Ήταν το αγαπημένο παιδί των crypto και της Wall Street. Μία ιδιοφυΐα με λαμπρές προοπτικές. Ένας κουλ τύπος με ένα ελκυστικό στόρι επιτυχίας- από αυτά, που «τροφοδοτούν» τις προσδοκίες των επενδυτών, αλλά και τις ευκαιρίες των δημοσιογράφων για άρθρα με εντυπωσιακούς τίτλους, όπως «Πώς να γίνετε δισεκατομμυριούχος πριν να φτάσετε τα 30». Τα τελευταία 24ωρα o Sam Bankman – Fried, το παιδί – θαύμα μετατράπηκε σε κίνδυνο για την αγορά των κρυπτονομισμάτων. Ο ίδιος παραδέχθηκε την αποτυχία του και αποκάλυψε πως έχει ανοίξει μία τρύπα 8 δισ. δολαρίων στην FTX.com, η οποία και κινδυνεύει να καταρρεύσει.
Ο 30χρονος vegan, που εισέβαλε πέρυσι στο κλαμπ των δισεκατομμυριούχων των crypto βλέπει την αξία της εταιρείας και της περιουσίας του σε ελεύθερη πτώση. Ο ίδιος εκτοξεύθηκε πριν από κάποια χρόνια στη σφαίρα του cult, ποντάροντας στο kimchi premium (αρμπιτράζ στο νοτιοκορεατικό κρυπτονόμισμα). Στη συνέχεια αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα. Να χτίσει μία από τις μεγαλύτερες και ταχύτερα αναπτυσσόμενες πλατφόρμες συναλλαγών για κρυπτονομίσματα. Η FTX, όπως έχει πει ο ίδιος, στηρίχθηκε στη φιλοσοφία του «αποτελεσματικού αλτρουισμού». Δεν ήθελε απλά να γίνει πλούσιος. Ήθελε να αφήσει ένα θετικό αποτύπωμα στον κόσμο. Αν αυτό του έφερνε και χρήμα, θα ήταν βεβαίως καλοδεχούμενο.
Το χρήμα ήρθε (και σήμερα εξαφανίζεται) και το θετικό αποτύπωμα δυσδιάκριτο. Αλλά ας δούμε πώς φτάσαμε έως εδώ. Το πρώτο του βήμα έγινε με την Alameda, μία εταιρεία που ειδικευτόταν στο crypto quantum trading. Εκεί, όπως έχει ο ίδιος εξηγήσει στο Forbes, είδε μία ευκαιρία, μία ανάγκη στην αγορά: Υπήρχε τεράστια ζήτηση για ρευστότητα, αλλά ελάχιστη ρευστότητα ήταν διαθέσιμη. Το αποτέλεσμα ήταν οι πολύ συχνές και εντονότατες διακυμάνσεις στις τιμές των κρυπτονομισμάτων. Πολλοί άνθρωποι από πολλές διαφορετικές χώρες προσπαθούν να αγοράσουν διαφορετικά είδη κρυπτονομισμάτων, χρησιμοποιώντας διαφορετικές μεθόδους αγοράς. Μία πλατφόρμα σαν την FTX θα έλυνε το πρόβλημα.
Σύμφωνα με τον Economist ο Bankman, γνωστός στους κύκλους της αγοράς και ως sbf, ήταν για ένα διάστημα ένα από τα πιο σημαντικά πρόσωπα στον κόσμο των crypto. Και τώρα είναι. Αλλά για όλους τους λάθος λόγους. Ως ιδρυτής του τρίτου μεγαλύτερου χρηματιστηρίου κρυπτονομισμάτων, όταν κατέρρευσαν στις αρχές του έτους οι τιμές των ψηφιακών νομισμάτων, έσπευσε να προσφέρει δάνεια σε Voyager και BlockFi και εξαγόρασε ενεργητικό από το hedge fund, Three Arrows. Πολλοί τότε είδαν στο πρόσωπό του τον Τζον Μόργκαν, τον τραπεζίτη που έσωσε το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα προσφέροντας ρευστότητα στον πανικό του 1907. Ήταν ένας «μεσσίας».
Ο sbf δαπάνησε επίσης δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από την περιουσία του (που κάποια στιγμή είχε «φουσκώσει» στα 26 δισ. δολάρια) για να στηρίξει πολιτικές εκστρατείες, που αφορούσαν τη ρύθμιση της αγοράς κρυπτονομισμάτων. Σχεδίαζε επίσης να μοιράσει σε φιλανθρωπικούς σκόπους μεγάλο μέρος του πλούτου του. «Πολλοί τον έβλεπαν ως τον άνθρωπο που θα έσωζε τη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων από την κακή της φήμη» έχει γράψει η WSJ. Αλλά ο μεσσίας αποδείχθηκε… ψευδοπροφήτης.
Η αρχή του τέλους
Αρχικά είδαν το φως της δημοσιότητας φήμες για προβλήματα ρευστότητας στην FTX. Δεν άργησαν αυτές να οδηγήσουν πελάτες στο να αποσύρουν 650 εκατ. δολάρια στις 7 Νοεμβρίου. Η εταιρεία σταμάτησε πολύ γρήγορα να δέχεται αιτήματα ρευστοποιήσεων. Η αξία του ftx Token, μηχανισμού για τον διαμοιρασμό των κερδών της εταιρείας, έχει υποχωρήσει κατά 90% από τις 4 Νοεμβρίου.
Στις 8 Νοεμβρίου ο Μπάνκμαν συναντήθηκε με τον Τσανκπενγκ Ζάο, μεγάλο αφεντικό της Binance, της κορυφαίας πλατφόρμας συναλλαγών κρυπτονομισμάτων στον κόσμο. Η συνάντηση πήγε καλά, με τον Ζάο να ανακοινώνει την πρόθεσή του να γίνει ο «λευκός ιππότης», που θα σώσει την FTX με μία εξαγορά. Την επομένη έκανε έλεγχο στα βιβλία της και άλλαξε γνώμη. Τα προβλήματα της εταιρείας του sbf ήταν υπερβολικά μέγαλα και το βάρος τους θα μπορούσε να λυγίσει και τη δική του αυτοκρατορία, που δεν θα είχε πού να στραφεί για στήριγμα.
Ο Ζάο τελικά απέσυρε την προσφορά του και ο sbf παραδέχθηκε ότι βρίσκεται ένα βήμα από τη χρεοκοπία. Η περιουσία του, σύμφωνα με το Bloomberg Wealth, έκανε βουτιά 94% σε μία μόλις ημέρα. Η αιμορραγία ανεξέλεγκτη άρχισε να μεταδίδεται και σε άλλα σημεία της αγοράς.
Το Bitcoin έχει δει την αξία του να συρρικνώνεται κατά 19% από τις 8 Νοεμβρίου. Ανάλογες οι απώλειες και για το Ether.
Τι όμως συνέβη;
Ο Economist αναφέρει ότι έχουν κυκλοφορήσει δύο εκδοχές για τις εξελίξεις, «και οι δύο έχουν κάτι από Σαίξπηρ. Η πρώτη είναι μία ιστορία αντιπαλότητας και η δεύτερη μία ιστορία ύβρεως». Η πρώτη εστιάζει στο τι χάλασε το deal των sbf – Ζάο. Ο Μπάνκμαν έχει στον έλεγχό του τρεις εταιρείες: την ftx (παγκόσμια πλατφόρμα), την ftx.us (αμερικανική πλατφόρμα) και την Alameda Research. Θεωρητικά είναι τρεις ξεχωριστές ονότητες, αλλά στην πράξη η διασύνδεση τους είναι ισχυρή. Στις 2 Νοεμβρίου o ιστότοπος CoinDesk έγραφε πως τα token της ftx αποτελούν τα 2/5 του ενεργητικού της Alameda και είχαν τότε αξία 5,8 δισ. δολαρίων. Το ποσό ήταν σχεδόν διπλάσιο της κεφαλαιοποίησής τους και ένα μέρος του είχε εγγραφεί ως collateral, γεγονός που πυροδότησε υποψίες ότι η Alameda έχει πάρει δάνεια στηριζόμενη σε αυτά, με τον δανειολήπτη να είναι πιθανότατα η ίδια η ftx. O Ζάο «τιτίβισε» ότι θα ρευστοποιήσει τις τοποθετήσεις της Binance σε ftx tokens, που τότε είχαν αξία 500 εκατ. δολαρίων.
Το γεγονός ότι ο ίδιος αργότερα έσπευσε να εξαγοράσει την εταιρεία, έδωσε σε κάποιους την εντύπωση ότι ήταν ο ενορχηστρωτής του χάους. Ήταν ένα αφήγημα για τον καλό sbf και τον κακό Ζάο, που ούτως ή άλλως δεν είχε ποτέ τη φήμη του καλού παιδιού. Η Binance έχει την έδρα της στο «πουθενά», όπως έχει πει το αφεντικό της, και η απουσία διαφάνειας αυτή έχει οδηγήσει χώρες, μεταξύ των οποίων και η Βρετανία, να κλείσουν την πόρτα στις υπηρεσίες της.
Το αφήγημα αυτό όμως αν και περνάει εύκολα στην κοινή γνώμη, δεν ήταν πολύ πειστικό για τους ειδικούς της αγοράς. Τα οικονομικά δεδομένα δείχνουν ο sbf, παρά τις καλές προθέσεις, πέταξε υπερβολικά κοντά στον ήλιο και τα φτερά του έλιωσαν.
