτοβουλία θα κατοχυρώνει νομοθετικά την προτίμηση που δίνεται στις ευρωπαϊκές εταιρείες και προϊόντα στις δημόσιες προμήθειες ή ακόμη και στη στήριξη βιομηχανιών που είναι εγκατεστημένες στην κοινή αγορά.
Το Παρίσι και το Βερολίνο συμφωνούν ούτως ή άλλως να προωθήσουν αρκετούς άξονες βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς τους. Αλλά ένα τεράστιο σχέδιο για ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, στο ίδιο επίπεδο με αυτό του Λευκού Οίκου, δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Υπερβολικά ακριβό, θα απαιτούσε την προσφυγή σε κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό, με βάση το μοντέλο που εφαρμόστηκε στη διάρκεια της Covid.
Αλλά μόλις οι Γερμανοί ακούνε για ευρωομόλογο, τους πιάνει σύγκρυο…Άρα όλες οι προσπάθειες της ΕΕ είναι να πείσουν τον Τζο Μπάιντεν να χορηγήσει εξαιρέσεις σε εταιρείες στη Γηραιά Ήπειρο, όπως ήδη υπάρχουν για τους Μεξικανούς και τους Καναδούς…
