Θα μπορούσε να θεωρηθεί «αστείο Βρυξελλών», αλλά δυστυχώς είναι σοβαρό: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την καθιέρωση πλαφόν στα 275 ευρώ την μεγαβατώρα στην τιμή του φυσικού αερίου. Όταν σήμερα, στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου για παράδοση τον Δεκεμβρίου, διαπραγματεύονται γύρω στα 120 ευρώ τη μεγαβατώρα. Και όχι μόνο αυτό! Ο περιορισμός θα ισχύει μόνο εάν οι τιμές του φυσικού αερίου είναι τουλάχιστον 58 ευρώ υψηλότερες από αυτές του υγροποιημένου LNG.
Για να αντιληφθούμε πόσο «αστεία» είναι η πρόταση της Κομισιόν θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το πλαφόν αυτό που προτείνεται, δεν θα λειτουργούσε τον περασμένο Αύγουστο, όταν η τιμή του φυσικού αερίου είχε σκαρφαλώσει στα 275 ευρώ. «Εχουμε ένα πλαφόν που δεν είναι πλαφόν, ένα κλασικό βρυξελλιώτικο πλαφόν», γράφει με μπόλικη δόση ειρωνείας το Bloomberg. «Πρόκειται για αστειότητα. Είναι μια πρόταση από την οποία δεν προκύπτει τίποτε χρήσιμο για κανέναν, ακόμα και υπό τα πιο ακραία σενάρια, και απειλεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην Κομισιόν», εκτιμά στο ίδιο πνεύμα η αναλύτρια του ινστιτούτου Bruegel, Σιμόν Ταλιαπέτρα.
Ακόμη και η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι το πλαφόν σε τόσο υψηλό επίπεδο χρησιμεύει απλά για τον «σεβασμό της ασφάλειας του εφοδιασμού» και όχι φυσικά για να κρατήσει χαμηλά τις τιμές του φυσικού αερίου. «Δεν είναι πανάκεια, αλλά είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όταν χρειάζεται», είπε στους δημοσιογράφους η Κάντρι Σίμσον. «Ο μηχανισμός έχει σχεδιαστεί προσεκτικά ώστε να είναι αποτελεσματικός χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού μας, τη λειτουργία των αγορών ενέργειας της ΕΕ και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
Οπως γίνεται αντιληπτό, με αυτόν τον πήχη τόσο ψηλά, το ανώτατο όριο τιμών προορίζεται να έχει μια πολύ περιορισμένη εφαρμογή. Είναι ενδεικτικό ότι μετά την ανακοίνωση της Κομισιόν, δεν υπήρξαν επιπτώσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, γεγονός που μαρτυρεί ότι το μέτρο θεωρείται άσχετο από τις αγορές.
Στο πλευρό της Γερμανίας
Η Κομισιόν πίστεψε ότι με αυτό το «αστείο» θα κατευνάσει τις αντιδράσεις των 15 χωρών μελών της ΕΕ που αξιώνουν εδώ και μήνες να μπει ουσιαστικό πλαφόν στο φυσικό αέριο, Αντί για αυτό, η γερμανίδα Πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απλώς συντάχθηκε με το στρατόπεδο του Βερολίνου και των άλλων «πλαφονομάχων», που αντιμετωπίζουν με εγωϊστικό τρόπο το θέμα του ενεργειακού εφοδιασμού. Ειδικά τώρα που ρωσική Gazprom απειλεί να μειώσει ακόμη περισσότερο τη ροή του αερίου προς την Ευρώπη, κατηγορώντας το Κίεβο ότι παρακρατεί μέρος του «μπλε χρυσού», που διέρχεται από το Ουκρανικό έδαφος. Σύμφωνα με την Gazprom, η Ουκρανία δεν έχει διαβιβάσει μέχρι στιγμής 52,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου που προοριζόταν στην πραγματικότητα για τη γειτονική Μολδαβία. Εάν δεν αλλάξει κάτι, η ροή ρωσικού φυσικού αέριου θα μειωθεί από την ερχόμενη Δευτέρα. Για την ιστορία, παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο, η Ουκρανία έχει μεταφέρει στη Δύση περίπου 15,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου από την ημέρα της ρωσικής εισβολής, στις 24 Φεβρουαρίου.
Η Γερμανία και άλλες χώρες του Βορρά δεν φαίνεται πάντως να ανησυχούν καθώς οι αποθήκες τους είναι γεμάτες με αέριο και σε συνδυασμό με τον ήπιο μέχρι στιγμής χειμώνα, δεν υπάρχει μεγάλη πίεση στον εφοδιασμό τους με φυσικό αέριο.Το Βερολίνο φοβάται ότι ένα ουσιαστικό πλαφόν θα μπορούσε να προκαλέσει μετατόπιση της προσφοράς σε άλλους πελάτες, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των ευρωπαϊκών προμηθειών. Αν και η Ευρώπη έχει γεμίσει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου,η Γηραιά ήπειρος αντιμετωπίζει τώρα την προοπτική να βρει λύση για τον επόμενο χειμώνα χωρίς καθόλου ρωσικό αέριο. «Είναι ένα μήνυμα ότι θα δούμε τι είναι αρκετό …», απάντησε συνοπτικάο Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι, ερωτηθείς αν πιστεύει ότι το πλαφόν των 275 ευρώ είναι επαρκές μήνυμα για τις αγορές. «Καλά που υπάρχει μια συγκεκριμένη πρόταση», πρόσθεσε με εμφανή αμηχανία ο Τζεντιλόνι.
«Θα βγουν μαχαίρια»
Σε κάθε περίπτωση όμως, στην αυριανή συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας των 27 στις Βρυξέλλες, αναμένεται να βγουν «μαχαίρια» από τις υπόλοιπες 16 χώρες, που αγωνίζονται εδώ και μήνες για ένα ουσιαστικό πλαφόν. Στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης αναμένεται να βρεθεί η Ιταλία, που εμφανίστηκε σαφώς δυσαρεστημένη με την πρόταση της Κομισιόν για το δήθεν πλαφόν. « Η αποδυναμωμένη πρόταση του Φον ντερ Λάιεν καθησυχάζει τη Γερμανία και την Ολλανδία», γράφει η εφημερίδα Il Foglio και προσθέτει: «Το πλαφόν αυτό επινοήθηκε για να μην χρησιμοποιείται και κινδυνεύει να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό».
Όπως λέει η Σιμόν Ταλιαπιέτρα του Bruegel, «είναι μια εντελώς άχρηστη πρόταση ανώτατου ορίου τιμής, γιατί ουσιαστικά ο λεγόμενος μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς της φον ντερ Λάιεν δεν θα χρησιμοποιηθεί ποτέ».
Η πρόταση της Κομισιόν θα πρέπει φυσικά να εξεταστεί και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, το πραγματικό όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΕ που θα συνεδριάσει στις 19 Δεκεμβρίου.
Στην περασμένη σύνοδο κορυφής στις 21 Οκτωβρίου, οι 27 συμφώνησαν για μια «επείγουσα ανάγκη συγκεκριμένων μέτρων. Τότε ο τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι και κύριος υποστηρικτής του πλαφόν στο φυσικό αέριο, είχε υποστηρίξει ότι τα πράγματα «πήγαν καλά» . «Ο Ντράγκι σώζει το ανώτατο όριο τιμών », ήταν τότε ο τίτλος της εφημερίδας La Repubblica την επόμενη μέρα. «Ολες οι προτάσεις της Ιταλίας έγιναν αποδεκτές», έγραφε η Il Sole 24Ore. Μόνο που ο «γάτος» Ντράγκι έφυγε από την πολιτική σκηνή και τα «ποντίκια» των Βρυξελλών βρήκαν την ευκαιρία να χορέψουν. Στο ρυθμό του Βερολίνου…
