«Εάν ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν τελειώσει μέχρι τον επόμενο χειμώνα, τα ενεργειακά προβλήματα της Ευρώπης θα επιδεινωθούν δραματικά»: Η πρόβλεψη ανήκει στον Επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ, Πάολο Τζεντιλόνι και είναι ζοφερή.
Την ίδια ώρα πάντως, η Πρόεδρος τη Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προειδοποιεί ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία «μέχρι η Ουκρανία να επικρατήσει στον παράνομο και βάρβαρο πόλεμο του Πούτιν». Η φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε μάλιστα ότι η ΕΕ εργάζεται «με πλήρη ταχύτητα για το ένατο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας και πολύ σύντομα θα εγκριθεί ένα ανώτατο όριο τιμής για το ρωσικό πετρέλαιο με την G7 και άλλους μεγάλους συμμάχους».
Η Κομισιόν όμως δεν διστάζει να «κοροϊδεύει» ανοικτά την πλειοψηφία των κρατών μελών (16 από τους 27), που ζητούν ένα λειτουργικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Προτείνει ανώτατη τιμή στα 275 ευρώ και άλλες αυστηρές προϋποθέσεις που απλά «σκοτώνουν» την ιδέα του πλαφόν.
Αλλωστε, όπως αναμενόταν, οι 27 Ευρωπαίοι υπουργοί Ενέργειας δεν τα βρήκαν στο χθεσινό έκτακτο συμβούλιο για το θέμα του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Δεν τα βρήκαν οι 27
«Μαύρος καπνός» βγήκε από την αίθουσα του Συμβουλίου, ελάχιστες ώρες μετά την έναρξη της συνεδρίασης. Ολα θα μεταφερθούν προς συζήτηση σε νέο έκτακτο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας στις 13 Δεκεμβρίου, δύο μέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών.
Την ίδια ώρα, στην αντίπερα όχθη- η Gazprom απείλησε για άλλη μια φορά να διακόψει τις ροές προς την Ευρώπη στο βασικό αγωγό που περνά από την Ουκρανία και φτάνει στη Μολδαβία. Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε επίσης ότι οι υπηρεσίες εσωτερικής ασφάλειας της Ρωσίας (FSB) απέτρεψαν μια προσπάθεια της Ουκρανίας να πραγματοποιήσει «τρομοκρατική πράξη δολιοφθοράς» στον αγωγό στην περιοχή του Βόλγκογκραντ της Ρωσίας που τροφοδοτεί με φυσικό αέριο την Τουρκία και την Ευρώπη. «Η επίθεση, διευκρινίζει η FSB, σύμφωνα με το Tass, είχε προετοιμαστεί από τις ειδικές υπηρεσίες του Κιέβου και επρόκειτο να πραγματοποιηθεί με εκρηκτικά. Ορισμένοι Ρώσοι πολίτες που συμμετείχαν στο σχέδιο φέρεται να συνελήφθησαν».
Δεν φαίνεται το τέλος στο τούνελ
Αντιμέτωποι με αυτές τις πολλές μεταβλητές, οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι θεμιτό να αναρωτηθούν: πότε θα τελειώσει η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη; Μέχρι τώρα, ο ήπιος φθινοπωρινός καιρός και η επιτυχημένη πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου σε όλη την Ευρώπη, ενίσχυσαν την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής αυτόν τον χειμώνα, αλλά αυξάνονται οι ανησυχίες για το εάν θα υπάρχουν επαρκή αποθέματα για το επόμενο καλοκαίρι και τον επόμενο χειμώνα. Οι αναμενόμενες ψυχρές θερμοκρασίες θα δοκιμάσουν τα εύθραυστα ενεργειακά συστήματα της Γηραιάς ηπείρου, όπως σχολιάζει το Bloomberg, υπενθυμίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναμένουν ελλείψεις και διακοπές ρεύματος, καθώς η ζήτηση σε φυσικό αέριο θα αυξάνεται τους επόμενους μήνες. Και όχι μόνο για την επόμενη χρονιά: Το 2023 θα είναι δύσκολο, αλλά πολύ αβέβαιο εμφανίζεται και το 2024, από την άποψη των ενεργειακών αναγκών. Η κρίση φυσικού αερίου στη Γηραιά ήπειρο πρόκειται να συνεχιστεί για χρόνια εάν η περιοχή δεν καταφέρει να μειώσει τη ζήτηση και να εξασφαλίσει νέες πηγές ενέργειας.
Τα σενάρια της κρίσης
Τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και οι βιομηχανίες έχουν μειώσει τη ζήτηση αερίου κατά 13% από την αρχή του χρόνου, μέχρι σήμερα, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τελευταίων τριών ετών, σύμφωνα με το ινστιτούτο Bruegel. Η Ευρώπη κατάφερε επίσης να εισάγει ποσότητες ρεκόρ LNG, βοηθούμενη από το γεγονός ότι στην Κίνα υπήρξε οικονομική επιβράδυνση. Όμως όλα αυτά δεν θα είναι αρκετά για να γεφυρωθεί η κρίση τα επόμενα χρόνια. Πρόσφατη ανάλυση από την Πάολα ντι Ματία, αναλύτρια της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου στην εταιρεία ICIS, έδειξε επίσης ότι πέντε από τα επτά σενάρια, που εξετάστηκαν, δείχνουν ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να εισέλθει στον χειμώνα 2023-24 με χωρητικότητα μόλις 65% στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από το 2016, που ξεκίνησαν οι ε σχετικές μετρήσεις. Η ανάλυση προϋποθέτει ότι η πλειονότητα των ροών του ρωσικού αγωγού προς την Ευρώπη θα συνεχίσει να διαταράσσεται, με εξαίρεση τον νότιο αγωγό TurkStream.
Η εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων FTI Consulting υπολογίζει ότι εάν η ΕΕ αντικαταστήσει όλο το ρωσικό αέριο με υγροποιημένο LNG, θα υπάρχει ένα κενό 40 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως στα ευρωπαϊκά εργοστάσια επαναεριοποίησης, που χρειάζονται για να μετατρέψουν ξανά LNG σε φυσικό αέριο. Η έλλειψη αυτή θα μπορούσε να αυξηθεί στα 60 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο, αν οι επόμενοι χειμώνες είναι πολύ ψυχροί.
Κρίσιμα, δύο-τρία χρόνια
Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Κροατία κάνουν αγώνα δρόμου για να κατασκευάσουν νέους τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της μίσθωσης πλωτών μονάδων. To LNG δεν είναι επαρκώς διαθέσιμο παγκοσμίως και κανείς δεν έχει επιπλέον ποσότητες. Το πρόβλημα της έλλειψης δεν θα λυθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς νέες μονάδες θα τεθούν σε λειτουργία μόνο το 2026-2030.
«Βρισκόμαστε σε κρίση φυσικού αερίου και θα συνεχίσουμε να είμαστε σε κατάσταση κρίσης για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια Ας μην επαναπαυθούμε λοιπόν σε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας», λέει ο Σιντ Μπαμπαγουάλε, επικεφαλής της Vitol στον τομέα του υγροποιημένου φυσικού αερίου για την περιοχή της Ασίας. Με απλά λόγια; Ας κάνουμε το σταυρό μας…
